Van Speijkklasse

De Van Speijkklasse was een serie fregatten van de Koninklijke Marine. De naamgever van de klasse werd genoemd naar Jan van Speijk, kanonneerbootcommandant tijdens de Belgische opstand van 1830.

Vlag Van Speijkklasse Vlag
356 Karel Satsuitubun in 2006, voormalige F814 Isaac Sweers
Geschiedenis
Kiellegging	1963-1965
Tewaterlating	1965-1967
In dienst gesteld	1967-1968
Uit dienst gesteld	1986-1990
Algemene kenmerken
Waterverplaatsing	2200 ton
Afmetingen	113 x 12,5 m
Bemanning	Oorspronkelijk: 256 koppen Na verbouwing: 185 koppen
Techniek en uitrusting
Machinevermogen	Stoomturbines, 30.000 pk
Snelheid	28,5 knopen
Bewapening	Oorspronkelijk: 2 kanons 114 mm Sea Cat SAM Limbo dieptebommortier Wasp helikopter Na verbouwing: 1 kanon 76 mm Sea Cat SAM Harpoon SSM 6 torpedobuizen Lynx helikopter
Portaal    Marine

Schepen

Schip	Pennantnummer	Bouwer	Kiellegging	Tewaterlating	In dienst	Uit dienst
Hr.Ms. Van Speijk	F802	NDSM, Amsterdam	1 oktober 1963	5 maart 1965	14 april 1967	1987 (verkocht aan Indonesië als Slamet Riyadi (352))
Hr.Ms. Van Galen	F803	KM de Schelde, Vlissingen	25 juli 1963	19 juni 1965	1 maart 1967	1987 (verkocht aan Indonesië als Yos Sudarso (353))
Hr.Ms. Tjerk Hiddes	F804	NDSM, Amsterdam	1 juni 1964	17 december 1965	16 augustus 1967	1986 (verkocht aan Indonesië als Ahmad Yani (351))
Hr.Ms. Van Nes	F805	KM de Schelde, Vlissingen	25 juli 1965	26 maart 1966	9 augustus 1967	1988 (verkocht aan Indonesië als Oswald Siahaan (354))
Hr.Ms. Isaac Sweers	F814	NDSM, Amsterdam	5 mei 1965	10 maart 1967	15 mei 1968	1990 (verkocht aan Indonesië als Karel Satsuitubun (356))
Hr.Ms. Evertsen	F815	KM de Schelde, Vlissingen	6 juli 1965	18 juni 1966	21 december 1967	1989 (verkocht aan Indonesië als Abdul Halim Perdanakusuma (355))

Achtergrond

De fregatten van de Van Speijkklasse werden in de jaren zestig van de twintigste eeuw gebouwd naar het ontwerp van de Engelse Leanderklasse (Improved Type 12).

Aanvankelijk waren vier schepen gepland voor de vervanging van enkele oude fregatten en patrouilleschepen: de Johan Maurits van Nassau, de Van Speijk, de Willem van der Zaan en de Queen Wilhelmina. De ingebruikname was voorzien voor 1965. Doordat er wat extra ruimte op de begroting kwam zijn nog twee schepen meer besteld. De hoeveelheid tekenwerk viel achteraf tegen, waardoor het begin van de bouw werd uitgesteld en de bouw zelf ook uitliep. Ook nog door stijgende loonkosten liepen de werven tegen een financieel verlies aan, dat in 1968 door de marine gecompenseerd werd.

Inmiddels waren na de Nieuw-Guineaperiode ook al 3 oude S-klasse torpedobootjagers uit dienst gesteld en werden tijdens de bouw van de Van Speijkklasse ook de verouderde fregatten van de Van Amstelklasse uit dienst genomen, waardoor uiteindelijk 13 schepen vervangen werden.

Constructie

De fregatten van de Van Speijkklasse waren iets kleiner dan de Engelse halfzusterschepen. Ze hadden een bredere navigatiebrug, met een beter zicht naar achteren en dwarsscheeps en waren gemakkelijk te herkennen aan de Nederlandse radars.

Boordcomputer

Voor deze schepen werd een semiautomatisch geïntegreerd vuurleidingssysteem ontwikkeld. Het eerste SEWACO systeem van de marine werd voor deze schepen gebouwd. Het waren de eerste schepen met een (vuurleidings-) computer aan boord.

Bewapening

De fregatten van de Van Speijkklasse waren de eerste Nederlandse fregatten met helikopter en (Sea Cat) luchtdoelraketten aan boord.

De bewapening bestond verder uit 2 kanonnen van 114 mm (4,5 inch) in een dubbeltoren (Vickers Mk.6), 2 lanceerinrichtingen voor de Sea Cat luchtdoelraketten, een (Limbo) dieptebommortier en een (Westland Wasp) helikopter.

Midlife update

Zoals opgenomen in de Defensienota 1974, werden de schepen in de periode 1977-1983 ingrijpend gemoderniseerd (ook wel MLM midlife modernisation genoemd). De term MLM werd ook wel gebruikt als aanduiding als de klasse sindsdien. De kanons werden vervangen door een lichtere (76 mm/ 3 inch) met hogere vuursnelheid en toegevoegd werden Harpoon zeedoelraketten en zes lanceerbuizen voor anti-onderzeeboottorpedo's. Het dieptebommortier werd verwijderd en de vrijgekomen ruimte werd benut om helikopterdek en hangar te vergroten, zodat een Lynx-helikopter aan boord kon worden meegenomen. De bemanning werd tevens teruggebracht van 256 naar 185 koppen.

Verkopen

Tussen 1986 en 1990 werden alle schepen aan Indonesië verkocht. De schepen zijn nog steeds in dienst. De Indonesische marine is onlangs een moderniseringsprogramma voor de schepen gestart.

Zie ook

• Lijst van fregatten bij de Koninklijke Marine