Geesje Kwak
Geesje Kwak (Zaandam, 17 april 1877 − Zuid-Afrika, 1899) was een model van de kunstschilder en fotograaf George Breitner. Zij is bekend geworden door de serie van zeven schilderijen (en bijbehorende fotostudies) die Breitner in 1893 en 1894 van haar gemaakt heeft als het meisje in een rode of witte kimono dat in een oosters interieur op een bank ligt of voor de spiegel staat.[1]
| Geesje Kwak | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Geesje Kwak rond 1894.
| ||||
| Geboren | Zaandam, 17 april 1877 | |||
| Overleden | Zuid-Afrika, 1899 | |||
| Land | Nederland | |||
| Beroep | Schildersmodel | |||
| Jaren actief | 1893-1895 | |||
| ||||
Levensloop
bewerkenGezina Kwak werd in 1877 geboren op de Westzijde 534bis te Zaandam.[2] Geesje verhuisde in 1893 op zestienjarige leeftijd met haar oudere zus Anna naar Amsterdam.[3] Geesje was naaister of hoedenverkoopster. Geesje en Anna woonden eerst in de Govert Flinckstraat, en daarna in de Tweede van Swindenstraat.[4] De beide zusters raakten daar in contact met de kunstschilder Breitner. Deze was juist hersteld van een ooginfectie en had een atelier betrokken aan de Lauriergracht 8. Breitner had in 1892 in Den Haag een tentoonstelling van Japanse prentkunst bezocht en vervolgens diverse Japanse kimono's en een paar kamerschermen aangeschaft. In deze entourage liet hij de zusters in 1893 poseren.
Geesje werd al snel zijn belangrijkste model. Ze liep rond in het atelier en Breitner maakte foto's en schetsen van haar. Zo ontstond de serie schilderijen van Geesje in kimono, waarvan Meisje in witte kimono en Meisje in rode kimono het bekendste zijn.[5][6]
Erg lang heeft Geesje niet voor Breitner geposeerd. In 1895 emigreerde zij met haar jongere zus Niesje naar Zuid-Afrika.[7] Daar overleed zij in 1899 aan tuberculose.[8] Zij werd slechts 22 jaar oud.
Geesje kreeg voor haar werk betaald en de verhouding tussen haar en Breitner schijnt strikt zakelijk te zijn geweest. Breitner hield in een bewaard gebleven aantekenboekje nauwgezet bij, wanneer en hoelang zij voor hem geposeerd had en welk bedrag hij haar daarvoor had gegeven.[9]
Foto's Geesje, door Breitner
bewerken
Literatuur
bewerken- M. van Heteren, G. Jansen, R. de Leeuw: Poëzie der werkelijkheid; Nederlandse schilders van de negentiende eeuw. Rijksmuseum Amsterdam, Waanders Uitgevers, blz. 183-184, 2000. ISBN 90-400-9419-5
- Jenny Reynaerts, Geesje & Anna. De wereld van Breitners beroemde modellen. Rijksmuseum Amsterdam, 2024. ISBN 978 94 62 08 852 8
Externe links
bewerkenNoten
bewerken- ↑ Zie de tekst bij het schilderij Meisje in witte kimono op de website van het Rijksmuseum.
- ↑ Gemeentearchief Zaanstad (geboorten Zaandam 1877, blad 36v, akte 142). Haar ouders waren de schippersknecht Jan Kwak (geb. Wormer, 17 januari 1843) en zijn vrouw Willempje Posch (Zaandam, 14 augustus 1847 – Amsterdam, 14 oktober 1893).
- ↑ Anna Kwak werd op 3 december 1873 geboren op de Westzijde 589 in Zaandam. Zij trouwde op 23 maart 1898 in Amsterdam met de uit Harlingen afkomstige bakker Jan Wolthuis.
- ↑ Stigter, Bianca, "Een meisje voor haar eigen plezier", 20 februari 2016, pp. 26–27. Gearchiveerd op 4 november 2021. Geraadpleegd op 15 mei 2021.
- ↑ When Artists' Kodaks Were Supercool', verslag (in het Engels) bij The Wall Street Journal, 4 februari 2012
- ↑ Snapshot: Painters and Photography, Bonnard to Vuillard at The Phillips Collection ', (in het Engels), 23 februari 2012
- ↑ Niesje Kwak werd op 4 maart 1879 geboren op de Oostzijde 629 in Zaandam en overleed op 30 juli 1911 in Pretoria. Zij is rond juni 1901 in Pretoria getrouwd met Cornelis Jacobus Swierstra.
- ↑ Aldus George Hendrik Breitner (3) Japonism[dode link] op het weblog van Bert Feringa. Geen van de genoemde bronnen geeft aan, waarom Geesje en haar zus naar Zuid-Afrika zijn gegaan. Ook wordt nergens de precieze datum van haar overlijden vermeld.
- ↑ Zie Girl in a Kimono op het weblog Hawkwood. Gearchiveerd op 13 oktober 2022.
