Lanzarote (novelle)

Lanzarote
	Omslag van de oorspronkelijke Franse uitgave (2000)
Oorspronkelijke titel	Au milieu du monde: Lanzarote
Auteur(s)	Michel Houellebecq
Vertaler	Kiki Coumans
Land	Frankrijk
Oorspronkelijke taal	Frans
Onderwerp	toerisme, vrije liefde, sektarisme, cultuurpessimisme
Genre	novelle
Uitgever	Flammarion, Parijs / De Arbeiderspers, Amsterdam
Uitgegeven	2000 (fr); 2001 (nl)
Medium	paperback
Pagina's	94 (nl)
Grootte en; gewicht	28 × 18 × 3 cm
ISBN	9789029522007
Vorige boek	Elementaire deeltjes (1998/'99)
Volgende boek	Platform (2001/'02)
Portaal	Literatuur

Lanzarote, volledige titel: Midden in de wereld: Lanzarote (oorspronkelijke Franse titel: Au milieu du monde: Lanzarote), is een novelle van Michel Houellebecq uit 2000, die een jaar later in het Nederlands verscheen. De novelle heeft als onderwerp het toerisme, de vrije liefde en het sektarisme, waarbij de auteur blijk geeft van een pessimistische visie op de hedendaagse westerse samenleving, in het bijzonder met betrekking tot de relaties tussen mannen en vrouwen. De oorspronkelijke uitgave van het boek, zowel de Franstalige als de Nederlandstalige, bevatten naast de novelle een apart fotokatern met landschapsfoto's van het eiland Lanzarote door Houellebecq.

Inhoud

Titel

De titel van de novelle verwijst naar Lanzarote, het oostelijkste bewoonde eiland van de Canarische Eilanden, waar de handeling zich grotendeels afspeelt. Het eiland speelt opnieuw een rol in de roman Mogelijkheid van een eiland (2005), die in bepaalde opzichten een vervolg is van Lanzarote.^{[noot 1]}

De overkoepelende titel Midden in de wereld duidt mogelijk op Houellebecqs ambitie om, in navolging van Balzac, de wereld van nu te beschrijven in een romancyclus.^[2] Het bleef uiteindelijk bij een novelle (Lanzarote) en een roman (Platform). Bij de opvolger van Platform, de roman Mogelijkheid van een eiland (2005), die qua setting en thematiek aansluit op de novelle Lanzarote (2000), ontbreekt de overkoepelende titel.

Opbouw

De novelle telt 94 pagina's (Nederlandse editie) en is onderverdeeld in tien hoofdstukken.

Personages

Michel: ik-verteller; gedesillusioneerd Fransman uit de middenklasse; kan gezien worden als alter ego van de auteur.
Pam en Barbara: Duits, niet-exclusief lesbisch stel.
Rudi: Luxemburgse, in Brussel werkzame inspecteur van politie; verlaten door zijn Noord-Afrikaanse vrouw en hun twee kinderen; depressief en op zoek naar een nieuwe invulling van zijn leven.

Verhaallijn

Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal.

Lanzarote is het reisverslag van een vakantie in de eerste week van januari 2000 op Lanzarote, een vulkanisch eiland dat onderdeel is van de Canarische Eilanden. Daar ontmoet de ik-verteller Michel onder anderen Rudi, een zwijgzame Luxemburgs-Belgsiche politieinspecteur, en het Duitse stel Pam en Barbara, 'niet-exclusieve' lesbische nudistes, die zonder remmingen op het strand de liefde bedrijven. De verteller laat zich door de Duitse vrouwen betrekken in hun erotische spelletjes, terwijl Rudi afwezig toekijkt.

De vakantie eindigt met Rudi's besluit, per brief aan Michel medegedeeld, om zich aan te sluiten bij de Raëlianen, een op Lanzarote gevestigde sekte die de vrije liefde predikt, voorstander is van het klonen van mensen, en daarnaast de terugkeer naar de aarde van buitenaardse wezens voorbereidt. Na de vakantie blijft Michel de sekte van op afstand volgen en ziet op de televisie hoe Rudi en een aantal Belgische Raëlianen wordt gearresteerd en vervolgd in verband met pedofilie.

