Horeca en winkels op Nederlandse treinstations

NS Stations Retailbedrijf (voorheen Servex) is een horeca- en retailbedrijf, onderdeel van de Nederlandse Spoorwegen, dat onder andere veel eetgelegenheden op spoorwegstations in Nederland uitbaat.

NS Stations Retailbedrijf
Hoofdkantoor NS Stations
Onderdeel van	Nederlandse Spoorwegen
Oprichting	1973
Hoofdkantoor	Utrecht (Nederland)
Omzet	€ 315 miljoen
Winst	28 miljoen (2010)
Website	ns-stations.nl
Portaal    Economie

Op stations beheert NS Stations Retailbedrijf commerciële ruimtes in de stationshal, op de perrons en dergelijke. Verder verzorgt het bedrijf de automaten op stations (exclusief die voor vervoerbewijzen) en voorheen de catering in de treinen. Het fungeerde als uitbater van het stadslandgoed de Kemphaan in Almere.

NS Stations Retailbedrijf is onderdeel van de NS en ontstond in 1973 voor het beheer van kiosken en restauraties op de stations. Het bedrijf ontplooit activiteiten op zo'n 90 stations in Nederland.

Tot 14 mei 2012 was NS Stations Retailbedrijf bekend onder de naam Servex. De naam Servex verdween en de activiteiten maken sindsdien integraal onderdeel uit van de stationsorganisatie van de Nederlandse Spoorwegen: NS Stations.

Horeca- en winkelformules op NS-stations

Uitgebaat door NS Stations Retailbedrijf

Kiosk Station Utrecht Centraal

• Formules van nationale en internationale ketens, waarvan de vestigingen op de stations door NS Stations Retailbedrijf worden uitgebaat:
  • AH to go
  • HEMA (op 1 oktober 2018 heeft HEMA deze overgenomen en beheert HEMA de negen franchiselocaties zelf)
  • Rituals (per 1 april 2022 zijn deze winkels eigen beheer van Rituals)
  • Starbucks
  • Smullers (niet meer in beheer van NS Stations)
  • TRECK/Broodzaak (niet meer in beheer van NS Stations)
• Eigen formules van NS Stations Retailbedrijf:
  • Automaten
  • Julia's
  • Luca's by Julia's (opgericht december 2021)
  • Kiosk
  • Railcatering (opgeheven per 1 februari 2021)
  • Fiets & Service
  • StationsHuiskamer

Kiosk

Kiosk Den Haag Centraal

Kiosk heeft een assortiment aan producten die de reiziger nodig zou kunnen hebben. Zo kan hier verse koffie, thee, broodjes, snoep en koek gehaald worden maar ook tijdschriften en beltegoed. Er zijn vestigingen met een uitgiftebalie en inloopwinkels waar soms ook treinkaartjes worden verkocht. Enkele zaken verkopen ook snacks. Sinds april 2020 wordt er door Kiosk geen tabaksartikelen meer verkocht.

AH to go

AH to go Amsterdam Bijlmer Arena

AH to go is een winkelformule van Albert Heijn voor gemakswinkels met, naast vestigingen elders, in 2008 31 vestigingen op diverse grote NS-stations; op station Amsterdam Centraal zijn er drie, twee van NS Stations Retailbedrijf in het NS-gedeelte, en een van Ahold zelf in het metrostation. Men verkoopt onder meer drank, kant-en-klaarmaaltijden, frisdrank, koffie en thee, warme broodjes. Daarnaast is er een eenvoudig assortiment aan dagelijkse boodschappen. Bier is verkrijgbaar tegen een flink hogere prijs dan andere AH-vestigingen (maar het is wel gekoeld). De vestigingen van AH to go op de NS-stations zijn eigendom van Stationsfoodstore, een onderdeel van NS Stations Retailbedrijf. Stationsfoodstore is een franchisenemer van Ahold (AH supermarkten).

Tijdens de Coronapandemie, was AH to go tot in juni 2020 op de meeste stations de enige winkel waar voedsel en drank te koop was.

Smullers

Smullers op station Den Haag Centraal

Smullers is een snackbarketen met 36 vestigingen.

Julia's

Julia's is een restaurantformule in Italiaanse stijl en producten, waar verse meeneem pastamaaltijden verkocht worden. De maaltijden worden bereid in een open keuken. Er zijn andere Italiaanse producten verkrijgbaar, zoals Illy-koffie, belegde ciabatta's, saladegerechten en tiramisu.

