Extreem weer
Extreem weer of extreme klimaatgebeurtenissen verwijzen naar onverwachte, ongebruikelijke, ernstige of niet-seizoensgebonden weerfenomenen. Het gaat om een weersgesteldheid nabij of over de limiet van de metingen die in het verleden zijn opgetekend. Doorgaans is sprake van extreem weer wanneer het fenomeen zich situeert in de tien procent minst verwachte waarden voor de locatie, op basis van de geregistreerde weergeschiedenis.[1]:p. 33
Er zijn aanwijzingen dat klimaatverandering de periodiciteit en intensiteit van sommige extreme weersomstandigheden doet toenemen. De waarschijnlijkheid daarvan (klimaatattributie) is het grootst bij de frequentie of omvang van hitte- en koudegolven, iets minder bij de toename van zware neerslag en droogteperioden.[2][3]
Klimaatattributie
bewerkenOndanks deze aanwijzingen waarschuwden wetenschappers in het verleden dat individuele weersomstandigheden niet konden worden toegeschreven aan klimaatverandering. Met klimaatattributie of -toeschrijving (Engels: extreme event attribution), een jonge tak van de klimaatwetenschap, wordt gepoogd bij het duiden van extreme verschijnselen de antropogene klimaatverandering te onderscheiden van natuurlijke variabiliteitsbronnen zoals El Niño. Daarbij wordt in grote mate gebruik gemaakt van modellen en statistieken, en van de extreme waardetheorie. Naarmate de wetenschappelijke kennis op dit gebied vordert, kunnen gefundeerde adviezen worden gegeven bij risicoanalyse en -beheer en bij het sturen van strategieën voor klimaatadaptatie.
In 2011 publiceerde de American Meteorological Society een van de eerste rapporten die extreme weersomstandigheden toeschreven aan klimaatverandering.[4] Sedertdien maakte het onderzoek grote vorderingen,[5] onder meer door wetenschappers als Geert Jan van Oldenborgh en Friederike Otto. Beiden hebben bijgedragen bij de vorming van de internationale samenwerking World Weather Attribution in 2015.
Klimaatadaptatie
bewerkenIn een online-rapport van juni 2023 besloot het Europees Milieuagentschap dat de Europese noodrespons bij klimaatrampen weliswaar goed wordt beheerd via het Coördinatiecentrum voor noodhulp, maar dat de voorbereiding op klimaatverandering op de lange termijn een meer systematische voorbereiding van de samenleving vereist.[6]
Menselijke tol
bewerkenBij overstromingen, maar vooral hittegolven vallen slachtoffers. Het Europees Milieuagentschap raamde het aantal doden in de periode 1980-2020 tussen 85.000 en 145.000.[7][8]
Economische schade
bewerkenDe totale economische schade door extreem weer zou volgens het Europees Milieuagentschap in de periode tussen 1980 en 2020 zijn opgelopen tot 450-520 miljard euro.[9] Slechts een kwart tot een derde van die verliezen was verzekerd.[7][8] De Zwitserse herverzekeraar Swiss Re raamde de schade over 2020 alleen op 190 miljard dollar.[10]
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Extreme weather op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ (en) TAR Climate Change 2001: The Scientific Basis. IPCC (2001). Gearchiveerd op 28 december 2021.
- ↑ Extreem weer en klimaatverandering. KNMI (2012). Gearchiveerd op 27 januari 2021.
- ↑ (en) Seneviratne, S.I. et al., 3: Changes in Climate Extremes and their Impacts on the Natural Physical Environment. IPCC (maart 2018). Gearchiveerd op 29 maart 2023.
- ↑ (en) The Decade of Attribution Science. Jane C. Hu (19 december 2019). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
- ↑ (en) Attribution of Extreme Weather Events in the Context of Climate Change. National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine (2016). Gearchiveerd op 29 december 2021.
- ↑ (en) What could the summer bring? Is extreme weather the new normal?. Europees Milieuagentschap (14 juni 2023). Gearchiveerd op 28 juni 2023.
- ↑ a b Tot 145.000 Europese doden door extreem weer in afgelopen 40 jaar. Het Laatste Nieuws (3 februari 2022). Gearchiveerd op 12 maart 2022.
- ↑ a b (en) Economic losses and fatalities from weather- and climate-related events in Europe. EEA (3 februari 2022). Gearchiveerd op 3 februari 2022.
- ↑ In de 32 landen van de Europese Economische Ruimte (EER).
- ↑ (en) sigma 1/2021 - Natural catastrophes in 2020. Swiss Re (30 maart 2021). Gearchiveerd op 16 oktober 2021.