god

Niet te verwarren met: God, gód, gōd

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  god    (hulp, bestand)
• IPA: / ɣɔt / (1 lettergreep)
  • (Noord-Nederland): /χɔt/
  • (Vlaanderen, Brabant): /ɣɔt/
  • (Limburg): /ɣɔd/

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord, in de betekenis van ‘bovenmenselijk wezen’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 776

afkomstig van : Middelnederlands: god Oudnederlands: got ‘(de christelijke) God’ (eind 8e eeuw) Germaans: *guda- o ‘het vereerde, geëerbiedigde’ Indo-Europees: *gwhu-tó-

Verwant in Germaans: West: Engels: god (Angelsaksisch: god o), Duits: Gott, (Oudhoogduits: got m), Fries: god (Oudfries: god m) Noord: Zweeds/Deens/Noors: gud (Oudnoords: guð m, o), IJslands/Faeröers: guð Oost: Gotisch: guð m

Verwant in andere Indoeuropese talen: Slavisch: Russisch: говеть /govět’/ ‘vasten en ter communie gaan’, (verouderd) ‘eerbiedigen, vereren’ (Oudkerkslavisch: говѣти /gověti/ ‘eerbiedigen, vereren’) Romaans: Latijn: favēo ‘begunstigen’

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	god	goden
verkleinwoord	godje	godjes

Zelfstandig naamwoord

de god m

1. (religie) hypothetisch bovennatuurlijk wezen dat verantwoordelijk wordt geacht voor (bepaalde aspecten van) de werkelijkheid

   • De god van de zee, de god van de oorlog. 
   • Waren de goden kosmonauten? 

2. versterkend voorvoegsel (krachtterm) heel erg, gebruikt als linkerdeel van samengestelde bijvoeglijke naamwoorden als versterker van het rechterdeel; in feite samengesteld met God, maar geschreven met een kleine letter volgens spellingregel 16.S

   • Ze zitten de godganse dag achter de computer. 

Verwante begrippen

• geloof, God, godheid, godsdienst, opperwezen, religie

Hyponiemen

   

aapgod aardgod afgod berggod beschermgod bosgod broodgod dondergod geldgod halfgod handelsgod hemelgod herdersgod hindoegod hoofdgod huisgod krijgsgod lichtgod maangod metgod minnegod natuurgod oh my god oorlogsgod oppergod regengod riviergod stamgod stormgod stroomgod voetbalgod vuurgod watergod weergod wijngod woestijngod woudgod zeegod zonnegod

Afgeleide begrippen

   

Godmens Godsgezant Godsrijk god-is-doodtheologie godallemachtig godbehaaglijk godbeleving godbetert goddank goddelijk goddeloos goddomme godegelijk godenbeeld godendienst godendom godendrank godenkind godenleer godenmaal godenpeer godenschemering godenspijs godentaal godenteelt godentelg godenwereld godenzoon godesnaam godewaardig godgans godganselijk godgeklaagd godgeleerd godgelijk godgetrouw godgevallig godgevloekt godgewijd godgezind godheid godlasterend godlievend godlof godloochenaar godloochening godloos godmother godonterend godsaanschouwing godsadvocaat godsakker godsamme godsargument godsbeeld godsbegrip godsbelofte godsbesef godsbestaan godsbestel godsbestuur godsbetrouwen godsbewijs godsbewustzijn godschristus godsdienst godservaring godsgave godsgebod godsgebouw godsgeloof godsgemeenschap godsgemeente godsgenade godsgenadig godsgericht godsgeschenk godsgetuige godsgruwelijk godshemelsnaam godshuis godsidee godsjammerlijk godskennis godskind godskracht godskunde godslam godslamp godslaster godslasteraar godslasterend godslastering godslasterlijk godsleer godsliederlijk godsloon godsman godsnaam godsonmogelijk godsoordeel godsopenbaring godspenning godsregering godssoevereiniteit godsspraak godsstad godsverduistering godsverering godsverlangen godsvermogen godsverschijning godsvertrouwen godsvloek godsvolk godsvoorstelling godsvraag godsvrede godsvrees godsvrucht godswatertje godswege godswil godswonder godswoord godtergend godverdomd godverdomme godverdorie godvergeten godverlaten godverlatenheid godverzakend godverzaker godverzaking godverzoenend godvrezend godvrucht godzalig godzijdank vergoden

