Anton Titl

componist uit Tsjechië (1809–1882)

Antonín Emil Titl (eigenlijk: Antonín František Serafínský Titl, maar ook: Anton Emil Titl, Anton Franz Seraphim Titl, Antonín Tittl) (Burcht Pernštejna, Bohemen, 2 oktober 1809Wenen, 21 januari 1882) was een Tsjechisch componist en dirigent.

Antonín Emil Titl

Levensloop

bewerken

Titl studeerde compositie bij Gottfried Rieger in Brno. Zijn eerste opera Die Burgfrau werd in 1832 aan het stedelijk theater in Brno uitgevoerd. Het was de eerste opera met een Moravisch Sujet. Van 1832 tot 1835 was hij als dirigent aan het theater in Olomouc, Moravië. In de periode van 1835 tot 1840 was hij kapelmeester van het 28e K.u.K. Infanterieregiment «Graf Baillet-Latour» in Praag. In 1840 werd hij aan het Theater in der Josefsstadt in Wenen als dirigent benoemd, waar hij naast Carl Binder en Franz von Suppé werkzaam was. Voor dit theater en voor het in 1845 bijgevoegde Theater an der Wien schreef Titl in de volgende jaren talrijke opera's, operettes, schouwspel-muziek en andere werken. Groot succes oogstte hij met de muziek tot Der Zauberschleier in 1842. Die daarin gebruikte wandelde decoratie werd van Richard Wagner in zijn Parsifal gekopieerd. Van 1850 tot 1870 dirigeerde hij het orkest aan het Burgtheater in Wenen. In deze functie schreef hij muziek voor schouwspel, onder andere voor Die Räuber van Friedrich Schiller en Das goldene Vließ van Franz Grillparzer. In 1870 ging hij met pensioen.

Als componist schreef Titl opera's, operettes, gewijde muziek en profane instrumentale muziek. Heel bekend is zijn Serenade voor hoorn, fluit en piano, die hij voor de later blinde hoornist Louis Sawart (Savart) in Wenen geschreven heeft.

Composities

bewerken

Werken voor harmonieorkest

bewerken
  • 1852 Die nächtliche Heerschau, dramatisch ballade voor harmonieorkest - tekst: Joseph Christian Freiherr von Zedlitz (1790-1862)
  • 1858 Concert-ouverture
  • De luitenant van de Koning, ouverture
  • Ouverture zu «Raymond ou Le Secret de la Reine» D-groot, op. 16
  • Ouverture - Naar Slavische melodieën in D-groot, op. 38
  • Predohra k veselohre Roccoco (Ouverture voor het blijspel "Roccoco")

Muziektheater

bewerken

Opera's

bewerken
Voltooid in titel aktes première libretto
1829 Die Burgfrau 3 aktes 1832, Brno Anton Boček
1841 Wastl of: De Boheemse Amazones 3 aktes 1841, Wenen Franz Xaver Told
1843 Der Antheil des Teufels 3 aktes 1843, Wenen Franz Xaver Told
1845 Das Wolkenkind 2 aktes 14 maart 1845, Wenen Franz Xaver Told

Operettes

bewerken
Voltooid in titel aktes première libretto
1841 Die Bestürmung von Saida 10 september 1841, Wenen, Theater in der Josefstadt Franz Xaver Told
1842 Der Zauberschleier 3 aktes 1842, Wenen Franz Xaver Told naar Eugène Scribe, «Le Lac des fées»
1846 Der Todtentanz 2 aktes 1843, Wenen Franz Xaver Told
1856 Mammons Palast of: Die Lehre vom Golde 1856, Wenen Karl Swiedack onder het pseudoniem: Carl Elmar

Toneelmuziek

bewerken
Voltooid in titel aktes première libretto
1843 Die Verlobung vor der Trommel of: Regiments-Tambour und Marketenderin Wenen, 1843 Franz Xaver Told
1846 Goldteufel of: Ein Abentheuer in Amerika Praag, 1846 Carl Elmar
1846 Der Tambour der Garde Wenen, 1846 Johann Heinrich Mirani

Andere toneelwerken

bewerken
  • 1849 Das Haustheater der Nimphen, pantomime, première: Wenen, 1849 - libretto: Johann Raab
  • Blissful Tryst (of: The Saga of André and Lila)

Vocale muziek

bewerken
  • 1880 Das Schiffchen, voor vier vocaal-solisten
  • Des Jägers Wunsch, voor solozang, hoorn en piano
  • Die Bergstimme, naar "Ein Reiter durch das Bergtal zieht", tekst: Heinrich Heine (1797-1856), op. 9

Kamermuziek

bewerken
  • Serenade in F-groot, voor hoorn, fluit en piano

Publicaties

bewerken
  • E. Douglas Bomberger: Charting the Future of "Zukunftsmusik": Liszt and the Weimar Orchesterschule, in: The Musical Quarterly, Vol. 80, No. 2, Orchestra Issue (Summer, 1996), pp. 348-361
  • Günther Heeg en Anno Mungen: Stillstand und Bewegung. Studien zur Theatralität von Text, Bild, und Musik, in: Topos, Assoziation und Imagination. Die Nebelbildmusiken von Anton Emil Titl, Kongressbericht der interdisziplinären Tagung, Mainz im Oktober 1999, München 2004, S. 159 - 172
  • Hermann Ullrich: "Döbler's optische Nebelbilder", musikalisch illustriert von Anton Emil Titl. in: Betrachtungsunterstützende Musik zu einer optischen Innovation des 19. Jahrhunderts und ihr Bezug zu Schwäbisch Gmünd und Brünn, S. 207-240 [Leopold Ludwig Döbler (1801-1864), Zauberer in Wien; Anton Emil Titl (1809-1882), Komponist in Wien; Beschreibung eines Wiener Notendrucks 1843/45
  NODES
innovation 1
INTERN 2
Note 1