stelen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  stelen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈstelən / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• ste·len

Woordherkomst en -opbouw

• [A] Van Middelnederlands stelen, van Protowestgermaans *stelan; dit weer van Protogermaans *stelaną. Verdere herkomst onzeker. In de betekenis van ‘heimelijk wegnemen’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1240
• [B] Verbalisering van steel [3]

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
stelen	stal	gestolen
klasse 4	volledig

Werkwoord

stelen

1. overgankelijk (juridisch) iets wegnemen van iemand en het zich wederrechtelijk toe-eigenen

   • Het bleek dat zijn mobieltje gestolen was door Ronald. 

Synoniemen

• bietsen, dieven, gappen, graaien, grissen, jatmouzen, jatmozen, jatten, kaaien, kapen, klauwen, ontvreemden, pikken, ratsen, rausjen, raven, scheefslaan, schoepen, snaaien, snezen, vaandelen, weghalen, weggappen, wegkapen

Hyponiemen

• achteroverdrukken, afstelen, bestelen, leegstelen, ontstelen, plunderen, rollen, roven, zich toe-eigenen, verdonkeremanen, verduisteren, wegstelen, zakkenrollen

Afgeleide begrippen

• steler

Anagrammen

• nestel

Uitdrukkingen en gezegden

• Dat kan me gestolen worden

Daar geef ik helemaal niets om

• Om te stelen zijn

Erg mooi zijn en/of veel waarde bezitten; (van personen) Uiterlijk erg knap of sympathiek zijn of overkomen

• De show stelen

Van iedereen het meeste succes in iets hebben; alle aandacht en bewondering naar zichzelf toe trekken

• Iemand de woorden uit de mond stelen

Iets al eerder dan iemand anders zeggen

• Iemands hart stelen

Zorgen dat iemand heel veel van je houdt

•  Ik kon me nauwelijks voorstellen dat het landschap nog mooier kon worden, maar hoe noordelijker ik kwam hoe indrukwekkender de uitzichten werden. De Northern Cascades tussen Seattle en Vancouver waren uitzonderlijk mooi, Washington had mijn hart gestolen.  

•  Een gezin uit Engeland stal mijn hart toen het jongste dochtertje de hele tijd met mij wilde hoelahoepen.  

• Met de ogen stelen

Iets aanleren door te kijken hoe een ander het doet

• Stelen als de raven

Een beruchte dief zijn

Vertalingen

    1. iets wegnemen van iemand en het zich wederrechtelijk toe-eigenen   

Afrikaans: steel (af) Catalaans: robar (ca), furtar (ca), pispar (ca) Duits: stehlen (de) Engels: steal (en) Frans: voler (fr) Italiaans: rubare (it)

Papiaments: hortá Pools: kraść (pl) Portugees: roubar (pt), furtar (es) Roemeens: fura (ro) Spaans: robar (es), hurtar (es), agafar (es) Zweeds: stjäla (sv)

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
varen	steelde	gesteeld
zwak -d	volledig	B

Werkwoord

[B] stelen

1. overgankelijk, (plantkunde) van de steel ontdoen
2. overgankelijk van een steel voorzien

Zelfstandig naamwoord

de stelen mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord steel

Gangbaarheid

• Het woord stelen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "stelen" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Middelnederlands

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd		voltooid deelwoord
	enkelvoud	meervoud
stelen	stal	stolen	gestolen
klasse 4	volledig

Werkwoord

stelen ,

1. stelen

   «Daer ic die worst in hadde ghestolen»

   Waarin ik de worst had gestolen.

2. heimelijk wegsluipen
3. stiekem iets doen