Oncyclopedia

Dit artikel gaat over de Nederlandstalige versie van de Uncyclopedia. Voor de Engelstalige website: zie Uncyclopedia.

Oncyclopedia (voluit Oncyclopædia Neerlandica) is een Nederlandstalige parodie op de vrije internetencyclopedie Wikipedia. Oncyclopedia bestond officieel sinds juli 2006 en is een wiki die beheerd werd door de fictieve 'Uncyclomediastichting' (als tegenhanger van de Wikimedia Foundation). Het concept van de site is gebaseerd op de Engelstalige Uncyclopedia, die sinds januari 2005 bestaat. Op 4 september 2022 haalde de eigenaar de stekker uit de pagina en sindsdien is die alleen nog read-only te gebruiken, alleen mensen die aan een speciale lijst zijn toegevoegd kunnen nog bewerkingen doen.

Oncyclopedia (Neerlandica)
Type	Parodiewiki
Taal	Nederlands
Registratie	Optioneel
Auteur(s)	gemeenschap op Oncyclopedia
Opgericht	juli 2006
Status	Gestopt op 4 september 2022 Read Only
Link	Officiële website
Portaal    Media

Concept

Ondanks het schijnbaar losse en onserieuze karakter van de site, is niet alles toegestaan. Voorbeelden zijn artikelen over onbekende personen (vooral over minderjarige onbekenden), erg kwetsende teksten, interne humor of geheel uit de lucht gegrepen humor (bijvoorbeeld "een zingende aap op een luchtmatras in het land Oeloeboelistan op planeet Exon"). Insiders noemen dit "dobbelen", verwijzend naar de willekeur in deze artikelen. Het schrijven over een bepaald onderwerp in de stijl van dat onderwerp wordt ontmoedigd, maar gedoogd. Zo'n pagina wordt ook wel een "parkiet" genoemd. Ook wordt door de beginnersgids van de site erop gewezen dat er een rode draad aanwezig moet zijn in artikelen, zodat het moeilijker wordt om van de hak op de tak te springen en onderwerpen op een chaotische wijze te omschrijven.

Sinds de oprichting profileert Oncyclopedia zich als een fictieve vijand van Wikipedia. Oncyclopedia "terroriseert" zogenaamd Wikipedia (en vice versa) en dit wordt vermeld in een onware, humoristische stijl.

Geschiedenis

Het idee om een Nederlandstalige versie op te starten ontstond in de lente van 2006 op de Engelstalige Uncyclopedia. Later besloot men een onafhankelijk project te maken dat gebaseerd zou zijn op de Engelstalige site, maar dat niets zou te maken hebben met de leiding en de gang van zaken van Uncyclopedia. Op 1 juni 2006 werd Oncyclopedia een feit.

Na een half jaar besloot men het OnWoordenboek (der Nederlandse Taal) op te starten op 1 januari 2007, als deelproject op de site in navolging van het Engelse Undictionary. Dit is een parodie op Wikiwoordenboek/Wiktionary. Men wilde hierdoor zeer korte artikelen verzamelen in weinig pagina's, zodat alleen de artikelen met wat meer inhoud overbleven als aparte pagina's. De leiding van de site besliste dit om de kwaliteit van de site te waarborgen en om de nadruk te leggen op de richtlijn "hoe meer tijd en energie je steekt in een artikel met inhoud, hoe meer mensen erom zullen kunnen lachen".

Later kwamen nog meer deel- of de zogeheten dochterprojecten. Deze zijn: OnZinnen, OnBoeken (waaronder onder andere OnRecepten, Hoe? en OnGerijmd vallen) en de Oncycloversiteit.

Ten slotte is het "Oncyclopolis Project" in de afrondingsfase. Hierdoor wordt een fictieve stadstaat, Oncyclopolis, gesticht en krijgt de Oncyclopedia zijn eigen rangensysteem (gebaseerd op artikelenaantal, gebruikersrechten en gebruikersfuncties) dat gebaseerd is op het rangensysteem van de Uncyclopedia. Het rangensysteem zou moeten dienen als stimulans voor nieuwkomers om artikelen te maken. Oncyclopolis heeft een eigen radiozender, in de vorm van een podcast (OnRadio), die alleen op het internet op het weblog van de Oncyclopedia te beluisteren is in aparte uitzendingen van elk een kwartier lang.

