De Nationale Assemblée
De Nationale Assemblée (DNA) is het parlement van Suriname. Het is een eenkamerparlement. De assemblee zetelt in de voormalige Buiten-Sociëteit Het Park, in 1954 ontworpen door ir. P.J. Nagel aan het Onafhankelijkheidsplein in Paramaribo. Het gebouw werd betrokken nadat op 1 augustus 1996 een brand het oude gebouw van de volksvertegenwoordiging geheel verwoestte.
| De Nationale Assemblée | ||||
|---|---|---|---|---|
Wetgevend orgaan van  Suriname
| ||||
| ||||
De Nationale Assemblée in 2023
| ||||
| Algemene informatie | ||||
| Opgericht in | 1980, 1987 | |||
| Aantal leden | 51 | |||
| Ontmoetingsplaats | Onafhankelijkheidsplein 10, Paramaribo | |||
| Huidige legislatuur (2020-2025) | ||||
| Verkozen op | Verkiezingen van 2020 | |||
| Voorzitter | Marinus Bee | |||
| Andere | ||||
| Website | www.dna.sr | |||
| ||||
De 51 leden van deze volksvertegenwoordiging worden elke vijf jaar gekozen in algemene, vrije en geheime verkiezingen door de bevolking van Suriname. Sinds de verkiezingen van 2020 is Marinus Bee de voorzitter van de Assemblée en Dew Sharman de vicevoorzitter.
Naast De Nationale Assemblée kent Suriname ook de Verenigde Volksvergadering, waarin De Nationale Assemblée, de districtsraden en de ressortraden samenkomen als twee derde van de assemblee dit wenst en daarnaast in een aantal bijzondere gevallen.
Geschiedenis
bewerkenDe eerste volksvertegenwoordiging in Suriname werd gevormd door de Koloniale Staten, vanaf 1866. In 1936 werd de naam gewijzigd in de Staten van Suriname. Toen Suriname op 25 november 1975 een onafhankelijk land werd, werd de volksvertegenwoordiging Parlement van de Republiek Suriname genoemd. Bij de staatsgreep van 1980 werd dit parlement buiten werking gesteld.
Nog in 1980 werd de Nationale Assemblée ingesteld.[1] Via het grondwettelijke referendum van 1987 werd de Nationale Assemblée een democratisch instituut.[2]
De vergaderzaal van DNA wordt "het Halfrond" genoemd.[3]
Brand en nieuwbouw
bewerkenOp 1 augustus 1996 werd het parlementsgebouw geheel verwoest door een grote brand. Hiermee ging het pand uit de 18e eeuw verloren dat waarin in 1887 voor het eerst een vergadering werd gehouden door de Koloniale Staten,[4] en vervolgens door de opvolgers: de Staten van Suriname en De Nationale Assemblée.
Voor de vergaderingen van DNA werd een tijdelijke oplossing gevonden in het oude gebouw van de Kamer van Koophandel en Fabrieken en later dat jaar werd verhuisd naar het pand van de Buiten-Sociëteit Het Park.[4] Het duurde nog jaren voordat er overgegaan werd tot de nieuwbouw van DNA. Hiervoor werd in 2017 een ontwerp goedgekeurd; in 2019 maakte Paramaribo Urban Rehabilitation Program (PURP) de start van de herbouw. De financiering is afkomstig van de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank.[5] Het nieuwe pand werd op 14 april 2022 opgeleverd en is een identieke herbouw van de oude Assemblée. Met de herbouw was een bedrag van 3,4 miljoen USD gemoeid. Er moet nog wel een grotere vergaderzaal voor het parlement bij gebouwd worden.[6][7] Het pand werd in januari 2023 officieel in gebruik genomen.[8]
|
| |
De vestiging sinds de brand | ||
|
| |
De nieuwbouw in 2022 | ||
Protest van 17 februari 2023
bewerken
Zie bestorming van De Nationale Assemblée voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Op 17 februari 2023 organiseerde Stephano Biervliet een demonstratie op het Onafhankelijkheidsplein onder de naam Alles plat, waarvoor hij ook de vakbonden en het bedrijfsleven opriep om mee te doen.[9][10] Aan het protest namen duizenden mensen deel.[11] Op social media bleek van tevoren dat ook herrieschoppers op het protest af zouden komen. De demonstratie liep uit de hand toen demonstranten over de hekken van het parlementsgebouw klommen[12] en flessen en bloempotten naar het gebouw gooiden. Ramen sneuvelden, de lobby werd vernield en er brak brand uit.[11] De rellen spreidden zich uit over de stad en er vielen meer dan twintig gewonden.[12] De Suriname Times Mall werd zwaar getroffen door plunderingen.[13][14]
President Santokhi, de rest van de regering en andere politici keurden de rellen en plunderingen sterk af. Santokhi zette een taakgroep op om relschoppers op te sporen. Hij legde aanvankelijk de nadruk op "het beschermen van de samenleving, de rechtsstaat en de democratie." Als reactie hierop kreeg hij de kritiek dat de regering de oorzaken erachter zou negeren. In een latere toespraak pleitte hij voor een zo snel mogelijke normalisering van de economie en kondigde hij aan in gesprek te gaan met belangengroepen.[12] Hij startte zijn gesprekken op 26 februari 2023 onder de noemer nationale dialoog.[15]
Voorzitters sinds 1975
bewerken
Emile Wijntuin was vanaf december 1973 voorzitter van de Staten van Suriname en bleef na de onafhankelijkheid de voorzitter van de opvolger van de Staten tot het parlement ontbonden werd in augustus 1980. Na de verkiezingen van 1987 werd Jagernath Lachmon (VHP) de voorzitter, een functie die hij ook al twee keer eerder had gehad in de Staten van Suriname.
