Ham (België)

gemeente in Limburg, België

Ham is een gemeente in de provincie Limburg in België en behoort tot het kieskanton en het gerechtelijk kanton Beringen. Ze telt ruim 11.000 inwoners. Vanaf 1 januari 2025 gaan Ham en Tessenderlo samen verder onder de fusienaam Tessenderlo-Ham.

Ham
Gemeente in België Vlag van België
Ham (België)
Ham
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Limburg Limburg
Arrondissement Hasselt
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
32,79 km² (2022)
66,9%
13,14%
19,96%
Coördinaten 51° 6' NB, 5° 9' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkings­dichtheid
11.338 (01/01/2024)
49,97%
50,03%
345,8 inw./km²
Leeftijdsopbouw
– 0-17 jaar
– 18-64 jaar
– 65 jaar en ouder
(01/01/2024)
18,82%
60,82%
20,36%
Buitenlanders 5,44% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester Marc Heselmans (CD&V)
Bestuur CD&V en Open Vld
Zetels
CD&V
Open VLD
N-VA
Vooruit
Vlaams Belang
Groen
21
8
6
2
2
2
1
Economie
Gemiddeld inkomen 21.353 euro/inw. (2021)
Werkloosheids­graad 4,8% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
3945
3945
Deelgemeente
Kwaadmechelen
Oostham
Zonenummer 013 - 011
NIS-code 71069
Politiezone Beringen / Ham / Tessenderlo
Hulpverlenings­zone Noord-Limburg
Website www.ham.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Hasselt
in de provincie Limburg
Portaal  Portaalicoon   België

Geschiedenis

bewerken

Vondsten van vuurstenen en lemmers, afslagen en andere gebruiksvoorwerpen tonen aan dat er -op de plek die Ham nu is- al mensen woonden rond de jaren 3000 tot 1500 voor Christus.[1]

Het gebied maakte historisch deel uit van de heerlijkheid Ham. De eerste vermelding van die heerlijkheid dateert van 785. Daonatus vermeldde Ham in Vita Sancti Trudonis, het verhaal over de heilige Trudo. In de Vita staat onder andere hoe hofmeier Pepijn van Herstal al zijn geld aan Ochinsala (Eksel) en Ham opdroeg. Een soortgelijk verhaal is eveneens terug te vinden in de geschriften van Theodoricus.[1]

De stichting van de Abdij van Averbode in 1135 had een gunstige invloed op Oostham, aangezien deze nieuwe abdij aldaar verschillende eigendommen bezat.[1]

In 1365 werd Ham onderricht aan het heerschap van Gerard van Ailly.[1]

Geografie

bewerken

Bodemkundig en volkskundig maken Kwaadmechelen en Oostham deel uit van de Zuiderkempen.

De fusiegemeente Ham telt twee deelgemeenten. In Kwaadmechelen liggen verder nog de kerkdorpen Genebos en Genendijk.

Deelgemeenten

bewerken
# Naam Opp.
(km²)
Inwoners
(2020)
Inwoners
per km²
NIS-code
1 Oostham 16,45 5.347 325 71069A
2 Kwaadmechelen 16,34 5.628 344 71069B

Demografie

bewerken

Demografische ontwikkeling

bewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari
1992 tot heden
jaar Aantal[2] Evolutie: 1992=index 100
1992 8.808 100,0
1993 8.874 100,7
1994 8.891 100,9
1995 8.913 101,2
1996 8.966 101,8
1997 9.035 102,6
1998 9.180 104,2
1999 9.284 105,4
2000 9.326 105,9
2001 9.392 106,6
2002 9.387 106,6
2003 9.530 108,2
2004 9.574 108,7
2005 9.627 109,3
2006 9.705 110,2
2007 9.824 111,5
2008 9.975 113,2
2009 10.093 114,6
2010 10.235 116,2
2011 10.375 117,8
2012 10.393 118,0
2013 10.473 118,9
2014 10.574 120,0
2015 10.617 120,5
2016 10.618 120,5
2017 10.733 121,9
2018 10.824 122,9
2019 10.897 123,7
2020 10.977 124,6
2021 11.031 125,2
2022 11.163 126,7
2023 11.337 128,7
2024 11.338 128,7

Politiek

bewerken

Structuur

bewerken

De gemeente Ham ligt in het kieskanton Beringen (dewelke hetzelfde is als het provinciedistrict Beringen), het kiesarrondissement Hasselt-Tongeren-Maaseik (identiek aan de kieskring Limburg).

