Kasteel Hurpesch

Kasteel Hurpesch
	Het tegenwoordige vakwerkpand
Locatie	Hurpesch
Gebouwd in	middeleeuwen
Herbouwd in	18e en 19e eeuw (hoeve)
	Lijst van rijksmonumenten in Gulpen-Wittem

Kasteel Hurpesch was een kasteel of versterkt huis bij Hurpesch in de gemeente Gulpen-Wittem in de Nederlandse provincie Limburg. Het kasteel lag tussen Mechelen en Epen op de rechteroever (oostoever) van de Geul vlak bij de plaats waar de Klitserbeek in de Geul uitmondt.

Tegenwoordig staat er op deze plaats een langgerekt vakwerkpand met tweelichtvensters. Aan dit vakwerkpand staat evenwijdig een losse vakwerkschuur en vakhuis. Dit geheel is een rijksmonument.^[1]

Ongeveer 400 meter naar het noordwesten staat er op de Geul de Bovenste Molen.

Geschiedenis

In 1325 werd het kasteel genoemd als leengoed van de hertog van Brabant, waarbij Gilles van Horpesch het in bezit had.^[2]^[3] Zijn afstammelingen bleven tot circa 1500 in het bezit ervan.

In de 16e eeuw was de familie Van Horpusch eigenaar van het goed.

In de twee eeuwen daarna waren de families Van de Hove tot Berlieren, Von Berchem, Van Veucht en De Ben eigenaren.

In de 18e en 19e eeuw werd de huidige vakwerkhoeve gebouwd.^[2]^[4]^[5] Op de Tranchotkaart uit het begin van de 19e eeuw werd deze als grotendeels gesloten hoeve afgebeeld.^[4]^[5]

In 1993 voerde men archeologisch onderzoek uit op het terrein rond de boerderij, waarbij vastgesteld werd dat deze op een vrijwel rond eiland lag met een doorsnede van ongeveer 50 meter. Rondom dit eiland lag er een gracht met een diepte van één tot 1,6 meter en een doorsnede van 10 meter breed aan de noordzijde en de oostzijde, en 40 meter breed aan de zuidzijde en zuidwestzijde. De gracht rond het kasteel werd in het zuidoosten gevoed door de Klitserbeek. Het oorspronkelijke kasteel heeft zeer waarschijnlijk op het zuidelijk deel van het eiland gelegen. De boerderij is dan de voortzetting van de voorburcht en de toegang tot het kasteel zou aan de noordzijde gelegen hebben.^[3]^[4]^[5]