Lijst
bewerken- 14-12-1987 – 08-07-1991: Jagernath Lachmon (VHP)
- 09-07-1991 – 08-07-1996: Jagernath Lachmon
- 08-07-1996 – 10-10-1996: Jagernath Lachmon
- 10-10-1996 – 23-07-2000: Marijke Djwalapersad (BVD)
- 24-07-2000 – 19-10-2001: Jagernath Lachmon
- 06-11-2001 – 30-06-2005: Ramdien Sardjoe (VHP)
- 29-06-2005 – 30-06-2010: Paul Somohardjo (PL)
- 29-06-2010 – 30-06-2015: Jennifer Geerlings-Simons (NDP)
- 29-06-2015 – 14-07-2020: Jennifer Geerlings-Simons
- 14-07-2020 – heden: Marinus Bee (ABOP)
Bevoegdheden
bewerkenDe Nationale Assemblée heeft zowel wetgevende als bestuurlijke en controlerende bevoegdheden, die zijn vervat in de artikelen 71 tot en met 74 van de Grondwet. De voornaamste zijn:
- Het beslissen over alle wetsontwerpen die haar worden voorgelegd (wetgeving).
- Besluiten omtrent het bijeenroepen van een Verenigde Volksvergadering, indien zij dit toepasselijk vindt (bestuur).
- Het goedkeuren van het sociaaleconomisch en politiek beleid van de regering (controle).
- Het kiezen van de president en de vicepresident (politiek).
- Het doen van een voordracht voor benoeming van de voorzitter en de leden van de Rekenkamer (bestuur).
- Het goedkeuren van de jaarlijkse begroting van de regering (wetgeving en bestuur).
- Het benoemen en ontslaan van haar griffier.
Kiesstelsel
bewerken
Bij de verkiezingen voor De Nationale Assemblée wordt gebruikgemaakt van een meervoudig districtenstelsel, hetgeen betekent dat de zetels per district worden verdeeld en binnen elk district meerdere zetels te verdelen zijn. Het aantal zetels voor de kiesdistricten, die overeenkomen met de gewone districten, is in de jaren tachtig wettelijk vastgelegd op basis van een politiek compromis en sindsdien ongewijzigd gebleven. Dit compromis is weer gebaseerd op de zetelverdeling zoals deze in de jaren vijftig wettelijk is vastgelegd. Omdat deze verdeling niet wordt aangepast aan de bevolkingsverhoudingen, zijn er door bevolkingsverschuivingen in de afgelopen decennia in het ene district veel meer stemmen nodig om een zetel te behalen dan in het andere district. Zo zijn voor een zetel in het district Paramaribo, dat met de helft van de Surinaamse bevolking slechts 17 van de 51 zetels te verdelen heeft, gemiddeld tien keer zoveel stemmen nodig als voor een zetel in het district Coronie, waar 0,6% van de bevolking 2 van de 51 zetels (4%) mag verdelen.
| District | % inwoners (2004) | Aantal zetels DNA | % zetels DNA |
|---|---|---|---|
| Paramaribo | 50,0 | 17 | 33,3 |
| Wanica | 17,7 | 7 | 13,7 |
| Nickerie | 7,5 | 5 | 9,8 |
| Sipaliwini | 5,8 | 4 | 7,8 |
| Commewijne | 5,1 | 4 | 7,8 |
| Para | 3,9 | 3 | 5,9 |
| Marowijne | 3,4 | 3 | 5,9 |
| Saramacca | 3,3 | 3 | 5,9 |
| Brokopondo | 2,7 | 3 | 5,9 |
| Coronie | 0,6 | 2 | 3,9 |
| SURINAME | 100,0 | 51 | 100,0 |
Zie ook
bewerkenExterne links
bewerken - ↑ De Volkskrant, Het lusteloze lustrum van Suriname, 22 november 1980
- ↑ NRC Handelsblad, Nationale assemblée van Suriname neemt wet op referendum aan, 2 september 1987
- ↑ Ivo Evers & Pieter van Maele, 'Bouterse aan de macht', pag. 75, ISBN 9789023472933, 2012
- ↑ a b Dagblad De West, ‘DNA-panden pijlers van onze democratie die zijn herrezen’, 19 april 2022
- ↑ Culturu, Bouwwerkzaamheden nieuw DNA-gebouw voor meer dan 90 procent afgerond, 4 november 2021. Gearchiveerd op 6 februari 2023.
- ↑ Starnieuws, Een vergaderzaal voor DNA moet nog worden bijgebouwd, 15 april 2022. Gearchiveerd op 4 februari 2023.
- ↑ Dagblad Suriname, Identiek herbouwde DNA-gebouw wordt vandaag opgeleverd, 14 april 2022
- ↑ Suriname Herald, ident Santokhi: “Eigen huis zal positieve effecten hebben op taakuitvoering DNA”, 20 januari 2023. Gearchiveerd op 24 januari 2023.
- ↑ Starnieuws, C-47 bonden leggen vrijdag 11 uur werk neer, 16 februari 2023
- ↑ Starnieuws, VSB ondersteunt acties van C-47 niet, 16 februari 2023
- ↑ a b Starnieuws, Protestactie is compleet uit de hand gelopen, 17 februari 2023
- ↑ a b c Ter Info, Universiteit Utrecht, Hoe liep een vreedzame demonstratie uit in de bestorming van het Surinaamse parlement?, 28 februari 2023
- ↑ Starnieuws, WOVS en SCUA niet te spreken over plunderingen, 18 februari 2023
- ↑ Starnieuws, Heropstart getroffen ondernemers van 17 februari moeizaam, 3 maart 2023
- ↑ Starnieuws, President begint zondag met nationale dialoog, 25 februari 2023