beuk

Nederlands

1. Blaadjes van de rode beuk.

3. het beuk van een kerk

Uitspraak

• Geluid:  beuk    (hulp, bestand)
• IPA: / bøk / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• beuk

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘boomsoort’ voor het eerst aangetroffen in 806.
• [1] erfwoord: Oostelijke nevenvorm met i-umlaut van verdwenen regelmatig boek (nog in boekweit, boekvink), uit Middelnederlands boeke, bōke, uit Oudnederlands buoka, ontwikkeld uit Oergermaans *bōkō, bij Indo-Europees *bʰeh₂ǵos, waartoe ook Latijn fāgus ‘beuk’, Oudgrieks phēgós ‘soort eik’ en Albanees bung ‘wintereik’ behoren. Evenals Nederduits Böök, Duits Buche en Fries bûk.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	beuk	beuken
verkleinwoord	beukje	beukjes

Zelfstandig naamwoord

de beuk m

1. (bloemplanten) bepaald soort loofboom Fagus sylvatica , een Europese hardhoutboom die inheems is in de Benelux en tot 46 meter hoog kan worden
   Wordt ook gebruikt als (deel van de) aanduiding voor andere bomen uit het geslacht Fagus .

   • Een beuk heeft een gladde stam een eik heeft een ruwe bast. 

2. een bekisting als hulpmiddel bij tunnelbouw
3. (bouwkunde) (religie) middelste en grootste ruimte in de lengterichting van een kruiskerk die zich uitstrekt van de narthex tot het koor en wordt geflankeerd door zijbeuken

   • De beuk van de kerk bestond uit een middenschip en twee zijbeuken. 

4. een stevige duw, oplawaai, opdoffer (-> ww. beuken)

   • Ik kreeg verschillende beuken van mijn tegenstander te verduren. 

5. het rammen van een poort

   • Ik gaf een flinke beuk tegen de gesloten deur zodat die openvloog. 
   • De beuk erin! 

Synoniemen

• [1] beukenboom
• [3] schip, middenschip

Hyponiemen

   

dwarsbeuk haagbeuk hagenbeuk hoofdbeuk hopbeuk kruisbeuk lichtbeuk mastbeuk middenbeuk schijnbeuk steenbeuk treurbeuk zijbeuk

Afgeleide begrippen

   

beukelaar beuken beukenblad beukenbladluis beukenbladroller beukenbladsnijdermot beukenboom beukenbos beukeneenstaart beukenfeetiran beukengalmug beukengebladerte beukenhaag beukenhout beukenhouten beukenkamp beukenlaan beukenluis beukenmineermot beukennoot beukennootje beukenpedaalmot beukenpollen beukenschors beukensnuitkever beukenspiegelmot beukenspringkever beukenstuifmeel beukentak beukentandvlinder beukenvouwmot beukenzaagsel beukenzebramot beukenzwam beukenzwartkever beukhamer beukmolen beukwerk eenbeukig groene beukensnuitkever wollige beukenluis

Vertalingen

    1. boomsoort   

Afrikaans: beuk (af) Albanees: ah (sq) Baskisch: pago (eu) Catalaans: faig (ca) Deens: bøg (da) Duits: Buche (de) v Engels: beech (en) Esperanto: fago (eo) Estisch: pöök (et) Fins: pyökki (fi) Frans: hêtre (fr) m Fries: bûk (fy), bûkebeam (fy) Grieks: οξιά (el) (oxiá) v Hebreeuws: אשור (he) Hongaars: bükk (hu) IJslands: beyki (is) o, beykitré (is)

Italiaans: faggio (it) m Japans: ぶな (ja) Latijn: fagus (la) m Luxemburgs: Bich (lb) v Nederduits: Böök (nds) v Noors: bøk (no) m Pools: buk (pl) m Portugees: faia (pt) v Roemeens: fag (ro) m Russisch: бук (ru) (buk) m Servo-Kroatisch: бу̏ква (sh) (bȕkva) v Spaans: haya (es) v Tsjechisch: buk (cs) m Turks: kayin (tr) Zweeds: bok (sv) g

    3. lange smalle centrale hal van een kruiskerk   

Arabisch: صَحْن (ar) (ṣaḥn) m Chinees: 中殿 (zh) (zhōngdiàn) Duits: Schiff (de) o Engels: nave (en) Frans: nef (fr) v Grieks: ναυς (el) (nafs) v

Italiaans: navata (it) v Japans: 身廊 (ja) (shinrō) Koreaans: 신랑 (ko) (sillang) Pools: nawa (pl) v Spaans: nave (es) v

Werkwoord

vervoeging van
beuken

beuk

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van beuken
   

   • Ik beuk. 

2. gebiedende wijs van beuken
   

   • Beuk! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van beuken
   

   • Beuk je? 

Gangbaarheid

• Het woord beuk staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "beuk" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

• [1] beuk op Wikidata
• [1] beuk op "Wilde planten in Nederland en België" ♣