Publicatie

Lanzarote verscheen in Frankrijk op 24 oktober 2000 bij uitgeverij Flammarion, de vaste uitgever van Houellebecq. De oorspronkelijke uitgave verscheen als casette met twee paperbacks. Het eerste deel bevatte de tekst van de novelle (90 pagina's); het tweede deel een serie kleurenfoto's van het eiland Lanzarote door Michel Houellebecq (80 pagina's). Het fotokatern werd samengesteld door Valérie Gautier. Nog in hetzelfde jaar verscheen een heruitgave van de casette in de reeks Le Grand Livre du Mois van uitgeverij France Loisirs. In 2002 verscheen, eveneens bij Flammarion, Lanzarote et autres textes, waarin de novelle gecombineerd werd met vijf korte teksten.^{[noot 2]}

Omslag van de Nederlandse editie (2001)

De Nederlandse vertaling door Kiki Coumans verscheen op 30 juni 2001 bij De Arbeiderspers, evenals de Franse editie als casette bevattende naast de novelle een apart fotokatern.^{[noot 3]}

Uitgaven (selectie)

(fr) Michel Houellebecq: Lanzarote. Uitgever: Flammarion (originele uitgave: 24 oktober 2000)
(fr) Michel Houellebecq: Lanzarote et autres textes. Flammarion (aanvullende uitgave: 2002)
(de) Michel Houellebecq & Hinrich Schmidt-Henkel (vertaler): Lanzarote. Dumont Buchverlag (2000)
(nl) Michel Houellebecq & Kiki Coumans (vertaler): Lanzarote. De Arbeiderspers (30 juni 2001)
(es) Michel Houellebecq & Javier Calzada (vertaler): Lanzarote. Anagrama (2001)
(it) Michel Houellebecq & Sergio Claudio Perroni (vertaler): Lanzarote. Bompiani (2002)
(ru) Michel Houellebecq & Nina Kulish (vertaler): Лансароте. Inostranka (mei 2003)
(en) Michel Houellebecq & Frank Wynne (vertaler): Lanzarote. Britse editie: William Heinemann (2003)^[4]

Ontvangst

De kritieken van de Franstalige en Duitstalige pers op Lanzarote waren verdeeld.^[5] De Süddeutsche Zeitung noemde het: "die traurigste Reisegeschichte der neueren Literatur". De Britse pers reageerde merendeels positief, onder andere Times Literary Supplement: "tremendously enjoyable", Time Out: "reads like a dream" en The Spectator: "there is no other writer like him, at the moment".^[6]

In Nederland en Vlaanderen kreeg de novelle weinig aandacht van de pers. Hervormd Nederland schreef: "Niemand kan het moderne 'divertissement' zo lijzig en hilarisch ontluisteren [...] schitterend in de uitbeelding van al die vermoeiende meligheid waarin het massatoerisme is gestrand."^[7]

Bronnen, noten en verwijzingen

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Lanzarote (livre) op de Franstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Lanzarote (Erzählung) op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

↑ Lanzarote kan gezien worden als een voorstudie voor zowel Mogelijkheid van een eiland als Platform: "Veel elementen zou de schrijver in latere romans verder uitwerken: de (seks)vakanties in Platform en een sekte die seksuele vrijheid voorstaat voor een beter leven komt opnieuw terug in De mogelijkheid van een eiland. Net als de Azraelieten in Lanzarote zijn de Elohimieten uit laatstgenoemde roman bezig met de techniek van het klonen en hebben ze hun belangrijkste filiaal op hetzelfde eiland. Maar Lanzarote puur als voorstudie zien, is de novelle tekort doen.".^[1]
↑ Naast Lanzarote bevatte deze uitgave: 'Compte rendu de mission: viser en plen centre', 'Sortir du xxe siècle', 'Cléopâtre 2000', 'Consolation technique' en 'Ciel, terre, soleil'.
↑ Houellebecqs vaste vertaler, Martin de Haan, zag van de vertaling van Lanzarote af, omdat hij vreesde dat de schrijver, na het vuurwerk van Elementaire deeltjes, met deze novelle de verkeerde kant uitging.^[3]

