Encycliek

gewichtig pauselijk document van leerstellige aard
Deel van de serie over
documenten van de
Heilige Stoel

Constituties, encyclieken,
exhortaties en instructies

Wapen van de Heilige Stoel
op gezag van
de Heilige Stoel
Constituties

Sacrosanctum Concilium
Gaudium et Spes
Lumen Gentium

Encyclieken

Pius IX
Leo XIII
Pius X
Benedictus XV
Pius XI
Pius XII
Johannes XXIII
Paulus VI
Johannes Paulus II
Benedictus XVI
Franciscus

Instructies

Inter Oecumenici
Liturgiam Authenticam
Redemptionis Sacramentum

Een encycliek (Littera encyclica) is een gewichtig pauselijk document van leerstellige aard. Het woord komt uit Late Latijn encyclios, een Latijnisatie van het Griekse woord ἐνκύκλιος, dat in het rond betekent. Een encycliek is dus een rondzendbrief. De eerste kwam van de hand van paus Martinus I (649-653). Het woord ‘encycliek’ werd in 1740 opnieuw overgenomen door Benedictus XIV, die zeven van zijn pauselijke bullen met deze definitie aanduidde[1].

De inhoud van een encycliek is niet per se onfeilbare leer - als onfeilbaar gedefinieerd wordt alleen die leer inzake geloof of zeden (of inzake de natuurwet) beschouwd, die bij definitieve act als bindend is afgekondigd en waarvan uitdrukkelijk vaststaat dat die onfeilbaar is gedefinieerd (Codex Iuris Canonici 1983, c. 749 §§ 1 en 3) -, maar de inhoud behoort wel grotendeels tot de katholieke leer in wijdere zin. Het is daarom een uitdrukking van het gewone leergezag van de paus. Encyclieken zijn (gewoonlijk) geen wetgevende teksten en zij worden tegenwoordig geadresseerd aan heel de Kerk en alle mensen van goede wil.[2] Veel encyclieken zijn verzameld in een serie boekjes onder de naam Ecclesia docens.

Encyclieken worden bijna altijd in het Latijn gesteld. Beroemde uitzonderingen zijn: Mit brennender Sorge (Duits) en Non abbiamo bisogno (Italiaans).

Encyclieken sinds 1740

bewerken

Schreef 31 encyclieken,[3] waaronder:

  • Ubi primum (3 december 1740), over de verantwoordelijkheden van bisschoppen en de voorbereiding van kandidaten voor het priesterschap. Ook belangrijk omdat de paus zijn brief voor het eerst de titel ‘Epistola Encyclica’ gaf, waarmee hij de moderne reeks encyclieken inluidde.

Schreef 6 encyclieken,[4] waaronder:

Screef 2 encyclieken:[5]

  • Decet Quam Maxime (21 september 1769), tegen de gewoonte in sommige landen om belastingen en bijdragen te betalen aan bisschoppen en hun medewerkers voor diensten aan de Kerk en de gelovigen
  • Cum Summi Apostolatus (12 december 1769) tegen gevaarlijke ideeën en meningen die in strijd zijn met religie en de Kerk

Screef 8 encyclieken:[6]

Schreef vier encyclieken:[7]

  • Diu Satis (15 mei 1800), over de moelijke situatie van de Kerk na de Franse Revolutie
  • Ex Quo Ecclesiam (24 mei 1800), om aflaten te verlenen, in plaats van het jubileum dat in het jaar 1800 niet kon worden gehouden
  • Il Trionfo (4 mei 1814), na de nederlaag van Napoleon Bonaparte, om God te danken voor zijn eigen vrijheid na vijf jaar gevangenschap en om de eerste instructies te geven voor de reorganisatie van de Kerkelijke Staat
  • Vineam Quam Plantavit (12 juni 1817)

Zie ook: Lijst van encyclieken van paus Leo XII

Schreef twee encyclieken:[8]

Zie ook: Lijst van encyclieken van paus Pius VIII

Scheef alleen maar een encycliek tijdens zijn kort pontificaat (1829-1830):[9]

  • Traditi Humilitati (24 mei 1829), waarin de paus stelt zichzelf voor als de spirituele gids van de christelijke wereld

Zie ook: Lijst van encyclieken van paus Gregorius XVI

Schreef 9 encyclieken:[10] waaronder:

  • Mirari Vos, (15 augustus 1832), waarin de paus diverse (toen) moderne ontwikkelingen veroordeelde

Zie ook: Lijst van encyclieken van paus Pius IX

Schreef 41 encyclieken:[11] waaronder:

Zie ook: Lijst van encyclieken van paus Leo XIII

Schreef 85 encyclieken,[12] waaronder:

Zie ook: Lijst van encyclieken van paus Pius X

Schreef 17 encyclieken,[13] waaronder:

Zie ook: Lijst van encyclieken van paus Benedictus XV

Schreef 12 encyclieken,[14] waaronder:

Zie ook: Lijst van encyclieken van paus Pius XI

Schreef 30 encyclieken,[15] waaronder:

Zie ook: Lijst van encyclieken van paus Pius XII

Schreef 41 encyclieken,[16] waaronder:

Zie ook: Lijst van encyclieken van paus Johannes XXIII

Schreef 8 encyclieken:[17]

Zie ook : Lijst van encyclieken van paus Paulus VI

Schreef 7 encyclieken:[18]

Deze paus heeft geen encyclieken geschreven. Vanwege zijn korte pontificaat bestaan er alleen enkele toespraken.

Zie ook: Lijst van encyclieken van paus Johannes Paulus II

Schreef 14 encyclieken:[19]

Zie ook : Lijst van encyclieken van paus Benedictus XVI

Schreef 3 encyclieken:[20]

Zie ook: Lijst van encyclieken van paus Franciscus

Tot nu toe heeft hij vier encyclieken geschreven:[21]

  • Lumen Fidei (2013), over het geloof
  • Laudato Si', (2015), over de milieuproblematiek
  • Fratelli tutti (2020), over de broederlijkheid en de sociale vriendschap
  • Dilexit nos (2024), over de menselijke en goddelijke liefde van het Hart van Jezus Christus

Zie ook

bewerken
bewerken

Referenties

bewerken

Voetnoten

bewerken
  1. (en) Encyclical | Pope, Catholic Church, Doctrine | Britannica. www.britannica.com. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  2. Fitz-Gibbon, Andrew L. In the World, But Not of the World: Christian Social Thinking at the End of the Twentieth Century (Religion, Politics, and Society in the New Millennium), Lexington Books, 2000, p.130, ISBN 978-0739101193. Gearchiveerd op 28 juni 2023.
  3. Benedetto XIV. www.vatican.va. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  4. Clemente XIII. www.vatican.va. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  5. Clemente XIV. www.vatican.va. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  6. Pio VI. www.vatican.va. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  7. Pio VII. www.vatican.va. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  8. Leone XII. www.vatican.va. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  9. Pius VIII. www.vatican.va. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  10. Gregorio XVI. www.vatican.va. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  11. Pio IX. www.vatican.va. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  12. Encyclicals | LEO XIII. www.vatican.va. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  13. Encyclicals | PIUS X. www.vatican.va. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  14. Encyclicals | BENEDICT XV. www.vatican.va. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  15. Encyclicals | PIUS XI. www.vatican.va. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  16. Encyclicals | PIUS XII. www.vatican.va. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  17. Encicliche | Giovanni XXIII. www.vatican.va. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  18. Encicliche | Paolo VI. www.vatican.va. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  19. Encicliche | Giovanni Paolo II. www.vatican.va. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  20. Encyclicals | BENEDICT XVI. www.vatican.va. Geraadpleegd op 11 november 2023.
  21. Encicliche | Francesco. www.vatican.va. Geraadpleegd op 11 november 2023.

Bronnen

bewerken
  1. Van Benedictus XIV tot Pius IX (1740-1878): Tutte le encicliche e i principali documenti pontifici emanati dal 1740. 250 anni di storia visti dalla Santa Sede, a cura di Ugo Bellocchi, Libreria Editrice Vaticana, 14 volumi, 1993-2004.
    1. Vol. I: Benedictus XIV (1740-1758), 1993
    2. Vol. II: Clemens XIII (1758-1769), Clemens XIV (1769-1774), Pius VI (1775-1799), Pius VII (1800-1823), 1994
    3. Vol. III: Leo XII (1823-1829), Pius VIII (1829-1830), Gregorius XVI (1831-1846), 1994
    4. Vol. IV: Pius IX (1846-1878), 1995
  2. Van Leo XIII tot heden Franciscus (1878-2013), zie: [1].
  NODES
Note 2