optuigen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  optuigen    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• op·tui·gen

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  op bw  en  tuigen ww 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
optuigen	tuigde op	opgetuigd
zwak -d	volledig

Werkwoord

optuigen

1. overgankelijk het voorzien van versierselen en andere toebehoren

   • Wij hebben onze kerstboom al opgetuigd. 

2. (scheepvaart) het op een (zeil-)schip aanbrengen van tuig en uitrusting: masten, laadbomen, staand en lopend want, verlichting enz.

   • De scheepstuiger zal het jacht optuigen met een traditioneel gaffeltuig." 

3. (bedrijfskunde) het uitbreiden of het nieuw opzetten van een organisatie of bedrijf

   • Er wordt gedacht aan het weer optuigen van een eigen reparatieafdeling. 

4. Een paard klaarmaken om een kar te trekken, of om bereden ter worden

Synoniemen

• [1] aankleden, aanvullen, afwerken, decoreren, gereedmaken, monteren, opsieren, toevoegen, tooien, voltooien
• [2] tuigen, toetakelen, toerusten
• [3] inrichten, oprichten, opzetten, organiseren, stichten

Antoniemen

• [1] afbreken, demonteren, ontmantelen, slopen, verwijderen
• [2] aftakelen, aftuigen, onttakelen
• [3] afstoten, reorganiseren

Verwante begrippen

• [2] laadboom, scheepsbouw, oorlogsbodem, tuigage, vrachtschip, zeiljacht, zeilschip
• [3] bedrijf, instelling, stichting, vereniging, ondernemingsplan, zaak
• [4] aftuigen, getuig, inspannen, uitspannen

Vertalingen

    1. het ergens op aanbrengen van benodigdheden of versieringen   

Engels: decorate (en), dress up (en)

    2. het op een (zeil-)schip aanbrengen van tuig en uitrusting   

Engels: rig (en) Frans: gréer (fr)

    3. het uitbreiden of het nieuw opzetten van een organisatie of bedrijf   

Gangbaarheid

• Het woord optuigen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "optuigen" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
94 %	van de Vlamingen.