↑ 'Vakantiebestemming Lanzarote. Over Lanzarote van Michel Houellebecq' op justreads.nl, 7 maart 2017, geraadpleegd 6 juli 2024.
↑ Rokus Hofstede, 'Haatreflexen van een seksueel gefrustreerde' op hofhaan.nl, 24 augustus 2001, geraadpleegd 30 juni 2024.
↑ Martin de Haan, 'Driedubbele ironie: Onderworpen' op hofhaan.nl, 19 januari 2016, geraadpleegd 6 juli 2024.
↑ (en) 'Lanzarote > Editions' op goodreads.com, geraadpleegd 3 juli 2024.
↑ (de) 'Michel Houellebecq, Lanzarote' (recensies jan./maart 2001) op perlentaucher.de, geraadpleegd 3 juli 2024.
↑ (en) Michel Houellebecq (2004): Lanzarote, achterflap. Vertaald in het Engels door Frank Wynne. Vintage, Londen. ISBN 009944836X.
↑ Michel Houellebecq (2010/2011): De kaart en het gebied, p. 348: 'Lanzarote'. De Arbeiderspers, Amsterdam / Antwerpen. ISBN 9789029553018.

[2] Lanzarote kan gezien worden als een voorstudie voor zowel Mogelijkheid van een eiland als Platform: "Veel elementen zou de schrijver in latere romans verder uitwerken: de (seks)vakanties in Platform en een sekte die seksuele vrijheid voorstaat voor een beter leven komt opnieuw terug in De mogelijkheid van een eiland. Net als de Azraelieten in Lanzarote zijn de Elohimieten uit laatstgenoemde roman bezig met de techniek van het klonen en hebben ze hun belangrijkste filiaal op hetzelfde eiland. Maar Lanzarote puur als voorstudie zien, is de novelle tekort doen.".^[1]

[4] Naast Lanzarote bevatte deze uitgave: 'Compte rendu de mission: viser en plen centre', 'Sortir du xxe siècle', 'Cléopâtre 2000', 'Consolation technique' en 'Ciel, terre, soleil'.

[6] Houellebecqs vaste vertaler, Martin de Haan, zag van de vertaling van Lanzarote af, omdat hij vreesde dat de schrijver, na het vuurwerk van Elementaire deeltjes, met deze novelle de verkeerde kant uitging.^[3]

[1] 'Vakantiebestemming Lanzarote. Over Lanzarote van Michel Houellebecq' op justreads.nl, 7 maart 2017, geraadpleegd 6 juli 2024.

[Hofstede-3] Rokus Hofstede, 'Haatreflexen van een seksueel gefrustreerde' op hofhaan.nl, 24 augustus 2001, geraadpleegd 30 juni 2024.

[5] Martin de Haan, 'Driedubbele ironie: Onderworpen' op hofhaan.nl, 19 januari 2016, geraadpleegd 6 juli 2024.

[7] (en) 'Lanzarote > Editions' op goodreads.com, geraadpleegd 3 juli 2024.

[8] (de) 'Michel Houellebecq, Lanzarote' (recensies jan./maart 2001) op perlentaucher.de, geraadpleegd 3 juli 2024.

[9] (en) Michel Houellebecq (2004): Lanzarote, achterflap. Vertaald in het Engels door Frank Wynne. Vintage, Londen. ISBN 009944836X.

[10] Michel Houellebecq (2010/2011): De kaart en het gebied, p. 348: 'Lanzarote'. De Arbeiderspers, Amsterdam / Antwerpen. ISBN 9789029553018.

[noot 1]

[2]

[noot 2]

[noot 3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[1]

[3]

Romans:	De wereld als markt en strijd (1994) · Elementaire deeltjes (1998) · Lanzarote (novelle, 2000) · Platform (2001) · Mogelijkheid van een eiland (2005) · De kaart en het gebied (2010) · Onderworpen (2015) · Serotonine (2019) · Vernietigen (2022)
Essays:	H.P. Lovecraft – Tegen de wereld, tegen het leven (1991) · Leven, lijden, schrijven – methode (1991) · De koude revolutie (2004) · Publieke vijanden (met B.-H. Lévy, 2008) · In aanwezigheid van Schopenhauer (2017) · Nader tot de ontreddering (2022) · Een paar maanden van mijn leven (2023)
Adaptaties:	Extension du domaine de la lutte (film, 1999) · Elementaire deeltjes (toneelstuk, 2005) · Elementarteilchen (film, 2006) · Platform (toneelstuk, 2006) · La Possibilité d'une île (film, 2008) · To Stay Alive: A Method (documentaire, 2016) · Unterwerfung (film, 2018)