Salomon Jadassohn

Salomon Jadassohn
	Salomon Jadassohn ca. 1860
Geboren	13 augustus 1831
Overleden	1 februari 1902
Land	Duitsland
Religie	Joods
Jaren actief	1851-1902
Stijl	Romantiek
Beroep	Muziekpedagoog, Muziektheoreticus
Nevenberoep	Componist, Pianist, Dirigent
Instrument	Piano
Leraren	Moritz Brosig; Adolf Friedrich Hesse; Ignaz Peter Lüstner; Moritz Hauptmann; Ernst Richter; Julius Rietz; Franz Liszt; Ignaz Moscheles
Leerlingen	Edvard Grieg; Zdeněk Fibich ; Bernard Zweers ; George Chadwick ; Christian August Sinding ; Ethel Smyth ; Emil Nikolaus von Rezniček ; Isaac Albéniz ; Frederick Delius ; Felix Weingartner ; Ferruccio Busoni ; Cornelis Dopper ; Richard Wetz ; Franco Alfano ; Sigfrid Karg-Elert ; Wilhelm Backhaus ; Leander Schlegel ; Mikalojus Konstantinas Čiurlionis
Belangrijkste werken	Harmonielehre; Kanon und Fuge; Die Formen in die Werken der Tonkunst; Pianoconcert nr. 1 in c; Pianoconcert nr. 2 in f; Psalm 150; Fantasie voor orgel
	(en) Discogs-profiel;
	(en) MusicBrainz-profiel;
Portaal	Muziek

Salomon Jadassohn (Breslau, 13 augustus 1831 – Leipzig, 1 februari 1902) was een Duitse componist, dirigent en muziekleraar. Hij gebruikte voor bepaalde werken ook de pseudoniemen: Hector Ollivier, H. Olivier en L. Lübbenau.

Levensloop

Jadassohn werd geboren in Breslau, het huidige Wrocław in Polen. Hij kreeg eerste muzieklessen van Moritz Brosig, Adolf Friedrich Hesse en Ignaz Peter Lüstner te Breslau. Hij studeerde vanaf 1848 aan het Conservatorium Leipzig bij Moritz Hauptmann, Ernst Richter en Julius Rietz (compositie) en Ignaz Moscheles (piano). Van 1849 tot 1851 studeerde hij ook bij Franz Liszt in Weimar. Hij werd dirigent van het koor van de Synagoge te Leipzig. Later dirigeerde hij de concertreeks Euterpeconcerten te Leipzig. In 1871 werd hij leraar aan het conservatorium van Leipzig en doceerde in muziektheorie, piano en compositie. In 1887 werd hij eredoctor van de Universiteit Leipzig. Jadassohn componeerde ongeveer 130 verschillende werken waaronder vier symfonieën, twee pianoconcerten, werken voor piano en veel kamermuziek. Geen enkel werk van Jadassohn wordt tegenwoordig nog uitgevoerd.

Leerlingen

Jadassohn is vooral belangrijk door zijn rol als muziekpedagoog. Samen met Carl Reinecke heeft hij in Leipzig grote invloed uitgeoefend op een hele generatie componisten. Edvard Grieg, Zdeněk Fibich, Bernard Zweers, George Chadwick, Christian August Sinding, Ethel Smyth, Emil Nikolaus von Rezniček, Isaac Albéniz, Frederick Delius, Felix Weingartner, Ferruccio Busoni, Cornelis Dopper, Richard Wetz, Franco Alfano, Sigfrid Karg-Elert, Wilhelm Backhaus , Leander Schlegel en Mikalojus Konstantinas Čiurlionis waren op het conservatorium leerlingen van hem.

Composities

Werken voor orkest

Symfonieën

1861 Nr. 1 in C-groot, op. 24
1865 Nr. 2 in A-groot, op. 28
1876 Nr. 3 in d-klein, op. 50
1889 Nr. 4 in c-klein, op. 101

Concerten voor instrumenten en orkest

1887 Concert nr. 1 in c-klein voor piano en orkest, op. 89
1. Introduction quasi recitativo. Allegro appassionato – Andante
2. Adagio sostenuto
3. Ballade. Allegro patetico – Molto più mosso
1888 Concert nr. 2 in f-klein voor piano en orkest, op. 90
1. Allegro energico e passionato
2. Andantino quasi allegretto – Agitato – Allegro deciso – Andantino
3. Allegro appassionato
1894 Cavatine voor cello en orkest, op. 120
Cavatine voor viool en orkest of piano, op. 69

Andere orkestwerken

1876 Serenade nr. 3 in A-groot voor orkest, op. 47
1. Introduzione in tempo di marcia
2. Cavatina ed Intermezzo
3. Scherzo a capriccio
4. Finale

Werken voor koor

1896 Psalm 150 voor gemengd koor en orkest (FWV 69)
An den Sturmwind
Fräulein Kunigund voor vrouwenkoor, op. 130, nr. 6
Johannistag voor solisten, driestemmig vrouwenkoor en piano, op. 134 – tekst: sprookjesgedicht van Elisabeth Heinrich
Kein Feuer, keine Kohle voor vrouwenkoor, op. 68, nr. 1
Trostlied
Trüb ist mein Herze voor vrouwenkoor, op. 68, nr. 2
Vergebung voor gemengd koor en orkest
Verheißung voor gemengd koor en orkest, op. 55

