al

Niet te verwarren met: Al, aL, aℓ

Universeel taalgebruik

Woordherkomst en -opbouw

Samenstelling van “l” (liter) met het voorvoegsel “a” (atto-)

Symbool

al

(wiskunde), (eenheid) het symbool voor attoliter, gelijk aan 0,000.000.000.000.000.001 liter

Schrijfwijzen

aL, aℓ

Verwante begrippen

eenheden van inhoud
ym³ • zm³ • am³ • fm³ • pm³ • nm³ • μm³ • mm³ • cm³ • dm³ • m³ • dam³ • hm³ • km³ • Mm³ • Gm³ • Tm³ • Pm³ • Em³ • Zm³ • Ym³
yl • zl • al • fl • pl • nl • μl • ml • cl • dl • l • dal • hl • kl • Ml • Gl • Tl • Pl • El • Zl • Yl
yL • zL • aL • fL • pL • nL • μL • mL • cL • dL • L • daL • hL • kL • ML • GL • TL • PL • EL • ZL • YL
yℓ • zℓ • aℓ • fℓ • pℓ • nℓ • μℓ • mℓ • cℓ • dℓ • ℓ • daℓ • hℓ • kℓ • Mℓ • Gℓ • Tℓ • Pℓ • Eℓ • Zℓ • Yℓ

Nederlands

Uitspraak

Geluid: al (hulp, bestand)
IPA: / ɑl / (1 lettergreep)

Woordafbreking

al

Woordherkomst en -opbouw

[A] als onbepaald voornaamwoord voor het eerst aangetroffen in 776 ^[1]

afkomstig van:

Middelnederlands: al

Oudnederlands: al, ol

Germaans: *allaz

Indo-Europees: *al-

Verwant in Germaans:

West: Fries/Afrikaans: al, Engels: all, Schots: aw, Duits: all, Oudhoogduits, allīhho, Jiddisch: אַלץ (alts)

Noord: Zweeds: all, Deens: al, Noors; all, alt, IJslands/Faeröers: allur

Oost: Gotisch: alls

[B] van Italiaans al vz
[C] van Hebreeuws עַל vz (al) ^[2]
[D] van Arabisch اَلْ lw (al-)

Bijwoord

[A] al

reeds
- Hij heeft het al geprobeerd.
versterkend
- Dat is al te dol!
~ + deelwoord: terwijl, tijdens
- Al wandelend kwam hij zijn oude vriend tegen.

Vertalingen

1. reeds

Voegwoord

[A] al

ook wanneer, ondanks dat
- Al is hij nog zo moe, hij blijft gewoon doorgaan.

Spreekwoorden

al draagt een aap een gouden ring, het is en blijft een lelijk ding

Vertalingen

ook wanneer

Duits: auch wenn

Onbepaald voornaamwoord

[A] al

geheel
- Hij probeerde het met al zijn macht.

Antoniemen

geen

Hyponiemen

Afgeleide begrippen

Uitdrukkingen en gezegden

eind goed, al goed
al met al
Al doende leert men

het is niet omdat je geen ervaring in iets hebt, dat je het niet moet proberen; door iets zelf te doen leert men dat het best

Al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel

liegen keert zich tegen je, altijd! - met een leugen schiet iemand niets op omdat de waarheid altijd vroeg of laat naar buiten komt

Al te goed is buurmans gek

slachtoffer worden van je eigen goedheid / als iemand te goed is maken mensen gauw misbruik van iemand; geholpen hebben maar daar geen bedankje maar aanmerkingen op krijgen

Al vaak met dat bijltje gehakt hebben

het werk al vaker gedaan hebben en weten hoe het moet

Al wat de klok slaat

Stoett-1186 ^[3]

Al zouden de raven het uitbrengen

Stoett-1908 ^[4]

Voorzetsel

[B] al

(kookkunst) met (alleen in onderstaande verbindingen)

Typische woordcombinaties

Voorzetsel

[C] al

(Jiddisch-Hebreeuws) op (alleen in onderstaande verbindingen)

Typische woordcombinaties

al tenai

Afgeleide begrippen

Lidwoord

[D] al

de, het (in woorden ontleend aan het Arabisch)

Afgeleide begrippen

met Arabisch al- (zonder verdere afleidingen of verbuigingen)

Zelfstandig naamwoord

het al o

heelal ^[5]

Gangbaarheid

Het woord al staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "al" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.^[6]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

Achterhoeks

Bijwoord

al

al; reeds

Afrikaans

Uitspraak

IPA: /ɑɫ/

Woordafbreking

al

Woordherkomst en -opbouw

Afgeleid van het Nederlandse al

Bijwoord

al

al; reeds

Synoniemen

reeds

Zelfstandig naamwoord

al

heelal

Synoniemen

heelal

Voornaamwoord

al

heel, geheel
alle, elk

Angelsaksisch

Uitspraak

IPA: /ɑːl/

Woordherkomst en -opbouw

Afgeleid van het Proto-Germaanse *ailą

Zelfstandig naamwoord

āl o

vuur

Afgeleide begrippen

Engels

Zelfstandig naamwoord

al

(bloemplanten) Morinda citrifolia noni of Indische moerbei

Frans

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordherkomst en -opbouw

verlan van là

Bijwoord

al

(spreektaal) er, daar
«Il est al Momo?»
Is Momo er? ^[1]

Verwijzingen

↑
Wouw, Berry van de
, Woordenboek populair Frans - Nederlands. Woordenboek van het Frans dat u op school nooit leerde, 2e druk, Breda: Uitgeverij Arti-Choc, 2014; p. 13

Fries

Voornaamwoord

al

alle

Afgeleide begrippen

hielal

Verwijzingen

Wurdboek fan de Fryske taal - Instituut voor de Nederlandse taal

Bijwoord

al

al; reeds

Verwijzingen

Wurdboek fan de Fryske taal - Instituut voor de Nederlandse taal

Limburgs

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
IPA: /aɫ/ (Etsbergs)

Bijwoord

al

Zelfstandig naamwoord

al o

(Hooglimburgs) heelal, universum

Verbuiging

	enkelvoud				meervoud
	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind
nominatief	al	-	-	-	-	-	-	-
genitief	als	-	-	-	-	-	-	-
locatief	alles	-	-	-	-	-	-	-
datief	alle(m)	-	-	-	-	-	-	-
accusatief	al	-	-	-	-	-	-	-