Verwante begrippen

   

Aphrodite Apollo Ares Artemis Athena Demeter Dionysos Erebus Eros Hades Hera Hermes Hestia Persephone Poseidon Zeus aether apollo ares britomartis eros gaia hephaestus hygieia leto maia nyx ouranos phoebus pontos

Vertalingen

    1. hypothetisch bovennatuurlijk wezen dat verantwoordelijk wordt geacht...   

Afrikaans: god (af) Aino: カムイ Alemannisch: Gott Angelsaksisch: god (ang) Avaars: аллагь (av) Beiers: God (bar) Duits: Gott (de) m Darginisch: аллагь Engels: god (en) Frans: dieu (fr) m Fries: god (fy) Hoogsilezisch: bůg (szl) Inupiak: agaayun (ik) Koemuks: аллагь Lak: аллагь Latijn: deus (la) Limburgs: god (li), gód (li) Luxemburgs: Gott (lb) Lezgi: аллагь Middelengels: god, God, godd, godde

Middelnederduits: gad, god, got Middelnederlands: god, got Nedersaksisch: god (nds), Goatt (nds), Godd (nds), Gott (nds), Guatt (nds) Noors: gud (no) m Nynorsk: gud (nn) m Oezbeeks: xudo (uz) Oudfries: god Oudsaksisch: gad (osx), god (osx) Pools: bóg (pl) Roemeens: zeu (ro) Russisch: бог (ru) m (bog) Saterfries: God (stq) Schots: god (sco) Servisch: bog (sr) Slowaaks: boh (sk) Spaans: dios (es) Tsjechisch: bůh (cs) m Turks: tanrı (tr) Vietnamees: thần (vi) West-Vlaams: god (vls)

Gangbaarheid

• Het woord god staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "god" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• van Nederlands god

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	god	gode

Zelfstandig naamwoord

god

1. (religie) god

Afgeleide begrippen

• godjie

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Angelsaksisch

Uitspraak

• [A] IPA: /ɡod/
• [B] IPA: /ɡoːd/

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• [A] van Protogermaans *gudą, via Proto-West-Germaans *god
• [B] van Protogermaans *gōdaz, via Proto-West-Germaans *gōd

Zelfstandig naamwoord

[A] god

1. (religie) god; hypothetisch bovennatuurlijk wezen dat verantwoordelijk wordt geacht voor (bepaalde aspecten van) de werkelijkheid
2. (religie) God; de god van de Abrahamistische religies (specifiek de Christelijke God)

Schrijfwijzen

1. –
2. God

Afgeleide begrippen

• godcund
• gyden

Overerving en ontlening

• Middelengels: god, God, godd, godde
  • Engels: god
  • Schots: god

Bijvoeglijk naamwoord

[B] god

1. goed

Schrijfwijzen

• gōd

Antoniemen

• yfel

Afgeleide begrippen

• betera
• betst
• gōdnes

Verwante begrippen

• wel (bw.)

Overerving en ontlening

• Middelengels: god, gode, goed, good, gude
  • Engels: good
  • Schots: guid
  • Yola: gayde, gooude

Deens

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /guː/

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• van Oudnoords góðr

Naar frequentie	136

		stellend	vergrotend	overtreffend
onbepaald (sterk)	g enkelvoud	god	bedre	bedst
	o enkelvoud	godt
	meervoud	gode
bepaald (zwak)	enkelvoud en meervoud	gode	bedre	bedste

Bijvoeglijk naamwoord

god

1. goed

Verwijzingen

• god in:
  Det Danske Sprog- og Litteraturselskab
  Den Dankse Ordbog op website:ordnet.dk

Drents

Woordafbreking

• god

Zelfstandig naamwoord

god

1. (religie) god

Afgeleide begrippen

• God

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Engels

Uitspraak

• Geluid:  god (VS)    (hulp, bestand)
• IPA: /gɑːd/ (VS), /gɒd/ (VK)

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• van Middelengels god / God / godd / godde

enkelvoud	meervoud
god	gods

Zelfstandig naamwoord

god

1. (religie) god

Afgeleide begrippen

• God
• goddess

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Fries

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• van Oudfries god

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	god	goaden
verkleinwoord	godsje

Zelfstandig naamwoord

god

1. (religie) god

Afgeleide begrippen

• goadinne
• godheid

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

• Wurdboek fan de Fryske taal - Instituut voor de Nederlandse taal

Limburgs

Uitspraak

• IPA: /ɣɒd/

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• van Middelnederlands god / got

Zelfstandig naamwoord

god

1. (religie) god

Schrijfwijzen

• gód

Afgeleide begrippen

• aafgod
• gaodin
• God
• godsdeens

Middelengels

Uitspraak

• [A] IPA: /ɡɔd/
• [B] IPA: /ɡoːd/

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• [A] van Angelsaksisch god
• [B] van Angelsaksisch god / gōd

Zelfstandig naamwoord

[A] god

1. (religie) god; hypothetisch bovennatuurlijk wezen dat verantwoordelijk wordt geacht voor (bepaalde aspecten van) de werkelijkheid
2. (religie) God; de god van de Abrahamistische religies (specifiek de Christelijke God)

Schrijfwijzen

• God
• godd
• godde

Afgeleide begrippen

• godfader
• godmoder

Overerving en ontlening

• Engels: god
• Schots: god
• Yola: gud

Bijvoeglijk naamwoord

[B] god

1. goed

Schrijfwijzen

• gode
• goed
• good
• gude

Overerving en ontlening

• Engels: good
• Schots: guid
• Yola: gayde, gooude

Middelnederduits

Uitspraak

• [A] IPA: /ɣɔt/
• [B] IPA: /ɣoːt/

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• [A] van Oudsaksisch gad / god
• [B] van Oudsaksisch god / gōd

Zelfstandig naamwoord

[A] god

1. (religie) god

Schrijfwijzen

• gad
• got

Overerving en ontlening

• Nedersaksisch: Goatt, Godd, Gott, Guatt
• Plautdietsch: Gott

Bijvoeglijk naamwoord

[B] god

1. goed

Schrijfwijzen

• got
• gôt

Afgeleide begrippen

• bēter
• best

Overerving en ontlening

• Nedersaksisch: god, good, goot, got

Middelnederlands

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• van Oudnederlands god / got

Zelfstandig naamwoord

god

1. (religie) god

Schrijfwijzen

• got

Overerving en ontlening

• Limburgs: god, gód
• Nederlands: god
  • Afrikaans: god

Nedersaksisch

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• [A] van Middelnederduits gad / god / got
• [B] van Middelnederduits god / got / gôt

Zelfstandig naamwoord

[A] god

1. (religie) god

Schrijfwijzen

• Goatt
• Godd
• Gott
• Guatt

Afgeleide begrippen

• God / Gott

Meer informatie

• god
• god

Bijvoeglijk naamwoord

[B] god

1. goed

Schrijfwijzen

• good
• goot
• got

Afgeleide begrippen

• bäter
• best

Nedersorbisch

Woordafbreking

• god

Zelfstandig naamwoord

god

1. genitief meervoud van gódy

Schrijfwijzen

• gód

Noors

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /guː/

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord van Oudnoords woord góðr, uit Germaans *gōda- “goed”, “geschikt”', verwant aan Nederlands goed, Engels good, Duits gut, enz.

Naar frequentie	106

Bijvoeglijk naamwoord

god

1. goed

   «Er det noen som har forslag til en god kake?»