Op 1 januari 2011 heeft de Oncyclopedia meer dan 2000 artikelen, maar de activiteit op de site is tegen die tijd gedaald tot een viertal actieve gebruikers per dag.

Voorheen heette Oncyclopedia de Onzinclopedie (bij de opstart), wat later Onziclopedie werd. Aangezien men voor een meer Encyclopedia-gebaseerde naam wilde aannemen, koos men in maart 2007 uiteindelijk voor de naam Oncyclopedie en liet men gelijk ook de uitgang -pedie veranderen tot -pedia. De nickname van Oncyclopedia is de afkorting Oncy.

Doelpubliek

Hoewel er eigenlijk niet echt een leeftijd op de site staat en het leeftijdsaspect nooit echt besproken geweest is, moet de lezer beschikken over de kennis van verschillende humorvormen. Kinderen en jonge adolescenten die humor letterlijk kunnen nemen, wordt aangeraden de site niet te lezen. Oncyclopedia stimuleert zo veel mogelijk leeftijdscategorieën door zo verschillend mogelijke thema's aan te snijden. Desondanks wordt de site niet helemaal onterecht gezien als een jongerensite, vermits Oncyclopedia populair geworden is (in zowel positieve als negatieve zin) door voornamelijk kritisch-humoristische artikelen over diverse subculturen (zie verder onder Controverses).

Pornografisch getinte inhoud, zowel afbeeldingen als tekst, wordt op Oncyclopedia verboden. Pornografie wordt op de site niet ervaren als humoristisch, maar eerder als schokkend en goedkoop. Lichte erotiek wordt wel getolereerd, maar alleen als het past in de verhaallijn en als het met mate wordt gebruikt.

Controverses

Inhoudelijk

Oncyclopedia kreeg aandacht door artikelen over subculturen zoals Emo en Gothic, waarop extern nogal verdeeld werd gereageerd. In 2007 regende het boze reacties op de bijhorende overlegpagina's van deze artikelen. Sommigen lieten het echter niet bij een reactie op Oncyclopedia zelf, er ontstond op diverse andere discussieruimtes op het internet ook polemiek rond de artikelen.

Wikia

In 2008 werden de beheerders van de site geconfronteerd met een e-mail van Angela Beesley Starling, een van de kopstukken van het commerciële bedrijf Wikia inc. Zij probeerde − zonder medeweten van de andere beheerders − een toen minderjarige beheerder van Oncyclopedia ertoe te bewegen de site te laten beheren door haar eigen commerciële bedrijf. Beesley beloofde de beheerder een aantal technische snufjes als lokmiddel. De beheerder wist dat hij dit moest voorleggen aan de gemeenschap van de site, omdat het hier ging om een mogelijke truc van het bedrijf om munt te slaan uit de site. De niet-commerciële licentie waaronder Oncyclopedia vrijgegeven is, laat namelijk niet toe de inhoud van de site te gebruiken zonder toestemming van alle auteurs die de site hebben opgebouwd. De andere beheerders van de site stelden de site niet weg te zullen geven voor commerciële doeleinden.

In de loop van de periode 2009 - 2011 is de rol van de fictieve Uncyclomediastichting, die een eigen centrale gemeenschaps-wiki heeft, versterkt geweest. Het project om een meertalige familie van Oncyclopedia's te ontwikkelen onder invloed van een niet-commercieel beheer werd een nieuw leven ingeblazen. Ook reeds bestaande sites die onder het beheer van de Uncyclomediastichting vielen, schaarden zich achter het idee om een front te creëren tegen commerciële, beloftevolle bedrijven. Dit bleek duidelijk na een petitie die in de zomer van 2010 gevoerd werd.

In 2019 sloot Wikia alle Uncyclopedia-projecten op zijn servers af. Oncyclopedia werd niet beïnvloed omdat het onafhankelijk wordt gehost.

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties