Filmprijs

Een filmprijs wordt door de filmindustrie of een filmfestival uitgereikt aan films en filmmakers in alle stadia, van script tot acteur en post-productie, die een bijzondere prestatie leveren. De prijs kan worden toegekend door stemming van het publiek, de filmindustrie zelf of door een jury op een filmfestival. Naast de bekende filmprijzen met wereldwijde belangstelling hebben de meeste landen eigen nationale filmprijzen.

Pioniers

De eerste filmprijs was de Photoplay Award, die vanaf 1920 tot 1968 in de Verenigde Staten werd uitgereikt door en genoemd naar het intussen verdwenen tijdschrift Photoplay. De beste film werd verkozen evenals de meest populaire acteur en actrice. In 1929 werden de Academy Awards geïntroduceerd, beter bekend als de Oscars. Deze prijzen zijn veruit het bekendst geworden en gebleven. Sinds 1981 worden Academy Awards een dag eerder voorafgegaan door de uitreiking van de Golden Raspberry Awards, oftewel de Razzies, voor de slechtste films. Paul Verhoeven was de eerste regisseur die de "prijs" voor zijn film Showgirls daadwerkelijk kwam ophalen.

Toekenningscriteria

Er zijn drie gangbare manieren om de winnaar(s) te bepalen.

Stemming door filmindustrie

De belangrijkste filmprijs, de Academy Awards, worden toegekend door middel van stemming onder de bij de non-profitorganisatie Academy of Motion Picture Arts and Sciences aangesloten filmmakers. Deze zesduizend leden zijn acteur, regisseur of lid van de filmcrew (achter de schermen), bijvoorbeeld cameraman of monteur.

In veel landen is er een duidelijk equivalent van de Academy Awards.^[1]

Land	Prijs
Argentinië	Tot 2005: Cóndor de Plata, vanaf 2006: Premio Sur
Australië	AACTA Awards
Brazilië	Grande Premio do Cinema Brasileiro
Canada	Canadian Screen Award
China	geen duidelijk equivalent
Colombia	Premios Macondo
Denemarken	Bodil of Robert
Duitsland	Deutscher Filmpreis
Frankrijk	César
India	National Film Awards of Filmfare Awards
Italië	Premi David di Donatello
Japan	Japan Academy Prize
Mexico	Ariel
Rusland	Nika of Gouden Adelaar
Spanje	Goya
Verenigd Koninkrijk	British Academy Film Award
Zuid-Korea	Blue Dragon Award
Zweden	Guldbagge

Gildes

Bij de uitreiking van gildeprijzen brengen alleen de mensen die actief zijn of waren in een betreffend aandachtsgebied hun stem uit. Enkele voorbeelden:

Land	Gilde	Beroepsgroep	Prijs
Verenigde Staten	Directors Guild of America	Regisseurs	Directors Guild of America Award
Verenigde Staten	Producers Guild of America	Producenten	Producers Guild of America Award
Verenigde Staten	Screen Actors Guild	Acteurs	Screen Actors Guild Award
Verenigde Staten	Writers Guild of America	Scenarioschrijvers	Writers Guild of America Award
Verenigde Staten	American Cinema Editors	Filmeditors	Eddie Award
Verenigde Staten	American Society of Cinematographers	Cameraregisseurs	ASC Awards for Outstanding Achievement in Cinematography
Verenigde Staten	Motion Picture Sound Editors	Geluideditors	Golden Reel Award

Festivaljury

Op filmfestivals worden de belangrijkste prijzen doorgaans uitgedeeld door de festivaljury. De belangrijkste filmfestivals, de zogenaamde A-Festivals (geaccrediteerd door de FIAPF) hebben vaak een gouden prijs waarbij de dieren populair zijn. In onderstaande tabel zijn de door de FIAPF geaccrediteerde filmfestivals weergegeven, met daarbij de belangrijkste prijs.

Festival	Prijs
Berlijn	Gouden Beer
Caïro	Gouden Piramide
Cannes	Gouden Palm
Goa	Gouden Pauw
Karlsbad	Kristallen Bol
Locarno	Gouden Luipaard
Mar del Plata	Gouden Ástor
Montreal	Grand Prix des Amériques
Moskou	Gouden Joris
San Sebastián	Gouden Schelp
Shanghai	Gouden Jue
Tallinn	Gouden Wolf
Tokio	Tokyo Grand Prix
Venetië	Gouden Leeuw
Warschau	Warschau Grand Prix

Publieksprijs

In de praktijk worden winnaars van de publieksprijzen minder hoog aangeschreven dan de keuze van de jury of de filmindustrie. Een voorbeeld van een publieksprijs is de People's Choice Awards in de Verenigde Staten.