   Heeft iemand een suggestie voor een goede taart?

«Fotballjentene, håndballjentene, skigutta og Oslo-filharmonikerne. De hevder seg i verdenstoppen. På samme måte skal vi vise at norsk næringsliv klarer seg internasjonalt. Trenger vi kanskje et nytt slagord? Det er typisk norsk å være god.»

De voetbalmeiden, de handbalmeiden, de skijongens en het Oslo Philharmonisch Orkest. Ze beweren aan de wereldtop te staan. Op dezelfde manier moeten we laten zien dat het Noorse bedrijfsleven en de industrie het internationaal goed doen. Hebben we misschien een nieuwe slogan nodig? Het is typisch Noors om goed te zijn

Verbuiging

		stellend	vergrotend	overtreffend
onbepaald (sterk)	m/v enkelvoud	god	bedre	best
	o enkelvoud	godt
	meervoud	gode
bepaald (zwak)	enkelvoud en meervoud	gode	bedre	beste

Afgeleide begrippen

• i god tid

Uitdrukkingen en gezegden

• i god tid

op tijd

• godt nyttår / godt nytt år

Gelukkig Nieuwjaar!

• vær så god

alsjeblieft / dankjewel

Nynorsk

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /guː/

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• van Oudnoords góðr

Bijvoeglijk naamwoord

god

1. goed

Verbuiging

		stellend	vergrotend	overtreffend
onbepaald (sterk)	m/v enkelvoud	god	betre	best
	o enkelvoud	godt
	meervoud	gode
bepaald (zwak)	enkelvoud en meervoud	gode	betre	beste

Afgeleide begrippen

• i god tid

Uitdrukkingen en gezegden

• i god tid

op tijd

• godt nyttår / godt nytt år / godt nyår

Gelukkig Nieuwjaar!

• ver så god

alsjeblieft / dankjewel

Oudfries

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• [A] van Protogermaanse *gudą, via Proto-West-Germaanse *god
• [B] van Protogermaanse *gōdaz, via Proto-West-Germaanse *gōd

Zelfstandig naamwoord

[A] god

1. (religie) god

Overerving en ontlening

• Fries: god
• Saterfries: god

Bijvoeglijk naamwoord

[B] god

1. goed

Schrijfwijzen

• gōd

Overerving en ontlening

• Fries: goed
• Noord-Fries: gud
• Saterfries: goud

Oudsaksisch

Uitspraak

• [A] IPA: /ɣɔd/
• [B] IPA: /ɣoːd/

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• [A] van Protogermaans *gudą, via Proto-West-Germaans *god
• [B] van Protogermaans *gōdaz, via Proto-West-Germaans *gōd

Zelfstandig naamwoord

[A] god

1. (religie) god; hypothetisch bovennatuurlijk wezen dat verantwoordelijk wordt geacht voor (bepaalde aspecten van) de werkelijkheid
2. (religie) God; de god van de Abrahamistische religies (specifiek de Christelijke God)

Schrijfwijzen

• gad

Overerving en ontlening

• Middelnederduits: gad, god, got
  • Nedersaksisch: Goatt, Godd, Gott, Guatt
  • Plautdietsch: Gott

Bijvoeglijk naamwoord

[B] god

1. goed

Schrijfwijzen

• gōd

Afgeleide begrippen

• betiro
• betst

Overerving en ontlening

• Middelnederduits: god, got, gôt
  • Nedersaksisch: god, good, goot, got

Schots

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• van Middelengels god

Zelfstandig naamwoord

god

1. (religie) god

Afgeleide begrippen

• God

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Sloveens

Zelfstandig naamwoord

god

1. naamdag

West-Vlaams

Woordafbreking

• god

Woordherkomst en -opbouw

• [A] van Middelnederlands god / got
• [B] stam van  goan ww  met de uitgang -d

Zelfstandig naamwoord

[A] god

1. (religie) god

Afgeleide begrippen

• God

Werkwoord

[B] god

1. tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van goan
2. derde persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van goan