Tomás Bretón

Tomás Bretón
	Tomás Bretón
Algemene informatie
Volledige naam	Tomás Bretón Hernández
Geboren	29 december 1850
Geboorteplaats	Salamanca
Overleden	2 december 1923
Overlijdensplaats	Madrid
Land	Spanje
Werk
Genre(s)	Klassiek
Beroep	Componist, muziekpedagoog, dirigent, violist, pianist
Instrument(en)	viool, piano
	(en) AllMusic-profiel; (en) Discogs-profiel; (en) IMDb-profiel; (en) MusicBrainz-profiel;
	Handtekening
Portaal	Muziek

Tomás Bretón Hernández (Salamanca, 29 december 1850 – Madrid, 2 december 1923) was een Spaans componist, muziekpedagoog en dirigent.

Levensloop

In 1864 ging hij naar Madrid, om opgeleid te worden tot violist, pianist en componist aan het Real Conservatorio Superior de Música de Madrid, bij Pascual Emilio Arrieta y Corera en Felipe Pedrell. Terzelfder tijd was hij in functie als dirigent en componist, van het orkest van het Circo Ecuestre del Price. In 1872 won hij, samen, met Ruperto Chapi y Lorenta de eerste prijs voor compositie, in een competitie uitgaande van het Real Conservatorio Superior de Música de Madrid.

Vervolgens was hij ook werkzaam als violist in het orkest van de Sociedad de Conciertos, opgericht in 1866 door Francisco Asenjo Barbieri en het Teatro de la Zarzuela. Hij richtte een orkest op genaamd Unión Artistico Musical, al gauw omgedoopt in Los Macabres, vanwege de Danse Macabre van Camille Saint-Saëns die bij het eerste optreden uitgevoerd werd. Al doende maakte hij zich de nodige ervaring eigen, die hem later als dirigent van pas zou komen. Zijn eerste opera Guzman el bueno (Madrid, 1875) en ook zijn volgende Los amantes de Teruel (Madrid, 1889) werden weinig enthousiast ontvangen, maar ten slotte kreeg hij erkenning met zijn zarzuela La verbena de la paloma (Madrid, 17 februari 1894).

Uiteindelijk werd hij professor en directeur van het Real Conservatorio Superior de Música de Madrid en directeur van het Orquestra de la Sociedad de Conciertos.

Composities

Werken voor orkest

Symfonie nr. 1
Symfonie nr. 2 in es klein
1905 Música del lenguaje del Quijote prologo del conferencia leída en el salón teatro del conservatorio de música y declamación el día 18 de Mayo de 1905 professor José María Fernández de Valderrama
Seis poesias de Gustavo A. Becquer
1916 Salamanca, symfonisch gedicht
1917 Eligia y Añoranza
Concert in a klein, voor viool en orkest (opgedragen aan: Pablo de Sarasate)
Escenas andaluzas, Saeta religiosa-saeta
Escenas andaluzas Polo gitanto (2e versie)

Werken voor banda (harmonieorkest)

Fantasia uit «La Verbena de la Paloma»
Escenas andaluzas
1. Prozeción
2. Zapateado
Jota uit «La Dolores»
En la Alhambra - Serenata

Oratoria

El Apocalipsis, oratorium

Muziektheater

Zarzuelas

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1874	El alma en un hilo	2 aktes	22 mei 1874, Madrid, Teatro de la Zarzuela	Pedro Ponce en Juan Carranza
1874	Los dos caminos	1 akte	1 augustus 1874, Madrid, Teatro del Prado	Calisto Navarro
1874	Los Dos leones; samen met: Manuel Nieto	2 aktes	30 november 1874, Madrid, Teatro Romea	Salvador María Granés en Calisto Navarro
1874	El bautizo de Pepín; samen met: José Vicente Arche		1874, Madrid, Teatro de la Zarzuela	Eloy Perillán y Buxó
1875	Por un cantar juguete	1 akte	8 januari 1876, Madrid, Teatro Romea	Alejandro Vidal y Díaz
1875	El Noventa y tres	1 akte	14 augustus 1875, Madrid, Teatro de la Bolsa	Calixto Navarro en Marcial Morano y Serrano
1875	Un chaparrón de maridos	1 akte	26 juni 1895, Madrid, Jardines del Teatro Buen Retiro	Rafael María Liern en Anselmo Pilá
1875	El inválido	1 akte	11 juli 1875, Madrid, Teatro Romea	Calixto Navarro
1875	María; samen met: Bernardino del Valle	2 aktes	6 oktober 1875, Madrid, Teatro Romea	Calisto Navarro
1875-1876	Por un cantar	1 akte	8 januari 1876, Madrid, Teatro Romea	Alejandro Vidal y Diaz
1876	El capitán Mendoza	2 aktes	1876, Madrid, Teatro Instituto	Luis de Olona y Gaeta
1877	Contar con la huéspeda (of: Locuras madrileñas) - in samenwerking met: Joaquín Valverde Durán en Federico Chueca y Robres		22 juli 1877, Madrid, Teatro Novedades	Luis Pérez
1877	¡Cuidado con los estudiantes!	1 akte	1877, Madrid	Augusto E. Mádan y García
1877	Novio, padre y suegro	2 aktes	1877, Madrid	Augusto E. Mádan y García
1877	Estudiantes y alguaciles	1 akte	18 juni 1877, Madrid, Jardines del Teatro Buen Retiro	Augusto E. Madan y García
1877	Bonito país; samen met: Federico Chueca y Robres en Joaquín Valverde Durán		25 augustus 1877, Madrid, Teatro Apolo	Luis de Santana, Rafael María Liern
1878	El campanero de Begoña	3 aktes	18 oktober 1878, Madrid, Teatro de la Zarzuela	Mariano Pina Bohigas
1879	Corona contra corona	3 aktes	5 november 1879, Madrid, Teatro de la Zarzuela	Calixto Navarro
1880	Las señoritas de Conil	1 akte	31 juli 1880, Madrid, Teatro Buen Retiro	Rafael Leopoldo Palomino de Guzmán
1881	Los amores de un príncipe	3 aktes	18 maart 1881, Madrid, Teatro Apolo	José Sala Julién en Ramiro Sirgue
1886	Vista y sentencia; samen met: Tomás González	1 akte	5 december 1886, Madrid, Teatro Martín	Salvador María Granés en Calixto Navarro
1890	El caballo del señorito	1 akte	20 december 1901, Madrid, Teatro Apolo	Ricardo de la Vega
1894	La Verbena de la Paloma	1 akte, 3 scènes	17 februari 1894, Madrid, Teatro Apolo	Ricardo de la Vega
1894-1895	El domingo de Ramos	1 akte	31 januari 1895, Madrid, Teatro Apolo	Miguel Echegaray
1895	Al fín se casa la Nieves (of: Vámonos a la Venta del Grajo)	1 akte	26 november 1895, Madrid, Teatro Apolo	Ricardo de la Vega
1896	Botín de guerra	1 akte	31 december 1896, Madrid, Teatro de la Zarzuela	Eusebio Sierra
1897	El guardia de Corps	1 akte	9 november 1897, Madrid, Teatro Comedia	Mariano Vela y Maestre en Carlos Servet y Fortuny
1898	El puente del diablo	1 akte	1898, Madrid	Mariano Vela y Maestre en Carlos Servet y Fortuny
1898	El reloj de cuco	1 akte	29 februari 1898, Madrid, Teatro Apolo	Manuel de Labra en Enrique Ayuso
1899	La cariñosa	1 akte	15 december 1899, Madrid, Teatro de la Zarzuela	José Jackson Veyán
1899	El clavel rojo	3 aktes	1 april 1899, Madrid, Teatro Circo Parish	Guillermo Perrín en Miguel de Palacios
1900	La herencia de Wagner	prolog		Cipriano Martínez Rücker
1900-1901	Covadonga	3 aktes	22 januari 1901, Madrid, Teatro Circo Parish	Marcos Zapata, Savio Valenti Calveto en Eusebio Sierra
1902	La bien plantá	1 akte	29 oktober 1902, Madrid, Teatro Eslava	Mariano de Vela y Maestre en Carlos Servet Fortuny
1906	El certamen de Cremona	1 akte	3 november 1906, Madrid, Teatro de la Zarzuela	Carlos Fernández Shaw
1908	¡Ya se van los quintos, madre!	1 akte	18 juli 1908, Madrid, Gran Teatro	Alfonso Benito Alfaro
1909	Piel de oso	1 akte	27 maart 1909, Madrid, Teatro Cómico	Joaquín López Barbadillo en Ángel Custodio
1911	Las percheleras	1 akte	4 december 1912, Madrid, Teatro Apolo	Miguel Mihura en Ricardo González del Toro
1914	Los husares del Zar (ook: Los capitanes del zar)	1 akte en 3 scènes		R. Camps en Mario López Avilés en Juan Manuel Meana López

Opera's

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1874	El viaje de Europa	2 aktes	Feliú y Codina
1875	Guzmán el bueno	1 akte	1875, Madrid, Teatro Apolo	Antonio Arnao
1877	Huyendo de ellas	2 aktes
1886	El grito en el cielo	1 akte		Calisto Navarro
1888	Bal masqué	1 akte		Strauss en Bretón
1889	Los Amantes de Teruel	prolog en 4 aktes		Francisco López gebaseerd op en tragedie van Juan Eugenio Hartzenbusch "Temporada"
1895	La Dolores	3 aktes	16 maart 1895, Madrid, Teatro de la Zarzuela	Tomás Bretón gebaseerd op een verhaal van José Feliu y Codina
1899	El clavel rojo	3 aktes		Guillermo Perrín en Miguel de Palacios
1900	Covadonga	3 aktes		Marcos Zapata en Eusebio Sierra
1902	Farinelli	3 aktes en proloog		Juan Antonio Cavestany
1906	El sueño de Regina	1 akte		Manuel Linares Rivas
1911	Las percheleras	1 akte		Mihura en González del Toro
1913	Tabaré	3 aktes	1913, Buenos Aires	van de componist
1914	Don Gil	3 aktes		Tomás Luceño
?	El barberillo de Orán	3 aktes		Rafael María Liern

Operette

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1914	Las cortes de amor (of: El trovador Lisardo)	3 aktes		Jacinto Soriano

Musical

Voltooid in	Titel	Aktes	Première	Libretto	Verdere liedteksten	Choreografie
1914	La guitarra del amor	1 akte		Guillermo Perrín en Antonio de Palacios

Kamermuziek

1900 Cuarteto en Re mayor (D groot), voor strijkkwartet
2 verdere strijkkwartetten
Pianotrio in e mineur
Solo de trompeta, voor trompet in c en piano

Werken voor piano

En la Alhambra, serenade
La odalisca - capricho oriental
Marcha fúnebre a la memoria del Rey D. Alfonso XII, voor twee piano's (vierhandig)

Publicaties

Jacinto Torres Mulas: Diario (1881-1888) van Tomás Bretón edición, estudio e índice de Jacinto Torres Mulas Madrid. Acento, Fundación Caja de Madrid, 1995. 847 p.
Víctor Sánchez: Tomás Bretón - un músico de la Restauración. Madrid. ICCMU, 2002. 525 p.
Isabel Lozano, Susana Rodríguez, Jacinto Torres Mulas: Tomás Bretón - archivo personal, inventario. Madrid. Biblioteca Nacional, 2001. 83 p.
José Miguel Barberá Soler: Tomás Bretón y los conciertos de la Alhambra, En la cub., además: La música en el Corpus granadino (1887-1914), Granada : Comares, 1999. 269 p.