Alain Badiou

Frans filosoof

Alain Badiou (Rabat, 17 januari 1937) is een Franse filosoof. Hij is hoogleraar filosofie (wijsbegeerte) aan de École normale supérieure in Parijs en aan de European Graduate School in Saas-Fee, Zwitserland.

Alain Badiou
Badiou in 2012
Badiou in 2012
Persoonlijke gegevens
Geboortedatum 17 januari 1937
Geboorteplaats Rabat
Nationaliteit Vlag van Frankrijk Frankrijk
Academische achtergrond
Alma mater École normale supérieure
Lycée Louis-le-GrandBewerken op Wikidata
Wetenschappelijk werk
Vakgebied filosofie
Universiteit École normale supérieure (Parijs), European Graduate School (Saas-Fee)
Website
Dbnl-profiel

Biografie

bewerken
 
Badiou in 2006

Badiou studeerde wiskunde aan de École normale supérieure in Parijs en volgde ook college op de Sorbonne.

Sinds de jaren 60 is hij politiek actief bij linkse politieke partijen. Hij hield zich onder andere bezig met de dekolonisatie van Algerije en formuleerde een postmarxistische maatschappijkritiek. Zijn essay l'hypothèse communiste uit 2009 was de aanleiding voor drie internationale conferenties over de relevantie van communisme in het heden en in de toekomst, onder de titel The Idea of Communism, georganiseerd door onder andere Slavoj Žižek.[1][2][3] Een bekende leerling van hem is Quentin Meillassoux.

Badiou ontwikkelde zich in Frankrijk tot spraakmakend criticus van het postmodernisme, de filosofische stroming die iedere waarheidsaanspraak als relatief afwijst. Hij bestrijdt tevens de nadruk die er in integratiedebatten, ook door filosofen, wordt gelegd op het onoverkomelijke verschil tussen groepen van verschillende etnische herkomst en op de idee van een nationale identiteit. Dit leidde in het weekblad Le Nouvel Observateur vlak voor kerstmis 2009 tot een twistgesprek met de filosoof Alain Finkielkraut, waarin Badiou stelde dat de idee van een nationale identiteit in essentie een reactionair concept betreft. Alain Finkielkraut, gerenommeerd criticus van de multiculturele samenleving, verwierp Badious kritiek als een ontkenning van zijn eigen wortels. Badiou, zelf atheïst, beschouwt de apostel Paulus als de grondvester van het universalistische denken. Hij schreef een boek over Paulus, Saint Paul. La fondation de l'universalisme (1997). Aan het slot van dit boek stelt Badiou dat het universele niet de ontkenning inhoudt van het particuliere: "Het gaat erom een non-conformisme te ondersteunen in verhouding tot wat ons steeds conformeert. Het denken wordt op de proef gesteld en enkel door het universele - in een ononderbroken arbeid, een inventief traject - van die beproeving bevrijd."[4]

Bibliografie

bewerken
  • 1969 - Le Concept de modèle
  • 1982 - Théorie du sujet
  • 1985 - Peut-on penser la politique?
  • 1988 - L'Être et l'Événement
  • 1989 - Manifeste pour la philosophie
  • 1990 - Le Nombre et les Nombres
  • 1992 - Conditions
  • 1993 - L'Éthique, essai sur la conscience du mal (De ethiek. Essay over het bewustzijn van het Kwaad, vert. Rokus Hofstede, Uitgeverij IJzer, 2005)
  • 1997 - Deleuze: la clameur de l'être (Deleuze : het geroep van het zijn, vert. Leon Otto de Vries, Kapellen/Kampen 2006)
  • 1997 - Saint Paul. La fondation de l'universalisme (Paulus. De fundering van het universalisme, vert. Dominiek Hoens & Jan De Wit, Uitgeverij Ten Have, 2008)
  • 1998 - Abrégé de métapolitique
  • 1998 - Court traité d'ontologie transitoire
  • 1998 - Petit manuel d'inesthétique
  • 2003 - Circonstances 1: Kosovo, 11 Septembre, Chirac/Le Pen (politiek essay)
  • 2004 - Circonstances 2: Irak, foulard, Allemagne/France (politiek essay)
  • 2005 - Circonstances 3: Portées du mot "juif" (politiek essay; Het woord "jood", vertaling door Annette van der Elst, Ten Have, 2008)
  • 2005 - Le Siècle (De twintigste eeuw, vert. Frans de Haan, Kampen, 2006)
  • 2005 - (met Slavoj Žižek) Philosophie und Aktualität: ein Streitgespräch (Actuele filosofie: een dispuut, 2010)
  • 2006 - Logiques des mondes. L'Être et l'Événement, 2
  • 2007 - Circonstances 4: De quoi Sarkozy est-il le nom ? (politiek essay)
  • 2008 - Petit panthéon portatif
  • 2009 - Circonstances 5: L'hypothèse communiste (politiek essay)
  • 2009 - Second manifeste pour la philosophie (Tweede manifest voor de filosofie, vert. Frans de Haan, Kampen, 2010)
  • 2009 - L'Antiphilosophie de Wittgenstein
  • 2009 - Éloge de l'amour (Ode aan de liefde, vert. Ype de Boer & Robert Vinkesteijn, Amsterdam: Parrèsia, 2016)
  • 2010 - Le Fini et l'Infini
  • 2011 - Circonstances 6: Le Réveil de l'Histoire (politiek essay)
  • 2011 - La Relation énigmatique entre politique et philosophie
  • 2012 - Circonstances 7: Sarkozy: pire que prévu, les autres : prévoir le pire (politiek essay)
  • 2016 - La vraie vie : appel à la corruption de la jeunesse (Het ware leven. Of waarom de jeugd gecorrumpeerd moet worden, vert. Piet Joostens. Uitgeverij Polis, Antwerpen, 2019, ISBN 9789463103800)

Literatuur

bewerken
  • Richard de Brabander, 'Alain Badiou', in: Bram Ieven et al. (red.), De nieuwe Franse filosofie : denkers en thema's voor de 21e eeuw, Amsterdam 2011, p. 59-73
  • Joost de Bloois en Ernst van den Hemel (red.), Alain Badiou. Inesthetiek: filosofie, kunst, politiek, 2012
bewerken
  • (en) Alain Badiou - Biography. The European Graduate School. Gearchiveerd op 2 september 2023. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  NODES
Idea 5
idea 5
INTERN 3
Note 1