emancipatie

Nederlands

Spotprent over vrouwelijke artsen die niet geschikt zouden zijn voor traumageneeskunde (tegenwoordig is de overgrote meerderheid van de jonge artsen een vrouw)

Uitspraak

• Geluid:  emancipatie    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• eman·ci·pa·tie

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘gelijkstelling voor de wet’ voor het eerst aangetroffen in 1503
• In de betekenissen van "streven naar gelijkberechtiging" en "vrijlating" (van slaven), onder invloed van Engels emancipation.
• Naamwoord van handeling van emanciperen met het achtervoegsel -atie

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	emancipatie	emancipaties
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de emancipatie v

1. streven naar gelijkgerechtigdheid, zelfstandigheid, eerlijker maatschappelijke verhoudingen

   • De emancipatiebewegingen van de 20ste eeuw voor arbeiders en vrouwen hebben veel bereikt maar er bestaat nog steeds veel ongelijkheid. 

2. (historisch) vrijmaking van slaven, afschaffing van de slavernij

   ▸ Bijzonder is dat de afschaffing van de slavernij de emancipatie en vrijheid, in de kerken werd uitgesproken met de slaven, in een kerkelijk huis zoals ook de bijbel het voorschrijft, een thuis voor de slaven en hun nazaten, een thuis voor herstel maar bovenal voor vergeving, hoop en een nieuwe toekomst voor alle generaties van de nazaten die daarop zou volgen.

3. (juridisch) ontvoogding, verlening van handlichting, toekenning van dezelfde rechten als die van volwassen mannen of volwassenen

   • Door de emancipatie van vrouwen hebben getrouwde vrouwen gelijke rechten als getrouwde mannen. 

Hyponiemen

• genderemancipatie, homo-emancipatie, vrouwenemancipatie

Afgeleide begrippen

emancipatieambtenaar emancipatiebeginsel emancipatiebeleid emancipatiebeweging

emancipatiedag emancipatiegedachte emancipatiegeluid emancipatiegolf emancipatiehelper

emancipatienota emancipatiepartij emancipatieprobleem emancipatieproces emancipatieproject

emancipatieraad emancipatiestreven emancipatiestrijd emancipatiewet emancipatiezaken

Vertalingen

    1. streven naar gelijkgerechtigdheid   

Engels: emancipation (en)

    2. vrijlating van slaven   

Engels: emancipation (en), abolition (en)

Frans: affranchissement (fr) m

    3. ontvoogding, gelijkstelling voor de wet   

Duits: Emanzipation (de) v Engels: emancipation (en)

Frans: émancipation (fr) v

Gangbaarheid

• Het woord emancipatie staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "emancipatie" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
97 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.