Kamermuziek

1858 Strijkkwartet nr. 1 in c-klein, op. 10
1859 Trio nr. 1 in F-groot voor viool, cello en piano, op. 16
1859 Trio nr. 2 in E-groot voor viool, cello en piano, op. 20
1859 Trio nr. 3 in c-klein voor viool, cello en piano, op. 59
1860 Kwintet nr. 1 voor 2 violen, altviool, cello en piano, op. 70
1884 Kwintet nr. 2 voor 2 violen, altviool, cello en piano, op. 76
1884 Kwartet nr. 1 in c-klein voor viool, altviool, cello en piano, op. 77
1887 Trio nr. 4 in c-klein voor viool, cello en piano, op. 85
1887 Kwartet nr. 2 in G-groot voor viool, altviool, cello en piano, op. 86
1888 Sextet voor 2 violen, altviool, cello en piano vierhandig, op. 100
1890 Kwartet nr. 3 in a-klein voor viool, altviool, cello en piano, op. 109
1895 Kwintet nr. 3 in g-klein voor 2 violen, altviool, cello en piano, op. 126
Capriccio voor dwarsfluit en piano, op. 137
Notturno voor dwarsfluit en piano, op. 133
Serenade voor blazersoktet, op. 104
Strijkkwartet nr. 2 op. 12
Strijkkwartet nr. 3 op. 18
Strijkkwartet nr. 4 op. 22

Werken voor orgel

Fantasie, op. 95

Werken voor piano

1884 Improvisationen voor piano, op. 75
1. Bolero
2. Ländler
3. Zwiegespräch
4. Frühlingslied
5. Bitte
6. Capriccio
1894 Maskenball (Bal masqué), zeven karakterstukken voor piano, op. 121 (vervolg van op. 26)
1. Entrata
2. Arlecchino
3. Intermezzo
4. Promenade
5. Divertimento
6. Siciliana
7. Finale
1895 Zweite Serenade in E groot voor piano in twaalf Canons comp., op. 125
1. Andante
2. Appasionato
3. Adagio
4. Capricietto
(5) Albumblätter voor piano, op. 63
Arabesken in C-groot voor piano, op. 53
Bal masqué sept airs de ballet, op. 26
Balletmusik in sechs Canons voor piano vierhandig, op. 58
Chaconne voor twee piano's, op. 82
Menuet voor twee piano's achthandig, op. 66
Praeludien und Fugen voor piano, op. 56
1. in cis-klein
2. in D-groot
3. in F-groot
4. in d-klein
5. in c-klein
6. in D-groot
7. in cis-klein
8. in Es-groot
9. in a-klein
Suites de pièces – Scherzo, op. 104a

Publicaties

Die Formen in den Werken der Tonkunst : Analysirt und in stufenweise geordnetem Lehrgange für die praktischen Studien der Schüler und zum Selbstunterricht, Fr. Kistner (Leipzig), 1885. 162 p., zie ook: internetuitgave bij Internet Archive
1. ook in de Franse vertaling van William Montillet: Les Formes musicales dans les chefsd'oeuvres de l'art – Cours analysé et systématiquement rangé en vue des études pratiques de l'élève et de l'autodidacte, 21e druk, Leipzig : Breitkopf & Härtel, 1926, 150 p.
2. ook in der Italiaanse vertaling van Achille Schinelli: Le Forme nelle opere musicali : Corso analitico sistematicamente ordinato per lo studio pratico dell' Allievo e per l'autodidattica, 2e druk, Leipzig : Breitkopf & Härtel, 1925. 147 p.
Das Wesen der Melodie in der Tonkunst, Breitkopf & Härtel (Leipzig), 1899. 99 p. zie ook: internetuitgave bij Internet Archive
Lehrbuch der Instrumentation, 2e druk, Leipzig : Breitkopf & Härtel, 1907. 399 p.
Lehrbuch der Harmonie, 16e druk, Leipzig : Breitkopf & Härtel, 1917. 290 p.
1. ook in de Franse vertaling van Edouard Brahy: Traité d'harmonie, 3e en 9e druk, Leipzig : Breitkopf & Härtel, 1921. 278 p.
Aufgaben u. Beispiele für die Studien in der Harmonielehre mit Bezugnahme auf des Verfassers : Lehrbuch der Harmonie, 7e druk, Leipzig : Breitkopf & Härtel, 1913. 96 p.
Thèmes et exemples pour l'ètude de l'harmonie, 3e en 4e druk, Leipzig : Breitkopf & Härtel, 1921. 96 p.
Lehrbuch des einfachen, doppelten, drei- und vierfachen Kontrapunkts, 6e druk, Leipzig : Breitkopf & Härtel, 1917. 131 p.
Der Generalbaß: Eine Anleitung für die Ausführung der Continuo-Stimmen in den Werken der alten Meister, Leipzig: Breitkopf & Härtel, 1901
Die Lehre vom Canon und von der Fuge, 3e druk, Leipzig : Breitkopf & Härtel, 1913. 42 p.
1. ook in de Engelse vertaling van Gustav Tyson-Wolff: A Course of instruction on canon and fuge, 3e druk, Leipzig : Breitkopf & Härtel, 1929. 194 p.
Die Kunst zu modulieren und zu präludieren : ein praktischer Beitrag zur Harmonielehre in stufenweise geordnetem Lehrgange, 3e druk, Leipzig : Breitkopf & Härtel, 1914. 188 p.
Das Tonbewußtsein, Breitkopf & Härtel (Leipzig), 1899. zie ook: internetuitgave bij Internet Archive
Musikalische Kompositionslehre, 5 delen.

Bronnen, noten en/of referenties

Over Jadassohn

Josef Levi: Zum 100. Geburtstag von Salomon Jadassohn, CVZ 10/33, 1931. 408-409
Beate Hiltner-Hennenberg: Salomon Jadassohn : Komponist – Musiktheoretiker – Pianist – Pädagoge ; eine Dokumentation über einen vergessenen Leipziger jüdischen Musiker des 19. Jahrhunderts, Leipzig : Leipziger Univ.-Verl., 1995. 231 p. ISBN 3-929031-63-9 ISBN 978-3-929031-63-8
Maren Goltz: "[...] seiner bisher nicht geachtet". Zur 100. Wiederkehr des Todestages von Salomon Jadassohn. in: Gewandhausmagazin, 33 (2001/02), p. 44-47.
Austris Wihtol: A Manual of Elementary Harmony – Quoted of the Works of Salomon Jadassohn, Glendale, California, Hama Conservatory

Algemene naslagwerken

Jozef Robijns, Miep Zijlstra: Algemene muziek encyclopedie, Haarlem: De Haan, 1979-1984, ISBN 978-90-228-4930-9, deel 5
François-Joseph Fétis: Biographie Universelle des Musiciens et bibliographie générale de la musique, Paris: Firmin-Didot et Cie., 1881-89, 8 dln. Supplement et complement. 2 dln. ISBN 2-845-75049-8; heruitgave 2006, Adamat Media Corporation, ISBN 0-543-98534-2 (paperback); ISBN 0-543-98533-4 (hardcover)
Steffen Held: Die Leipziger Stadtverwaltung und die Deportation der Juden im NS-Staat, Stadtgeschichtliches Museum Leipzig und Steffen Held 2008, 32 p.
Paul Mathews: Orchestration: an anthology of writings, CRC Press, 2006. 230 p., ISBN 978-0-415-97683-1
Arístides Incháustegui: Vida musical en Santo Domingo (1940-1965), Santo Domingo, D.N.: 1998, 529 p., ISBN 9-945036-01-7
Ursula Pesek: Flötenmusik aus drei Jahrhunderten : Komponisten : Werke : Anregungen, Basel: Bärenreiter, 1990, 320 p.
David Damschroder, David Russell Williams: Music theory from Zarlino to Schenker – A bibliography and guide, Stuyvesant, NY: Pendragon Press, 1990. 522 p., ISBN 978-0-918-72899-9
Adolph Goldberg, Karl Ventzke: Porträts und Biographien hervorragender Flöten-Virtuosen, -Dilettanten und -Komponisten, Celle: Moeck Verlag, 1987, 124 p. (Reprint des Privatsdrucks Berlin 1906)
Darryl Lyman: Great jews in music, New York: Jonathan David Publishers, Inc., 1986
Alfred Sendrey: Bibliography of Jewish music, New York: Columbia University Press, 1951, 404 p.
Gdal Saleski: Famous musicians of Jewish origin, New York: Bloch Publishing Company, 1949, 716 p.
Edmund Sebastian Joseph van der Straeten: History of the violoncello, the viol da gamba – Their precursors and collateral instruments, With biographies of all the most eminent players of every country, London: William Reeves, 1915
Karl Gustav Heinrich Berner: Schlesische Landsteute – Ein Gedenkbuch hervorragender, in Schlesien geborener Männer und Frauen aus der Zeit von 1180 bis zur Gegenwart ..., Leipzig: 1901
Adolph Kohut: Berühmte israelitische Männer und Frauen in der Kulturgeschichte der Menschheit : Lebens- und Charakterbilder aus Vergangenheit und Gegenwart, Leipzig-Reudnitz: Druck un Verlag von A. H. Payne, 1900-1901, 2 vols, 433 p. + 432 p.
Das litterarische Leipzig illustriertes Handbuch der Schriftsteller- und Gelehrtenwelt, der Presse und des Verlagsbuchhandels in Leipzig ..., Leipzig: 1897
Ronald Uhlig: 125 Jahre Musikschule in Sondershausen – Vom Fürstlichen Konservatorium bis zur Kreismusikschule "Carl Schroeder"
S. Wininger: Grosse jüdische Nationalbiographie, Cernauti

Externe links

(en) Biografie
Bladmuziek van Salomon Jadassohn op de website van het International Music Score Library Project