Schoorsteen

Een schoorsteen is een afvoerkanaal voor rookgassen.

Twee verschillende types schoorsteen (Nederland)

Geschiedenis

Oorspronkelijk werden vuren binnenshuis gestookt waarbij de rook via verschillende kleine gaten in het dak de hut verliet. De eerste schoorstenen werden waarschijnlijk als volgt ontworpen: het dak werd uitgerust met een grotere opening om de rook door te laten.

Vroeger werd het vuur in het midden van het huis gestookt zodat de hele ruimte van een optimale hoeveelheid warmte kon genieten. Later werd het vuur aan een muur geplaatst waarbij de schoorsteen een horizontale opening was. Men ontdekte echter snel dat rook hierdoor niet optimaal weg raakte uit de omgeving.

Men ontwikkelde de schouw, die de rookgassen opving en afvoerde. Hieruit ontstond de schoorsteen zoals we ze nu kennen; de werking berust op twee principes. Het ene is dat warme lucht lichter is dan koude. Door boven het vuur een verticale kolom te plaatsen stijgt de opgewarmde lucht snel waarbij de rook zelf meegezogen wordt. Dit noemt men 'trek'. Het andere principe is dat als er wind over de schoorsteen waait, deze lucht aanzuigt volgens de wet van Bernoulli.

Gebruik

Bij roetophoping bestaat het risico van schoorsteenbrand. Om dit te voorkomen is het verstandig een schoorsteen regelmatig te laten schoonmaken door een schoorsteenveger.

Video van fabrieksschoorstenen en koeltorens

Folklore

Klaas Vaak komt binnen via de schoorsteen, Hopsasa : knie- en bakerdeuntjes uit de oude doos, 1873

Een schoorsteen van de voormalige Henninger-brouwerij in Frankfurt am Main wordt opgeblazen, 2 december 2006

Volgens de folklore komt Sinterklaas of Zwarte Piet het huis binnen via de schoorsteen. Ook Klaas Vaak gebruikt de schoorsteen om binnen te komen.

Trivia

De hoogste schoorsteen van de wereld is die van de Elektriciteitscentrale GRES-2 in Ekibastuz, Kazachstan. De hoogste van Europa de Trbovljeschoorsteen in de plaats Trbovlje, Slovenië.

Externe links

(en) Skyscraperpage.com - Enkele industrieschoorstenen en communicatietorens, 250 meter en hoger en 180 - 250 meter bezocht 6 april 2010

Zie de categorie Chimneys van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.