Luik (provincie)
Luik (Frans: Liège of Liége (verouderd); Duits: Lüttich) is een provincie van België, gelegen in Wallonië, met als hoofdstad de gelijknamige stad Luik. De provincie telde 1.119.038 inwoners op 1 januari 2024.
Provincie van België 
| |||
|---|---|---|---|
| |||
| Geografie | |||
| Gewest |  Wallonië
| ||
| Hoofdstad |  Luik
| ||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
3.857,12 km² (2022) 81,55% 7,17% 11,27% | ||
| Coördinaten | 51°NB, 6°OL | ||
| Bevolking (Bron: Statbel) | |||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
1.119.038 (01/01/2024) 49,02% 50,98% 290,12 inw./km² | ||
| Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder |
(01/01/2024) 20,1% 59,95% 19,95% | ||
| Buitenlanders | 11,54% (01/01/2024) | ||
| Politiek | |||
| Gouverneur | Hervé Jamar | ||
| Coalitie | PS MR | ||
| Economie | |||
| Gemiddeld inkomen | 18.906 euro/inw. (2021) | ||
| Werkloosheidsgraad | 14,98% (jan. 2019) | ||
| Overige informatie | |||
| NIS-code | 60000 | ||
| ISO 3166 | BE-WLG | ||
| Website | https://www.provincedeliege.be | ||
| |||
Geschiedenis
bewerkenDe basis van de provincie was het Franse departement Ourthe. Na de Slag bij Waterloo (1815) werd het grootste deel daarvan de Nederlandse provincie Luik. De oostelijke kantons van het departement (Eupen, Malmedy, Sankt Vith, Kronenburg en Schleiden) werden aan Pruisen toegewezen. Na de Belgische afscheuring in 1830 bleef de provincie Luik onveranderd bestaan. Na de Eerste Wereldoorlog stond Pruisen Eupen, Malmedy en Sankt Vith af aan België; deze Oostkantons werden weer bij Luik gevoegd. In 1962 werden na de vaststelling van de taalgrens enkele gemeenten uitgeruild met de provincie Limburg (o.a. Voeren) en overgeheveld naar de provincie Brabant (o.a. Landen).
In juli 2021 werd de provincie getroffen door overstromingen, die minstens 36 slachtoffers maakte en vele huizen verwoestte.
Geografie
bewerkenDe provincie grenst in het noorden aan zowel Belgisch Limburg als kleine stukjes van Nederlands Limburg nabij Maastricht en Vaals, in het oosten grenst het aan de Duitse deelstaten Noordrijn-Westfalen en Rijnland-Palts, in het zuiden aan het Groothertogdom Luxemburg en de Belgische provincie Luxemburg, en in het westen aan de eveneens Belgische provincies Namen, Waals-Brabant en Vlaams-Brabant.
In het uiterste oosten, tegen de Duitse grens, bevinden zich de Oostkantons, een aantal gemeenten die de Duitstalige Gemeenschap vormen. De provincie is verder bekend om het natuurschoon en de toeristische aantrekkingskracht van de Ardennen. Ooit was het een belangrijk mijngebied. De belangrijke rivieren zijn de Maas, de Jeker, de Mehaigne, de Hoyoux, de Vesder, de Ourthe en de Amblève. In de Hoge Venen ligt met 694 meter het hoogste punt van België, namelijk het Signaal van Botrange.
Administratieve indeling
bewerkenAdministratieve arrondissementen
bewerkenDe provincie Luik heeft vier administratieve arrondissementen:
Bevolking per arrondissement
bewerken| Arrondissement | Inwoners (1/1/2024) | Opp. km² | Inw./km² |
|---|---|---|---|
| Borgworm | 84.071 | 389,86 | 215,6 |
| Hoei | 115.830 | 659,36 | 175,7 |
| Luik | 628.381 | 796,87 | 788,6 |
| Verviers | 290.756 | 2016,22 | 144,2 |
| Provincie Luik | 1.119.038 | 3.862,31 | 289,7 |
Gerechtelijke arrondissementen
bewerkenDe provincie Luik heeft twee gerechtelijke arrondissementen:
Met ingang vanaf 1 april 2014 valt de provinciegrens van Luik zonder het gerechtelijk arrondissement Eupen samen met de grens van het nieuwe gerechtelijk arrondissement Luik. De drie voormalige gerechtelijke arrondissementen van Luik (Hoei, Luik en Verviers) zullen blijven verder bestaan in de vorm van gerechtelijke arrondissementsafdelingen. Het gerechtelijk arrondissement Eupen bleef ook na de gewijzigde gerechtelijke indeling van 2014 een zelfstandig gerechtelijk arrondissement.
Gemeenten
bewerken
Gemeenten met een stadstitel hebben "(stad)" achter de naam
1. Amay
2. Amel
3. Ans
4. Anthisnes
5. Aubel
6. Awans
7. Aywaille
8. Baelen
9. Bitsingen - Bassenge
10. Berloz
11. Beyne-Heusay
12. Blegny
13. Braives
14. Büllingen
15. Burdinne
16. Burg-Reuland
17. Bütgenbach
18. Chaudfontaine
19. Clavier
20. Comblain-au-Pont
21. Crisnée
22. Dalhem
23. Dison
24. Donceel
25. Engis
26. Esneux
27. Eupen (stad)
28. Faimes
29. Ferrières
30. Fexhe-le-Haut-Clocher
31. Flémalle
32. Fléron
33. Geer
34. Grâce-Hollogne
35. Hamoir
36. Hannuit - Hannut (stad)
37. Héron
38. Herstal (stad)
39. Herve (stad)
40. Hoei - Huy (stad)
41. Jalhay
42. Juprelle
43. Kelmis
44. Luik - Liège (stad)
45. Lierneux
46. Limburg - Limbourg (stad)
47. Lijsem - Lincent
48. Lontzen
49. Malmedy (stad)
50. Marchin
51. Modave
52. Nandrin
53. Neupré
54. Olne
55. Oerle - Oreye
56. Ouffet
57. Oupeye
58. Pepinster
59. Plombières
60. Raeren
61. Remicourt
62. Saint-Georges-sur-Meuse
63. Saint-Nicolas
64. Sankt Vith (stad)
65. Seraing (stad)
66. Soumagne
67. Spa (stad)
68. Sprimont
69. Stavelot (stad)
70. Stoumont
71. Theux
72. Thimister-Clermont
73. Tinlot
74. Trois-Ponts
75. Trooz
76. Verlaine
77. Verviers (stad)
78. Villers-le-Bouillet
79. Wezet - Visé (stad)
80. Weismes - Waimes
81. Wanze
82. Borgworm - Waremme (stad)
83. Wasseiges
84. Welkenraedt
Aangrenzende provincies
bewerken| Aangrenzende provincies | ||||
|---|---|---|---|---|
| Vlaams-Brabant | Limburg | Limburg (Nederland) | ||
|
||||
| Waals-Brabant | Noordrijn-Westfalen (Duitsland) | |||
| Namen | Provincie Luxemburg | Groothertogdom Luxemburg | ||
Demografie
bewerkenEvolutie van het inwonertal
bewerkenMet ongeveer 1.100.000 inwoners is Luik naar bevolking gemeten de zesde provincie van het land. Als gevolg van de sterke ontwikkeling van de Luikse mijn en staalindustrie verdriedubbelde de bevolking in de eerste honderd jaar na de onafhankelijkheid van België, vanaf 1930 treedt tot 1970 een stagnatie op en nadien met de teloorgang van de mijnbouw en de crisis in de staalindustrie zelfs een lichte terugval. Pas aan het eind van de 20e eeuw knoopt men terug aan met een bescheiden groei. Sinds de onafhankelijkheid is de bevolkingsgroei ongeveer gelijk aan deze voor het hele land. Tot de gemeentefusies van 1977 was de stad Luik met ongeveer 160.000 inwoners, veruit de grootste Waalse stad, kort nadien heeft het deze plaats nipt verloren aan Charleroi.
Inwoneraantal × 1000
- Bron:NIS - Opm:1806 t/m 1970=volkstellingen; vanaf 1980=inwoneraantal op 1 januari
- 1925:aanhechting van de Oostkantons
| Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden | ||
|---|---|---|
| Jaar | Aantal[1] | Index (1992=100) |
| 1992 | 1.006.081 | 100,0 |
| 1993 | 1.011.368 | 100,5 |
| 1994 | 1.014.636 | 100,9 |
| 1995 | 1.014.918 | 100,9 |
| 1996 | 1.013.667 | 100,8 |
| 1997 | 1.014.941 | 100,9 |
| 1998 | 1.016.762 | 101,1 |
| 1999 | 1.018.259 | 101,2 |
| 2000 | 1.019.442 | 101,3 |
| 2001 | 1.020.042 | 101,4 |
| 2002 | 1.024.130 | 101,8 |
| 2003 | 1.025.842 | 102,0 |
| 2004 | 1.029.605 | 102,3 |
| 2005 | 1.034.024 | 102,8 |
| 2006 | 1.040.297 | 103,4 |
| 2007 | 1.047.414 | 104,1 |
| 2008 | 1.053.408 | 104,7 |
| 2009 | 1.060.035 | 105,4 |
| 2010 | 1.067.685 | 106,1 |
| 2011 | 1.077.203 | 107,1 |
| 2012 | 1.083.400 | 107,7 |
| 2013 | 1.087.729 | 108,1 |
| 2014 | 1.091.734 | 108,5 |
| 2015 | 1.094.791 | 108,8 |
| 2016 | 1.098.688 | 109,2 |
| 2017 | 1.102.531 | 109,6 |
| 2018 | 1.105.326 | 109,9 |
| 2019 | 1.106.992 | 110,0 |
| 2020 | 1.109.800 | 110,3 |
| 2021 | 1.109.067 | 110,2 |
| 2022 | 1.110.989 | 110,4 |
| 2023 | 1.115.518 | 110,9 |
| 2024 | 1.119.038 | 111,2 |
Bevolkingsdichtheid
bewerken
Leeftijdsopbouw
bewerken
Politiek
bewerkenGouverneurs
bewerken
