Brithenig

Brithenig is een kunsttaal, die in 1996 werd gebouwd door de Nieuw-Zeelander Andrew Smith. Het is de hypothetische weergave van de Romaanse taal die zou zijn ontstaan, wanneer het Brits-Keltisch als de volkstaal van Groot-Brittannië was vervangen door het vulgair Latijn: een zustertaal van het Frans, Spaans en Italiaans, die echter wordt gekenmerkt door de klankwisselingen van het Welsh en vele leenwoorden uit het Keltisch.

Brithenig
Auteur	Andrew Smith
Jaar	1996
Gebruikt in	Ill Bethisad
Alfabet	Latijns alfabet
Classificatie
Algemeen	Kunsttaal
Naar doel	Artistieke talen Alternatieve talen
Naar herkomst	A posteriori-talen Hypothetische Romaanse taal
Taalcodes
ISO 639-3	bzt
Portaal    Taal

Waar kunsttalen als het Esperanto nastreven een zo groot mogelijk aantal sprekers over de hele wereld te verwerven, heeft het nooit tot de doelstellingen van het Brithenig behoord daadwerkelijk gesproken of anderszins gebruikt te worden. Evenmin dient het Brithenig ter illustratie van een boek of film, zoals het Klingon. Wel creëerde Smith een alternatieve geschiedenis, Ill Bethisad, waarin het ontstaan van het Brithenig wordt verklaard en die in de loop der jaren is uitgegroeid tot een groot project met meer dan dertig deelnemers.

Het Brithenig staat zeer hoog aangeschreven onder linguafictici. Het is het oudste bekende geval van een op de alternatieve evolutie van een natuurlijke taal gebaseerde kunsttaal. Als zodanig wordt het Brithenig beschouwd als de exponent bij uitstek van het genre, waartoe ook geëxtrapoleerde Romaanse talen als het Breathanach (gebaseerd op het Gaelic) en het Wenedyk (gebaseerd op het Pools) behoren.

Woordenschat

De volgende lijst van dertig woorden laat zien hoe het Brithenig eruitziet in vergelijking met negen andere Romaanse talen:

Vergelijking tussen tien Romaanse talen

Nederlands	Latijn	Portugees	Spaans	Frans	Italiaans	Reto-Romaans	Roemeens	Brithenig	Wenedyk
arm	bracchium	braço	brazo	bras	braccio	bratsch	braţ	breich	brocz
dood	mŏrs	morte	muerte	mort	morte	mort	moarte	morth	mroć
ei	ovum	ovo	huevo	œuf	uovo	ov	ou	ew	ów
eiland	īnsŭla	ilha	isla	île	isola	insla	insulă	ysl	izła
groen	vĭrĭdis	verde	verde	vert	verde	verd	verde	gwirdd	wierdzi
hemel	caelum	céu	cielo	ciel	cielo	tschiel	cer	cel	czał
hond	canis	cão	perro	chien	cane	chaun	câine	can	kań
ik	ĕgo	eu	yo	je	io	jau	eu	eo	jo
leven	vīta	vida	vida	vie	vita	vita	viaţă	gwid	wita
melk	lac	leite	leche	lait	latte	latg	lapte	llaeth	łoc
naam	nōmen	nome	nombre	nom	nome	num	nume	nôn	numię
nacht	nŏx	noite	noche	nuit	notte	notg	noapte	noeth	noc
oog	ŏcŭlus	olho	ojo	œil	occhio	egl	ochi	ogl	okieł
oor	auris	orelha	oreja	oreille	orecchio	ureglia	ureche	origl	urzykła
oud	vĕtus	velho	viejo	vieux	vecchio	vegl	vechi	gwegl	wiekły
paard	ĕquus, cabăllus	cavalo	caballo	cheval	cavallo	chaval	cal	cafall	kawał
school	schŏla	escola	escuela	école	scuola	scola	şcoală	yscol	szkoła
stad	cīvĭtas	cidade	ciudad	cité	città	citad	oraş	ciwdad	czytać
stem	vōx	voz	voz	voix	voce	vusch	voce	gwg	wucz
ster	stēlla	estrela	estrella	étoile	stella	staila	stea	ystuil	ścioła
taal, tong	lĭngua	língua	lengua	langue	lingua	linguatg, lieunga	limbă	llinghedig, llingw	lęgwa
tand	dĕns	dente	diente	dent	dente	dent	dinte	dent	dzięć
vader	pater	pai	padre	père	padre	bab	tată	padr	poterz
vis	pĭscis	peixe	pez, pescado	poisson	pesce	pesch	peşte	pisc	pieszcz
voet	pĕs	pé	pie	pied	piede	pe	picior	pedd	piedź
vriend	amīcus	amigo	amigo	ami	amico	ami	prieten, amic	efig	omik
vuur	ignis, fŏcus	fogo	fuego	feu	fuoco	fieu	foc	ffog	fok
water	aqua	água	agua	eau	acqua	aua	apă	ag	jekwa
wind	vĕntus	vento	viento	vent	vento	vent	vînt	gwent	więt
zwart	nĭger	negro	negro	noir	nero	nair	negru	nîr	niegry

Voorbeeld

Het Onze Vader:

Nustr Padr, ke sia i llo gel:

sia senghid tew nôn:

gwein tew rheon:

sia ffaeth tew wolont,

syrs lla der sig i llo gel.

Dun nustr pan diwrnal a nu h-eidd;

e pharddun llo nustr phechad a nu,

si nu pharddunan llo nustr phechadur.

E ngheidd rhen di nu in ill temp di drial,

mai llifr nu di'll mal.

Per ill rheon, ill cofaeth e lla leir es ill tew,

per segl e segl. Amen.

Externe links

• The page of Brithenig (link tijdelijk onbereikbaar)
• The page of Brithenig (mirror)
• The cultures of Ill Bethisad
• Romance glossary (een lijst van veelgebruikte woorden in een groot aantal Romaanse talen, inclusief Brithenig)

Kunsttalen (lijst)