De formule is door NS Stations Retailbedrijf ontwikkeld. In november 2008 werd een pilot-store geopend in de Westtunnel van Station Amsterdam Centraal. Er volgden vestigingen in de stations Amsterdam Amstel, Amsterdam Sloterdijk, Amsterdam Zuid, Amersfoort Centraal, Arnhem Centraal, Groningen, Leeuwarden, Leiden Centraal, Utrecht Centraal, Rotterdam Centraal, Den Haag Centraal, Nijmegen en Zwolle.

Railcatering

Railcatering werd ingezet op een beperkt aantal Intercitytreinen rondom Utrecht en Almere. Hierbij was een verkoper aan boord met een rugtas en een bak voor, die verschillende producten van de Kiosk verkocht, waaronder koeken, chocolade en snoep, koffie en thee. De aanwezigheid van een railcateraar werd via de omroep kenbaar gemaakt. Tot circa 2003 werd Railcatering uitgevoerd met een karretje. Het gebruik van deze karretjes verklaart de liftdeuren in de oudere VIRM-dubbeldekkers. Mede dankzij de coronacrisis, waarbij de Railcatering al maanden niet meer in de treinen werd ingezet, maar bij andere formules van NS Retail werkte, heeft NS Retail besloten om per februari 2021 permanent te stoppen met de Railcatering.

StationsHuiskamer

Op enkele stations in Nederland is de formule StationsHuiskamer aanwezig. Op de grotere stations gaat het om een ruime lunchroom/koffiebar, op kleinere stations zijn de winkels vergelijkbaar met Kiosk, maar dan met een zitgelegenheid voor reizigers die op de trein moeten wachten.

Uitgebaat door HMSHost

TRECK (voorheen Broodzaak, en daarvoor C'est du Pain)

TRECK verkoopt belegde en luxe broodjes en koek, koffie, thee, melk, sappen en frisdranken. Tot 2008 heetten de winkels C'est du Pain, daarna is die naam geleidelijk verdwenen. Sinds eind 2018 is deze formule door HMSHost van NS Stations Retailbedrijf overgenomen. In mei 2019 werd bekend dat HMSHost de 29 locaties van Broodzaak ombouwt naar het concept Treck.

Burger King

Er zijn 27 Burger King-vestigingen op stations en twee daarbuiten. NS Stations Retailbedrijf was tot 2015 de grootste franchisenemer van Burger King in Nederland. Eind 2015 is de exploitatie van Burger King van NS Stations Retailbedrijf overgegaan naar HMSHost. De vier grootste Burger King-vestigingen die HMSHost exploiteert op de stations zijn station Amsterdam Centraal, Amsterdam Bijlmer ArenA, Amsterdam Amstel en Utrecht Centraal. Een aantal van de stationsvestigingen zijn zogenaamde 'compact stores'. Deze zijn kleiner en bieden een beperkter assortiment.

La Place Express

La Place en La Place Express hebben eveneens enkele horecafaciliteiten op stations.

NS Stations Retailbedrijf en zijn voorgangers in het nieuws

2005: cao-conflict

Eind 2005 was Servex in het nieuws omdat er een conflict ontstond tussen werknemers en werkgevers over de cao van het bedrijf, wat resulteerde in stakingen bij sommige vestigingen.

2009: discriminatie

In juli 2009 kwam Servex negatief in het nieuws omdat de door geëxploiteerde AH to go-winkels Marokkaanse Nederlanders als personeelsleden zou weren. Dit zou blijken uit een overzicht van de afdeling personeelszaken van de Albert Heijn to go-winkels.

Op 1 april 2010 is de Commissie Gelijke Behandeling na onderzoek tot de conclusie gekomen dat Servex, het hoofdkantoor van de AH to Go's op de stations, discriminatie op grond van ras en leeftijd heeft toegelaten. De Commissie heeft ook kunnen vaststellen dat er daadwerkelijk een 22-jarige sollicitant geweigerd is vanwege zijn leeftijd, terwijl niet duidelijk was dat het om een functie ging waarvoor een dergelijk onderscheid is toegelaten.

Externe link

• ns-stations.nl

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie NS Stations Retailbedrijf van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.