Ham Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau   Europese Unie   België   Vlaanderen   Limburg Hasselt Ham
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegenwoordigers
Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring Limburg Hasselt-Tongeren-Maaseik Beringen Beringen Ham
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

Geschiedenis

bewerken

Lijst van burgemeesters

bewerken
Periode Naam burgemeester
1977 - 1988 Leo De Jonghe (CVP)
1989 - 2000 Georges Michiels[3] (VLD)
2001 - 2019 Dirk De Vis[4] (CD&V)
2020 -2024 Marc Heselmans (CD&V)

Legislatuur 2013-2018

bewerken

Burgemeester is Dirk De Vis (CD&V). Hij leidt een coalitie bestaande uit CD&V en Open Vld. Samen vormen ze de meerderheid met 14 op 21 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen van 1976 tot en met 2018

bewerken
Partij of kartel 10-10-1976[5] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[6] 14-10-2012[7] 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 19 % 19 % 19 % 19 % 21 % 21 % 21 % 21
CVP1/ CD&V2 47,611 11 38,881 8 26,781 6 32,281 7 28,871 7 39,352 9 38,082 9 32,82 8
SP1/ sp.a-Groen!A/ PRO HAMB/ sp.a2 18,581 3 18,991 3 18,841 3 14,621 2 16,41 3 16,85A 3 13,63B 2 10,52 2
Agalev1/ DOEN2/ sp.a-Groen!A/ PRO HAMB/ Groen3 - - 9,781 1 9,292 1 7,681 1 6,73 1
Gem. Bel.1/ PVV12/ VLD23/ VLD-VIVANT34/ Open Vld45 26,561 5 25,771 5 40,692 9 43,83 9 32,723 8 27,294 6 21,575 5 25,15 6
Vlaams Blok1/ Vlaams Belang2 - - - - 14,341 2 16,502 3 7,372 1 12,02 2
VU1/ N-VA2 - - 3,911 0 - - - 19,352 4 12,82 2
INSPRK - 16,36 3 - - - - - -
KVB 7,24 0 - - - - - - -
Totaal stemmen 5255 5870 6219 6334 6843 7305 7505 7885
Opkomst % 96,85 95,88 94,53 95,83 92,86 93,4
Blanco en ongeldig % 4,36 4,92 5,11 5,72 5,44 5,35 4,17 4,8

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
Zie voor resultaten in 2024 en later op Tessenderlo-Ham.

Bezienswaardigheden

bewerken
  Zie Lijst van onroerend erfgoed in Ham voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De voornaamste bezienswaardigheden zijn :

  • De 10de-eeuwse toren van de Onze-Lieve-Vrouw-Geboortekerk te Oostham (de oudste kerktoren van de Benelux)
  • De 17de-eeuwse pastorie van Oostham
  • In Oostham bezat de aanzienlijke adellijke familie Van Hoensbroeck vroeger een kasteel (gesloopt in 1834). Het wapen van deze familie is thans nog het wapen van de gemeente Ham.
  • Het beschermde landschap De Rammelaars is een uitgestrekt systeem van grachten, beken en percelingspatronen. Sinds de 19de eeuw is het onaangetast gebleven en heeft dan ook een tamelijk unieke status in Vlaanderen.

Cultuur

bewerken

Evenementen

bewerken

Jaarlijks vindt in Ham het Folkfestival Ham plaats, een openluchtfestival dat een podium brengt in het folk genre. De eerste editie vond plaats in 1996. Elk jaar komen hier ongeveer 1500 bezoekers.

In april organiseert de gemeentelijke dienst Cultuur en Toerisme de jaarlijkse garageverkoop, waarbij oude spullen aan een zacht prijsje verkocht worden. Begin juni volgt er dan weer de Drieprovinciënroute met het mooiste van 3 provincies in één fietstocht. Dit fietsgebeuren verloopt in samenwerking met de omliggende steden en gemeenten Tessenderlo, Beringen, Meerhout, Laakdal en Diest.

In september vindt steeds de Openstraatdag plaats. Jaarlijks wordt de Rijksweg tussen Kwaadmechelen en Oostham verkeersvrij gemaakt en zijn er allerlei activiteiten, waar duizenden mensen aan deelnemen. In juli wordt in Ham het evenement FermWerm gehouden (de opvolger van de vroegere Waajfeesten), voorafgegaan door Technosoccer. In december staat dan nog het winterevenement BraKaad op de agenda, gevolgd door het kerstconcert in de Onze-Lieve-Vrouw Geboortekerk te Oostham.

Bekende inwoners

bewerken

Economie

bewerken
bewerken
Zie de categorie Ham, Belgium van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

  NODES
admin 1
Note 1