Maria van Nassau-Siegen (1418-1472)
Maria van Nassau-Siegen (2 februari 1418 – 11 oktober 1472[1][2][3][4][5][6]), Duits: Maria von Nassau-Siegen (officiële titels: Maria Gräfin zu Nassau, Vianden und Diez, Frau zu Breda), was een gravin uit het Huis Nassau-Siegen en door huwelijk gravin van Nassau-Wiesbaden-Idstein. Van haar kinderen werden twee zoons graaf van Nassau-Wiesbaden respectievelijk Nassau-Idstein, twee zoons hoge geestelijken, en twee dochters abdis van Klooster Klarenthal bij Wiesbaden.
| Maria van Nassau-Siegen | ||
|---|---|---|
| 1418–1472 | ||
| ||
Het grafmonument voor Maria van Nassau-Siegen en Johan van Nassau-Wiesbaden-Idstein in de Uniekerk te Idstein, tekening door Heinrich Dors uit zijn Epitaphienbuch (1632)
| ||
| Geboren | 2 februari 1418 | |
| Overleden | 11 oktober 1472 | |
| Vader | Engelbrecht I van Nassau-Siegen | |
| Moeder | Johanna van Polanen | |
| Dynastie | Huis Nassau-Siegen | |
| Broers/zussen | Johan IV, Hendrik II, Margaretha, Willem, Filips | |
| Partner | Johan van Nassau-Wiesbaden-Idstein | |
| Kinderen | Maria, Johan, Margaretha, Anna, Adolf III, Bertha, Engelbrecht, Filips, Anna | |
 Wapen van de graven van Nassau, Vianden en Diez | ||
Biografie
bewerkenMaria was de tweede dochter en vijfde kind van graaf Engelbrecht I van Nassau-Siegen en Johanna van Polanen,[1][2][3][4][5][6] dochter van heer Jan III van Polanen en Odilia van Salm.[4][noot 1]
Huwelijk en kinderen
bewerkenMaria werd op 6 januari 1428 verloofd[6] en huwde te Breda op 17 juni 1437[1][2][4][5][6] met graaf Johan van Nassau-Wiesbaden-Idstein (1419[1][2][3][4][5] – 9 mei 1480[1][2][3][4][5][6]). Johan was in 1426 zijn vader Adolf II opgevolgd als graaf van Nassau-Wiesbaden-Idstein.[3] Maria en Johan stamden beide af van Hendrik II van Nassau, Maria via diens zoon Otto I van Nassau en Johan via diens zoon Walram II van Nassau. Hendrik II was Maria's oudgrootvader en Johans oudovergrootvader.
Uit dit huwelijk werden de volgende kinderen geboren:[1][3][4][5][6]
- Maria (1438 – 14 januari 1480), huwde op 25 mei 1455 met graaf Lodewijk II van Isenburg-Büdingen (1422 – Büdingen, 4 juni 1511).
- Johan (1439 – 27 februari 1482), was geestelijke.
- Margaretha († 27 mei 1486), was van Klooster Klarenthal bij Wiesbaden.[noot 2]
- Anna (1442 – 1 maart 1480, begraven te Hungen), huwde te Mainz op 1 januari 1464 met graaf Otto II van Solms-Braunfels (22 november 1426 – 29 juni 1504, begraven in Klooster Altenberg bij Wetzlar).
- Adolf III (10 november 1443 – Wiesbaden, 6 juli 1511), volgde zijn vader op als graaf van Nassau-Wiesbaden.
- Bertha (1446 – 12 april ....), was abdis van Klooster Klarenthal bij Wiesbaden.
- Engelbrecht (1448 – Mainz, 7 april 1508), was geestelijke.
- Filips (1450 – 16 juni 1509), volgde zijn vader op als graaf van Nassau-Idstein.
- Anna († 2 juni ....), was non in Klooster Klarenthal bij Wiesbaden.
Conflict met haar broer
bewerkenMaria kwam in conflict met haar broer Johan IV. Zij diende een klacht tegen haar broer in bij keizer Frederik III wegens het met geweld afhandig maken van haar erfenis en goederen. Op 14 oktober 1463 benoemde de keizer abt Reinhard van Fulda tot zijn gevolmachtigde en gaf hem de opdracht om namens hem beide partijen voor een terechtzitting op te roepen, hen te verhoren en vonnis te wijzen. De abt kon – indien van toepassing – getuigen verhoren en – indien nodig – deze getuigen met straf bedreigen om van hen een verklaring af te dwingen, alsook bij verstek van een van de partijen de procedure in alle opzichten uitvoeren. De abt dagvaardde Johan bij brief van 17 augustus 1464 om 45 dagen later in Salmünster voor hem te verschijnen. Johan ontving deze dagvaarding op 2 september 1464 te Vianden uit handen van de servus et nuncius van de abt.[7]
De uitspraak van de abt is onbekend, eveneens wat er daarna precies gebeurd is. Op 7 juli 1465 deelde de keizer Maria namelijk mee dat Johan appel had ingesteld tegen de voor hem ongunstige uitspraak door aartsbisschop Johan II van Trier, en riep haar op om voor hem te verschijnen op de 45e dag na ontvangst van deze dagvaarding of de eerste dag van de daaropvolgende rechtbank en deelde haar mee dat, zelfs als zij niet verscheen, het proces zou plaatsvinden.[8]
Wat er daarna is gebeurd, is eveneens onduidelijk. Wel is bekend dat de keizer Johan dagvaardde voor de beslechting van de erfenisgeschillen met zijn zuster, omdat Maria op 9 februari 1467 gevolmachtigden voor het proces aanwees.[9] Dat is het laatste bewaard gebleven bericht over het geschil.
