Brughagedis
De brughagedis of tuatara (Sphenodon punctatus) is een reptiel uit de orde Sphenodontia en de familie brughagedissen (Sphenodontidae).[2]
| Brughagedis IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2019) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Exemplaar in een dierentuin. | |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Sphenodon punctatus (Gray, 1877) | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Verspreidingsgebied van de brughagedis | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
Brughagedis op  Wikispecies
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Naam en indeling
bewerkenDe wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst voorgesteld door Gray in 1877. Oorspronkelijk werd de wetenschappelijke naam Hatteria punctata gebruikt. Lange tijd was er een tweede moderne soort; de brughagedis van North Brother Island. Deze wijkt zowel genetisch als wat betreft verspreidingsgebied af. Tegenwoordig wordt deze vorm echter als een aparte populatie van de brughagedis gezien en niet langer als een erkende soort.
Uiterlijke kenmerken
bewerkenDit dier heeft een stekelige rugkam en een losse, beschubde huid. Een brughagedis kan met staart ongeveer een lengte bereiken tussen de 40 en 80 cm. Ze hebben een grijsgroen tot geelbruine kleur. De brughagedis heeft een krachtige bouw, met lange poten en een grote kop. Het vrouwtje is bij deze soort meestal groter dan het mannetje.
Leefwijze
bewerkenZijn voedsel bestaat voornamelijk uit insecten, spinnen en wormen. Ze hebben een gravende levenswijze en voelen zich prettig bij 12° Celsius, terwijl andere reptielen rond de 25 °C prefereren.
Voortplanting
bewerkenHet legsel bestaat uit maximaal vijftien eieren, die in een hol worden afgezet, dat ze in de grond heeft gegraven. De jongen komen pas na dertien tot vijftien maanden uit. Brughagedissen kunnen meer dan honderd jaar oud worden en zijn pas geslachtsrijp rond hun twintigste levensjaar.[3][4]
Verspreiding en habitat
bewerkenDeze soort is endemisch op enkele eilandjes van Nieuw-Zeeland in bossen met weinig ondergroei. De soort is aangetroffen van zeeniveau tot op een hoogte van ongeveer 722 meter boven zeeniveau.[5]
Beschermingsstatus
bewerkenDoor de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is de beschermingsstatus 'veilig' toegewezen (Least Concern of LC). Het aantal exemplaren in het wild wordt geschat op ongeveer 55.000.[5]
Bronvermelding
bewerkenReferenties
- ↑ (en) Brughagedis op de IUCN Red List of Threatened Species.
- ↑ Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database – Sphenodon punctatus.
- ↑ 111-Year-Old Reptile Becomes a Dad After Tumor Surgery.
- ↑ Reptile’s Pet-Store Looks Belie Its Triassic Appeal.
- ↑ a b International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Sphenodon punctatus - IUCN Red List. Gearchiveerd op 5 september 2022.
Bronnen
- (en) – Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database – Sphenodon punctatus - Website Geconsulteerd 19 augustus 2019