bok

vervoeging van
	bokken

Niet te verwarren met: bock

Nederlands

[1] bokje

Uitspraak

Geluid: bok (hulp, bestand)
IPA: / bɔk / (1 lettergreep)

Woordherkomst en -opbouw

erfwoord via Middelnederlands boc van Oudnederlands buk, in de betekenis van ‘mannetje van de geit’ voor het eerst aangetroffen in 901 ^[1] ^[2] ^[3]
De overige betekenissen berusten waarschijnlijk op een vergelijking van de vorm met een bok die zich op vier poten schrap zet.

Zelfstandig naamwoord

de bok m

(dierkunde) mannelijke geit
toestel bij het turnen
mennerszitplaats bij een rijtuig, plaats waar de machinist zit in een trein of tram
platform waarop een dirigent voor het orkest staat
zware hijskraan
ondersteuning waarop zware toestellen kunnen geplaatst worden
(spel) speelsteen bij het sjoelen die boven op een andere belandt of anderszins niet vlak op de ondergrond van de bak blijft liggen

Uitdrukkingen en gezegden

[1]: een bok schieten

een stommiteit begaan, een flater slaan

[1]: als een bok op een haverkist

ergens (te) snel op reageren

[1]: een geile bok

iemand die erg op seks belust is

Spreekwoorden

Een oude bok lust nog wel een jong/groen blaadje.

Mannen zijn op hogere leeftijd vaak nog altijd seksueel geïnteresseerd (m.n. in jonge vrouwen).

De bokken van de schapen scheiden

De goeden apart van de kwaden zetten of een scheiding maken tussen goede en slechte mensen ofwel: Een scheiding maken tussen mannen en vrouwen ofwel: Een scheiding maken tussen mensen die iets durven of kunnen ten opzichte van anderen.

Oude bokken hebben stijve horens

oude mensen hebben vaak vaste gewoontes die maar moeilijk kunnen veranderen

Van de bok (laten) dromen

een pak slaag (laten) krijgen

Van de bok op de ezel gaan

snel van onderwerp wisselen zonder rode draad

Vertalingen

1. mannelijke geit

Duits: Bock ^(de) m, Ziegenbock ^(de) m
Engels: billy-goat ^(en), buck-goat ^(en)
Frans: bouc ^(fr) m

1. platform waarop een dirigent voor het orkest staat

Engels: conductor's podium ^(en)
Frans: estrade ^(fr) v, podium ^(fr) m

Tussenwerpsel

bok

uitroep aan het eind van een zin als iemand met z'n mond vol tanden staat

Werkwoord

bok

eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van bokken
- Ik bok.
gebiedende wijs van bokken
- Bok!
(bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van bokken
- Bok je?

Gangbaarheid

Het woord bok staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "bok" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.^[4]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

Afrikaans

Uitspraak

geluid

Woordherkomst en -opbouw

Afgeleid van het Nederlandse bok

Zelfstandig naamwoord

bok

(dierkunde) bok; geitachtigen
(evenhoevigen) antilope
bok; een toestel bij het turnen

Synoniemen

–
wildsbok
–

Nedersorbisch

Uitspraak

IPA: /bɔk/

Woordherkomst en -opbouw

Afgeleid van het Proto-Slavische *bokъ

Zelfstandig naamwoord

bok m

kant, zijde
pagina, bladzijde

Afgeleide begrippen

boka

Typische woordcombinaties

lěwy bok m – linker kant
pšawy bok m – rechter kant
spódny bok m – onderkant
internetowy bok m – internetpagina
zwjerchny bok m – bovenkant

Noors

Uitspraak

Geluid: bok (hulp, bestand)
IPA: / buːk /

Woordafbreking

bok

Woordherkomst en -opbouw

Afkomstig van Oudnoords: bók zn

m/v [A] + [B]	enkelvoud		meervoud
m/v [A] + [B]	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	bok	m: boken v: boka	bøker	bøkene
genitief	boks	m: bokens v: bokas	bøkers	bøkenes

Zelfstandig naamwoord

[A]: bok, m / v

boek
«Bibelen blir kalt bøkenes bok.»
De Bijbel werd het boek van de boeken genoemd.
boek (afgesloten deelgebied van een boek)
«Det gamle testamente består av 39 bøker.»
Het Oude Testament bestaat uit 39 boeken.
boek voor inschrijvingen (notitieboek, dagboek)
een boekachtig onderwerp (pocketboek)

Afgeleide begrippen

[1]: bokelsker zn
[1]: bokorm zn
[1]: boksamler zn
[3]: kladdebok zn
[3]: møtebok zn
[3]: regnskapsbok zn
[3]: dagbok zn
[4]: lommebok zn

Uitdrukkingen en gezegden

[1]: lese, skrive, kjøpe en bok

een boek lezen, schrijven, kopen

[1]: Det er en lukket bok for meg.

Dit is onbekend / onbegrijpelijk voor mij.
Dat is abacadabra voor mij.

[1]: lese som en åpen bok

lezen als een open boek

Zelfstandig naamwoord

[B]: bok, v/m

(plantkunde) Fagus sylvatica , beuk
een beuken voorwerp

Schrijfwijzen

bøk zn

Nynorsk

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
IPA: / buːk /

Woordafbreking

bok

Woordherkomst en -opbouw

Afkomstig van Oudnoords: bók zn

[A] + [B]	enkelvoud		meervoud
[A] + [B]	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	bok	boka	bøker	bøkene

Zelfstandig naamwoord

[A]: bok, v

boek
boek (afgesloten deelgebied van een boek)
boek voor inschrijvingen (notitieboek, dagboek)
een boekachtig onderwerp (pocketboek)

Afgeleide begrippen

[1]: bokelskar zn
[1]: bokorm zn
[1]: boksamlar zn
[3]: kladdebok zn
[3]: møtebok zn
[3]: skrivebok zn
[3]: teiknebok zn
[4]: lommebok zn

Uitdrukkingen en gezegden

[1]: lese, skrive, kjøpe ei bok

een boek lezen, schrijven, kopen

[1]: Det er ei attlaten bok for meg.

Dit is onbekend / onbegrijpelijk voor mij.
Dat is abacadabra voor mij.

[1]: vere stø i boka

bijbelbekend zijn

Zelfstandig naamwoord

bok, v

(plantkunde) Fagus sylvatica , beuk
een beuken voorwerp

Schrijfwijzen

bøk zn

Slowaaks

Uitspraak

IPA: /bɔk/

Woordafbreking

bok

Zelfstandig naamwoord

bok m

(anatomie) zij; een van beide kanten van een lichaam
zijde, kant

Afgeleide begrippen

Typische woordcombinaties

ležať na pravom boku – op de rechter zij liggen

Tsjechisch

Uitspraak

IPA: /bɔk/

Woordafbreking

bok

Woordherkomst en -opbouw

Afgeleid van het Proto-Slavische *bokъ

Zelfstandig naamwoord

bok m onbezield

(anatomie) zij; een van beide kanten van een lichaam
«Stál po boku prezidenta republiky.»
Hij stond aan de zijde van de president van de republiek.
zijde, kant
«Auto se převrátilo na bok.»
De auto is op zijn kant gerold.
(bij rundvlees) vang, (bij varkensvlees) varkensbuik, buikvlees
«Dnes podávali plněný vepřový bok a brambory.»
Vandaag werd gevulde varkensbuik en aardappelen geserveerd.
helling