Grafmonument
bewerken
Maria overleed op 11 oktober 1472. Ze werd begraven in de Uniekerk te Idstein. Het eens in het ridderkoor geplaatste voor Maria en Johan gemaakte grafmonument, dat waarschijnlijk bij de verbouwing van de kerk na 1660 is verdwenen, toonde het naast elkaar staande echtpaar. Johan droeg het voor die tijd typische harnas en een rozenkrans in plaats van een zwaard en ook nog een stormlans. Rechts naast hem was Maria in een lang gewaad, mantel, sluier en met de rozenkrans in haar handen afgebeeld. Aan de voeten van beide figuren waren hun wapenschilden, aan de hoofden de helmtekens aangebracht. Aan de rand van het monument stond de inscriptie: “+ Anno d(omi)ni m cccc Ixxii / die ii me(n)s(i)s octobris o(biit) G(e)n(er)osa d(omi)na maria ac nassawe comitissa i(n) nassawe / c(uius) a(n)i(m)a req(ui)escat i(n) pace. Anno d(omi)ni m cccc / Ixxx die me(n)s(i)s ix may o(biit) nobil(is) ac gen(er)os(us) d(omi)n(us) Joh(anne)s Comes i(n) nassau d(omi)n(u)s i(n) Itstein et i(n) Wisbaden / cui(us) a(n)i(m)a req(ui)escat i(n) pace”. Van het grafmonument resteert nog slechts een tekening van Heinrich Dors uit zijn in 1632 gepubliceerde Epitaphienbuch.[10]
Voorouders
bewerkenExterne links
bewerken- (de) Graf Johann II. von Nassau-Wiesbaden-Idstein und seine Ehefrau Maria von Nassau-Dillenburg 1472/1480, Idstein in: Landesgeschichtliches Informationssystem Hessen (LAGIS).
- (en) Nassau op: An Online Gotha, by Paul Theroff.
- (en) Nassau op: Medieval Lands. A prosopography of medieval European noble and royal families, compiled by Charles Cawley.
- Dek, A.W.E. (1970). Genealogie van het Vorstenhuis Nassau. Europese Bibliotheek, Zaltbommel.
- (nl) Schutte, O., ʻGenealogische gegevensʼ in: Tamse, C.A. (red.), Nassau en Oranje in de Nederlandse geschiedenis, A.W. Sijthoff, Alphen aan den Rijn (1979). ISBN 90-218-2447-7, p. 40-44.
- (de) Schwennicke, Detlev (1978). Europäische Stammtafeln. Stammtafeln zur Geschichte europäischen Staaten. Neue Folge. Band I. J.A. Stargardt, Marburg.
- Venne, J.M. van de, Stols, Alexander A.M. (1937). Geslachts-Register van het Vorstenhuis Nassau. A.A.M. Stols’ Uitgevers-Maatschappij, Maastricht.
- Vorsterman van Oyen, A.A. (1882). Het vorstenhuis Oranje-Nassau. Van de vroegste tijden tot heden. A.W. Sijthoff en J.L. Beijers, Leiden en Utrecht.
Voetnoten
Referenties
- ↑ a b c d e f Cawley.
- ↑ a b c d e Schutte (1979).
- ↑ a b c d e f Schwennicke (1978).
- ↑ a b c d e f g Dek (1970).
- ↑ a b c d e f Van de Venne & Stols (1937).
- ↑ a b c d e f Vorsterman van Oyen (1882).
- ↑ (de) RI XIII H. 5 n. 149 in: Regesta Imperii Online. Gearchiveerd op 3 september 2023.
- ↑ (de) RI XIII H. 5 n. 158 in: Regesta Imperii Online. Gearchiveerd op 3 september 2023.
- ↑ (de) RI XIII H. 8 n. 251 in: Regesta Imperii Online. Gearchiveerd op 3 september 2023.
- ↑ (de) Graf Johann II. von Nassau-Wiesbaden-Idstein und seine Ehefrau Maria von Nassau-Dillenburg 1472/1480, Idstein in: Landesgeschichtliches Informationssystem Hessen (LAGIS). Gearchiveerd op 23 oktober 2022.