vergaan

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  vergaan    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• ver·gaan

Woordherkomst en -opbouw

• afgeleid van gaan met het voorvoegsel ver-

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
vergaan	verging	vergaan
klasse 7	volledig

Werkwoord

vergaan

1. ergatief ten onder gaan, verloren gaan door te zinken

   • Er zijn veel schepen vergaan in deze storm. 

2. onovergankelijk voorbijgaan, aflopen

   • Na aankomst in Canada werd de tocht van de vos nog verder gevolgd. Uiteindelijk legde ze in vier maanden tijd maar liefst 4.415 kilometer af. Het is onduidelijk hoe het de vos nu vergaat.  

3. onovergankelijk langzamerhand verdwijnen
4. onovergankelijk in zijn onderdelen uiteenvallen
5. kapot gaan, dood gaan

   ▸ Ze verloren alle gevoel en motoriek, het enige wat ik kon doen was blijven bewegen om niet helemaal te vergaan van de kou en de pijn.

Verwante begrippen

• omkomen, verdrinken, verlopen, verstrijken, verzinken, wegzinken, zinken
• bederven, creperen, onder water komen, ondergaan, optrekken, overgaan, rotten, schipbreuk lijden, sneuvelen, verongelukken, verrotten, vervliegen, wegtrekken, zich verdiepen

Uitdrukkingen en gezegden

• Met man en muis vergaan

iedereen verdronk bij het vergaan van een schip

• Onkruid vergaat niet.

elke tegenslag te boven komen

• Horen en zien vergaan

Vertalingen

    1.   

Engels: drown (en), perish (en)

Russisch: затонуть (ru) perf, тонуть (ru) imperf Spaans: hundirse (es), perecer (es)

Woordherkomst en -opbouw

• vervoeging van vergaan: de stam met de uitgang -en, zonder ge- vanwege voorvoegsel (is gelijk aan de onbepaalde wijs)

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	vergaan	verganer	vergaanst
verbogen	vergane	verganere	vergaanste
partitief	vergaans	verganers	-

Bijvoeglijk naamwoord

vergaan

Werkwoord

vervoeging van:	vergaan…
verbogen vorm:	vergane

vergaan

1. voltooid deelwoord van vergaan

Gangbaarheid

• Het woord vergaan staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "vergaan" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.