piepen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  piepen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈpipə(n) / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• pie·pen

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘hoog geluid geven’ voor het eerst aangetroffen in 1287
• klanknabootsing, in sommige betekenissen mogelijk ook verwant aan  pijpen ww  "een blaasinstrument bespelen"
• [4] In de betekenis van “slapen”, voor het eerst aangetroffen in 1903.

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
piepen	piepte	gepiept
zwak -t	volledig

Werkwoord

piepen

• inergatief

1. een hoog geluid voortbrengen dat niet erg hard klinkt
   1. (dierengeluid) het geluid van een muisje
   2. het geluid van de vogeltjes
   3. het geluid van een hijgende adem
   4. het fijn schril geluid van een krakende scharnier
2. onverwacht korte tijd tevoorschijn komen (al dan niet gepaard gaand met een piepgeluid)
3. stiekem, snel of oppervlakkig naar iets kijken
4. (militair) (informeel) slapen

Opmerkingen

• De betekenis "naar iets kijken" is vooral in Vlaanderen gangbaar.

Verwante begrippen

[4] termen uit de marine:

•  adelborst  
•  admiraal  
•  commando  
•  duikbootjager  
•  kwartiermeester  
•  lekkerpieper  
•  luitenant-admiraal  
•  luitenant-ter-zee  
•  marineschip  
•  mijnenjager  
•  mijnenveger  
•  onderzeedienst  
•  pantserschip  
•  schout-bij-nacht  
•  slagschip  
•  torpedoboot  
•  torpedobootjager  
•  torpedojager  
•  viceadmiraal  
•  vliegdekschip  +

Vertalingen

    1.1 het geluid van een muisje   

Engels: squeak (en)

Spaans: chillar (es)

    1.2 het geluid van de vogeltjes   

Duits: piepen (de) Frans: pépier (fr)

Spaans: piar (es)

    1.3 het geluid van een hijgende adem   

Duits: piepsen (de) Engels: wheeze (en)

Spaans: resollar (es)

    1.4 het fijn schril geluid van een krakende scharnier   

Duits: quietschen (de) Engels: creak (en)

Frans: grincer (fr) Spaans: chirriar (es)

    3. stiekem, snel of oppervlakkig naar iets kijken   

Duits: lugen (de) Engels: peep (en), peek (en)

Spaans: husmear (es), espiar (es)

Zelfstandig naamwoord

de piepen mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord piep

Gangbaarheid

• Het woord piepen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "piepen" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.