Jean de Haynin

Jean de Haynin, ridder en heer van Hainin en Louvignies (Hainin, 14 oktober 1423 – aldaar, 12 mei 1495) was een edelman, militair en kroniekschrijver uit het graafschap Henegouwen.

Leven

Hij behoorde tot de lagere adel van Henegouwen en vocht vanaf 1452 in de legers van de Bourgondische hertogen Filips de Goede en Karel de Stoute. Meer bepaald stond hij aan het hoofd van een twaalftal manschappen uit het gevolg van Jacques de Luxembourg. Hij schreef memoires die in verschillende handschriften zijn overgeleverd, waaronder een autograaf, en ook een verloren vroeger werk over de blijde inkomst van koning Lodewijk XI van Frankrijk in Parijs en zijn kroning.

Memoires

Haynin begon op 22 mei 1466 een kroniek die loopt van 1465 tot de paasnacht van 1477. In dit historisch waardevolle document beschrijft hij als deelnemer en ooggetuige het oorlogsgeweld (de Ligue du Bien Public en de Luikse Oorlogen, de verwoesting van Dinant en Luik, de executie van Willem Hugonet en Gwijde van Brimeu door de Gentenaars), maar ook de feesten en begrafenissen van de groten van zijn tijd (de uitvaart van Filips de Goede in 1467, het huwelijk van Karel de Stoute in 1468, het twaalfde kapittel van de Orde van het Gulden Vlies in Valenciennes in 1473). Voor de jaren 1465-1470, geschreven op campagne, is zijn verslag dens en factueel. De periode erna, toen hij zich op zijn landgoederen had teruggetrokken, is eerder intermittent. Hij voegde allerlei documenten toe die hem bereikten: brieven, grafschriften, liedjesteksten en bijvoorbeeld ook het gedicht Temple de Mars van Jean Molinet (over het Verdrag van Soleuvre). Ook noteerde hij geboortes, huwelijken en sterfgevallen in de familie. Na zijn dood deed zijn oudste zoon François nog aanvullingen.

Familie

Haynin trouwde rond 1456 met Marie de Roisin († 1480) en had met haar zeker twaalf kinderen (Jeanne, Jean, Antoine, Colette, Cateline, Pierre, François, Madeleine, Anne, Barbe, Bernard, Nicolas en Ghislain).

Handschriften

• Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, ms. II 2545 (autograaf)
• Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, ms. 11677-11683
• Den Haag, Koninklijke Bibliotheek
• Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, ms. 182

Uitgaven

De uitgave van Brouwers is niet zonder lacunes en andere gebreken:

• Mémoires de Jean, sire de Haynin et de Loivignies (1465–1477), ed. Dieudonné Brouwers, Luik, Cormaux, 2 dln., 1905-1906
• Anne-Catherine de Nève de Roden, L'Entrevue de Péronne et le sac de Liège. Édition critique d'un extrait des 'Mémoires' de Jean de Haynin, onuitgegeven licentiaatsthesis, Louvain-la-Neuve, 1995

Literatuur

• Alphonse Bayot, "Notice du manuscrit original des Mémoires de Haynin" in: Revue des Bibliothèques et Archives de Belgique, 1908, p. 109-144
• Marthe Bronckart, Étude philologique sur la langue, le vocabulaire et le style du chroniqueur Jean de Haynin, Brussel, 1933
• Gillette Tyl-Labory, Dictionnaire des Lettres Françaises. Le Moyen Age, 1992, p. 788-789
• Claude Thiry, "Jean de Haynin" in: Grundriss der Romanischen Literaturen des Mittelalters, vol. XI-2, La littérature historiographique des origines à 1500, 1993, p. 143-144
• Anne-Catherine de Nève de Roden, "Les Mémoires de Jean de Haynin: des mémoires, un livre" in: 'A l'heure encore de mon escrire'. Aspects de la littérature de Bourgogne sous Philippe le Bon et Charles le Téméraire, ed. Claude Thiry, 1997, p. 31-52
• Jacques Thiry, "Ville en fête, ville en feu. Présences de la ville dans les Mémoires de Jean de Haynin" in: Revue belge de philologie et d'histoire, 2000, p. 423-443. DOI:10.3406/rbph.2000.4452
• Anh Thy Nguyen, "L'écriture de l'histoire à la fin du Moyen Âge. Une étude textuelle et matérielle des Mémoires de Jean de Haynin" in: Questes, 2017, p. 85-107. DOI:10.4000/questes.4436

Externe links

• Jean de Haynin (Arlima)
• Jean de Haynin (Jonas)
• Mémoires (Narrative Sources)