Zie Lijst van gouverneurs van Luik voor het hoofdartikel over dit onderwerp.| Nr. | Gouverneur | Ambtstermijn | Partij | ||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Etienne de Sauvage | 1830 | 1831 | Liberalen | |
| 2 | Jean-François Tielemans (1799-1888) |
1831 | 1832 | Liberalen | |
| 3 | Charles van den Steen de Jehay (1781-1846) |
1832 | 1844 | Katholieken | |
| 4 | Henri de Brouckère (1801-1891) |
1844 | 1846 | Liberalen | |
| 5 | Edmond de la Coste (1788-1870) |
1846 | 1847 | Liberale Partij | |
| 6 | Ferdinand de Macar (1830-1913) |
1847 | 1863 | Liberale Partij | |
| 7 | Charles de Luesemans (1808-1882) |
1863 | 1882 | Liberale Partij | |
| 8 | Léon Pety de Thozée | 1882 | 1908 | Liberale Partij | |
| 9 | Henry Delvaux de Fenffe (1863-1947) |
1908 | 1919 | Katholieke Partij | |
| 10 | Gaston Gregoire | 1919 | 1927 | Liberale Partij | |
| 11 | Henri Pirard (1868-1948) |
1927 | 1937 | POB | |
| 12 | Jules Mathieu (1887-1943) |
1937 | 1940 | POB | |
| [2] | George Doyen[3] | 1940 | 1942 | Onbekend | |
| [2] | Georges Petit[4] | 1942 | 1944 | REX | |
| 13 | Joseph Leclercq | 1944 | 1953 | PSB | |
| 14 | Pierre Clerdent (1909-2006) |
1953 | 1971 | PRL | |
| 15 | Gilbert Mottard (1926-2011) |
1971 | 1990 | PS | |
| 16 | Paul Bolland | 1990 | 2004 | PS | |
| 17 | Michel Foret (1948) |
2004 | 2015 | MR | |
| 18 | Hervé Jamar (1965) |
2015 | heden | MR | |
Provincieraad en deputatie
bewerkenLegislatuur 2018-2024
bewerkenDe provincieraad bestaat sinds 2013 uit 56 leden. Vóór de verkiezingen van 2012 bestond de provincieraad uit 84 leden.
De deputatie bestaat uit 4 leden, gevormd door een coalitie bestaande uit PS en MR.
| Naam | Partij | Functie en bevoegdheden | |
|---|---|---|---|
| Luc Gillard | PS | Gedeputeerde Cultuur, Jongeren, Betrekkingen met gebieden, steden en gemeenten, Civiele veiligheid, Mobiliteit, Internationale en institutionele betrekkingen, Europese fondsen en Digitale transitie | |
| Katty Firquet | MR | Gedeputeerde Gezondheid, Ziekenhuizen, Sociale zaken, Speciaal onderwijs, VZW Centrum voor Arbeidsrevalidatie, Sport, Communicatie en informatie en Begroting | |
| Robert Meureau | PS | Gedeputeerde Toerisme, Economie, Financiën, Algemene administratie en Niet-onderwijzend personeel | |
| André Denis | MR | Gedeputeerde Ecologische transitie en voedsel, Landbouw, Landelijkheid, Milieu, Laboratoria en infrastructuur | |
| Muriel Brodure-Willain | PS | Gedeputeerde Onderwijs, Opleiding en Leraren | |
Verkiezingsresultaten
bewerken Zie Kieskring Luik voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Zie ook
bewerkenTrivia
bewerken- Luik heeft met 84 gemeenten het grootste aantal gemeenten van alle provincies in België.
Externe links
bewerken
Literatuur
bewerken- Bronzwaer, P. Maastricht en Luik bezet: een comparatief onderzoek naar vijf aspecten van de Duitse bezetting van Maastricht en Luik tijdens de Tweede Wereldoorlog, Faculty of the Humanities, Leiden University, proefschrift voor de Faculteit der Letteren, 2009, hdl.handle.net
- Wouters N. Oorlogsburgemeesters 40/44: lokaal bestuur en collaboratie in België, Lannoo, 2004, ISBN 9020957589, ISBN 9789020957587
Referenties
bewerken- ↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
- ↑ a b ad interim
- ↑ [1]. Gearchiveerd op 24 februari 2024.
- ↑ [2]. Gearchiveerd op 24 februari 2024.
Landen: België · 
Duitsland · 
Nederland
NUTS 2-regio's: Limburg (BE) · Limburg (NL) (deels) · Luik (deels) · Regierungsbezirk Keulen (deels)
NUTS 3-regio's: Stedenregio Aken · Arrondissement Borgworm · Duitstalige Gemeenschap · Kreis Düren · Kreis Euskirchen · Arrondissement Hasselt · Kreis Heinsberg · Arrondissement Hoei · Arrondissement Luik · Arrondissement Maaseik · Midden-Limburg · Arrondissement Tongeren · Arrondissement Verviers · Zuid-Limburg