gij

Nederlands

	enkelvoud		meervoud
	onderwerp	voorwerp	onderwerp	voorwerp
1e persoon	ik 'k	mij me	wij we	ons
2e persoon (informeel)	jij je	jou je	jullie	jullie
2e persoon (formeel)	u	u	u	u
2e persoon (regionaal)	gij ge	u	gij ge	u
3e persoon (mannelijk)	hij ie	hem 'm	zij ze	(dat.) hun (acc.) hen ze
3e persoon (vrouwelijk)	zij ze	haar 'r, d'r
3e persoon (onzijdig)	het 't	het 't
	Boven: benadrukte vorm. Onder: onbenadrukte vorm

Uitspraak

• Geluid:  gij    (hulp, bestand)
• IPA: / ɣɛi / (1 lettergreep)
  • (Noord-Nederland): /χɛɪ̯/
  • (Vlaanderen, Brabant): /ɣɛː/
  • (Limburg): /ɣɛɪ̯/

Woordafbreking

• gij

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘jullie (2e pers. mv.)’ voor het eerst aangetroffen in 901.
• erfwoord: Middelnederlands ghī ‘jullie’ (2e pers. mv.) (dat./acc. u, gen. uwer, uw(e)s), uit Oudnederlands gī, ontwikkeld uit Oergermaans *jūz, bij Indo-Europees *iuH-s, waartoe ook Litouws jūs, Tsjechisch vy, Albanees ju en Sanskriet yūyám behoren. Evenals Nederduits ji, Duits ihr, Saterfries jie, Engels (vero.) ye en Zweeds I. Zie ook uitleg van de gij-vorm. Doublet van jij.

Persoonlijk voornaamwoord

gij

1. tweede persoon enkelvoud- en meervoud. In België dagelijks gebruikt maar in Nederland verouderd.

   • Gij zijt hier welkom. 

Verwante begrippen

• Clitische vorm: ge

Afgeleide begrippen

• gijlieden, gijzelf

Uitdrukkingen en gezegden

• (Be)zint eer gij begint

• De dorsende os zult gij niet muilbanden

iemand die voor je werkt moet je goed behandelen

• Met de maat waarmee gij meet, zal u weder gemeten worden

op de manier zoals je een ander behandelt zal je ook zelf behandeld worden

• Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet

Vertalingen

    1.   

Engels: thou (en), ye (en), you (en)

Spaans: tú (es), usted (es), ustedes (es), vos (es)

Gangbaarheid

• Het woord gij staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "gij" herkend door:

96 %	van de Nederlanders;
91 %	van de Vlamingen.