Verklarende woordenlijst biologie voor het secundair onderwijs/Z
| - Z - |
|---|
 zaad - zaadbeginsel - zaadblaasje - zaadbuisje - zaadcel - zaadcelmoedercel - zaadhuid - zaadleider - zaadlob - zaadplant - zeefvat - zeilklep - zelfbestuiving - zelfreinigend vermogen - zenuw - zenuwcel - zetmeel - zintuig - zintuigcel - zomerhout - zona pellucida - zoogdier - zout - zoölogie - zoöplankton - zuivere lijn - zure regen - zuurstofschuld - zuurstofverzadiging - zwavelbacterie - zwellichaam - zwervende zenuw - zwezerik - zygote |
zaad
bewerkenzaadbeginsel
bewerkenzaadblaasje
bewerken
Zie Wikipedia
Zaadblaasjes = twee klieren die samen met de prostaat, waar ze tegenaan liggen, het spermavocht produceren dat tijdens een orgasme met de rijpe zaadcellen uit de bijballen het sperma vormt. Circa 70% van het sperma is afkomstig uit de zaadblaasjes. Het vocht dat deze zaadblaasjes produceren is alkalisch en zorgt voor de hoge pH van het sperma. Dit is belangrijk omdat de pH van de vagina een stuk lager ligt, iets wat slecht is voor de zaadcellen. Het vocht is ook verantwoordelijk voor de geur (dan wel smaak) van het sperma.
zaadbuisje
bewerkenof Zaadkanaaltje
Zie Wikipedia
lange gekronkelde buisjes in de testis waarin de vorming van zaadcellen plaatsvindt.
zaadcel
bewerken
Zie Wikipedia
de mannelijke haploïde geslachtscel, die ontstaan is door een bepaalde vorm van celdeling, genaamd meiose. Een zaadcel kan een eicel bevruchten om een zygote te vormen, dat tot een nieuw organisme kan uitgroeien.
Zaadcellen worden door de man in grote hoeveelheden gemaakt in de testikels en in het sperma bij de ejaculatie met miljoenen tegelijk uit het lichaam getransporteerd.
Menselijke zaadcellen hebben een kop van 0,005 bij 0,003 mm en een zweepstaart van 0,05 mm lang. De zweepstaart wordt door de zaadcel gebruikt om zich voort te bewegen. De zaadcel bevat slechts een zeer kleine hoeveelheid cytoplasma, hij heeft de specifieke functie van het transport van het DNA. Net voor de staart liggen erg veel mitochondriën die voor de energievoorziening dienen.
zaadcelmoedercel
bewerkenzaadhuid
bewerkenzaadleider
bewerken
Zie Wikipedia
Buisjes die van de bijballen naar de urinebuis lopen. Hierin monden ook de zaadblaasjes uit.
zaadlob
bewerkenzaadplant
bewerkenzeefvat
bewerkenzeilklep
bewerkenof zeilvormige klep of {atrioventriculaire klep}}
Zie Wikipedia
zelfbestuiving
bewerkenzelfreinigend vermogen
bewerkenzenuw
bewerkenzenuwcel
bewerkenzetmeel
bewerkenzintuig
bewerkenzintuigcel
bewerkenzomerhout
bewerken
zona pellucida
bewerkenzoogdier
bewerkenzout
bewerkenzoölogie
bewerkenzoöplankton
bewerkenzuivere lijn
bewerkenof zuivere reeks of raszuiver
Individuen behoren voor een erfelijk kenmerk tot een zuivere lijn, indien ze homozygoot zijn voor dat kenmerk
zure regen
bewerkenzuurstofschuld
bewerkenzuurstofverzadiging
bewerkenDit is de verhouding tussen het zuurstofgas wat effectief in het bloed aanwezig is en de maximale hoeveelheid zuurstofgas die door het bloed opgenomen kan worden.
Het is ook de verhouding van de hoeveelheid oxyhemoglobine tegenover de totale hoeveelheid hemoglobine.
Zie Wikipedia
zwavelbacterie
bewerken- Chemo-autotrofe bacteriën die een hun energie halen uit de chemische omzetting van zwavelverbindingen
- Bacteriën van het geslacht Thiobacillus die waterstofsulfide oxideren tot zwavelzuur: H2S + 2 O2 → H2SO4
- Sulfaatreducerende bacteriën, zoals die van het geslacht Desulfovibrio, die waterstofgas + zwavelzuur omgezetten tot waterstofsulfide + water: 4 H2 + H2SO4 → H2S + 4 H2O
- Een groep van fotosynthetische bacteriën die waterstofsulfide als elektronendonor gebruiken i.p.v. water: 2 H2S + 2 O2 → 2 H2O + 2S
zwellichaam
bewerken(Lat. Corpus cavernosum)
Een zwellichaam is een sponsachtig spierweefsel rijk voorzien van bloedvaten. In de schacht van de penis van de man zitten drie zwellichamen, twee bovenaan in de penis en één rond de urinebuis. Ook de eikel bestaat uit zwelweefsel. Bij seksuele opwinding ontstaat er een erectie, omdat de slagader naar de penis verwijd en de ader vernauwd wordt . Door de bloedopstuwing die hier het gevolg van is vullen de sponsachtige holten in de zwellichamen zich met bloed. Ook de clitoris bevat zwellichamen.
-
Doorsnede door de penis (Gray's anatomy) -
De zwellichamen in de penis (Gray's anatomy) -
Schets van een microscopische waarneming van het zwelweefsel (Gray's anatomy)
