Intel
Intel is een Amerikaans bedrijf dat zich specialiseert in het ontwerpen en produceren van chips, moederborden, software en andere componenten van computers en computernetwerken. Intel is vooral bekend van de microprocessoren die in de meeste hedendaagse personal computers zitten: de 8086-structuur, die via de 286, 386 en 486 tot de Pentiums is uitgegroeid.
| Intel Corp. | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| ||||
| Beurs | NASDAQ: INTC | |||
| Oprichting | 1968 | |||
| Oprichter(s) | Gordon Moore en Robert Noyce | |||
| Sleutelfiguren | Pat Gelsinger, CEO | |||
| Land |  Verenigde Staten
| |||
| Hoofdkantoor | Santa Clara, Californië | |||
| Werknemers | 124.800 (jaareinde 2023) | |||
| Producten | moederborden chipsets computergeheugen servers | |||
| Industrie | elektrotechnische industrie | |||
| Omzet/jaar | US$ 54,2 miljard (2023) | |||
| Winst/jaar | US$ 1,7 miljard (2023) | |||
| Marktkapitalisatie | US$ 85 miljard (2 aug 2024) | |||
| Website | (en) Officiële website | |||
| ||||
Geschiedenis
bewerkenHet bedrijf is in 1968 door Robert Noyce en Gordon Moore opgericht. De derde werknemer was Andrew Grove. Grove was elf jaar president-directeur, een positie die hij op 20 mei 1998 afstond aan Craig Barrett. Grove bleef aan als voorzitter van de raad van commissarissen tot november 2004. Onder zijn leiding groeide Intel van een omzet van US$ 1,9 miljard tot een concern met een winst van US$ 6,9 miljard op een omzet van US$ 25 miljard. In diezelfde periode werden de aandelen Intel vijftien keer meer waard. Moore voorspelde met zijn Wet van Moore, dat het aantal schakelingen op een chip iedere twee jaar zou verdubbelen.
Moore en Noyce wilden hun bedrijf eerst 'Moore Noyce' noemen, maar die naam klonk niet zo goed als bedrijfsnaam. Daarom besloten ze hun bedrijf INTegrated ELectronics of afgekort Intel te noemen. Intel was al de naam van een hotelgroep, dus moesten ze de naam kopen.
Het bedrijf startte met het maken van geheugen voor computers voordat ze overschakelden op het vervaardigen van microprocessoren. Andrew Grove beschrijft deze ommezwaai in zijn boek Only the paranoid Survive.
Intel ontwikkelde in de jaren zeventig de eerste microprocessor: de Intel 4004-processor. In 1981 werden de Intel 8086/8088-processors gebruikt voor de eerste IBM Personal Computers.
Tijdens de jaren 90 was Intel Architecture Labs (IAL) verantwoordelijk voor veel ontwikkelingen in op het gebied van hardware, zoals de PCI-bus, UDMA, de Universal Serial Bus (USB) en de architectuur voor de multi-processor servers.
Intel heeft als grote concurrent Advanced Micro Devices (AMD) waarmee Intel een volledige samenwerkingsovereenkomst heeft sinds 1976. In 2008 vielen ambtenaren van de Europese Commissie de Duitse vestiging van Intel binnen. Het bedrijf werd verdacht van misbruik van zijn dominante marktpositie, na een klacht van AMD. Op 13 mei 2009 deelde eurocommissaris Neelie Kroes voor mededinging en concurrentie een boete van 1,06 miljard euro uit.[1] Dit was tot dan toe de grootste boete die de EC heeft uitgedeeld voor dit soort vergrijpen.[1] Volgens Kroes schond Intel, met een marktaandeel van 80%, Europese regels door korting te geven aan diverse computerfabrikanten als deze chips van Intel zouden gebruiken in plaats van die van de kleinere concurrent AMD.[1] Dit was een bewuste strategie om AMD van de markt te weren. Vijftien jaar later oordeelde het Europese Hof van Justitie dat Intel deze boete niet hoeft te betalen.[2]
In 2010 werd de overname van beveiligingsleverancier McAfee afgerond.[3] Intel gaat de beveiligingstechnologie van McAfee toevoegen aan zijn microprocessoren en chipsets en verwacht hiermee concurrerender te worden op het gebied van smartphones en andere mobiele apparaten. Hierbij blijven de hardwareplatformen wel toegankelijk voor andere beveiligingsleveranciers,[3] wat een eis was van de toezichthouders. McAfee blijft een eigen identiteit behouden.[3] Zes jaar later verkocht Intel een meerderheidsbelang van 51% on McAfee aan investeerder TPG. Tegen de koopprijs van dit belang was heel McAfee zo'n US$ 4,2 miljard waard, inclusief de schulden.[4]
In juni 2015 deed Intel een overnamebod op branchegenoot Altera. Intel was bereid US$ 16,7 miljard (15,2 miljard euro) te betalen.[5] De chipindustrie kampt met groeiende concurrentie waardoor de prijzen onder druk staan en fabrikanten scherp op de kosten moeten letten.[5] Intel levert vooral chips voor computers en servers en Altera maakt chips voor netwerken en mobiele applicaties.[5] De transactie werd in het eerste kwartaal van 2016 afgerond.
In maart 2017 werd de overname aangekondigd van Mobileye, een systeemontwikkelaar voor zelfrijdende voertuigen sinds 1999.[6] Intel is bereid US$ 15,3 miljard te betalen voor dit bedrijf waarmee het al enige tijd samenwerkt. Mobileye heeft al contracten met 27 automobielfabrikanten. In augustus 2017 was de overname vergevorderd en had Intel ruim 80% van de aandelen Mobileye in handen.
In januari 2022 maakte Intel bekend twee nieuwe fabrieken te bouwen in Ohio.[7] Dit vergt een investering van ruim US$ 20 miljard. De vraag naar geavanceerde halfgeleiderproducten stijgt sterk en meer productiecapaciteit is noodzakelijk. De capaciteit wordt ingezet voor Intel chips, maar ook voor andere klanten van Intel Foundry Services. Naar verwachting begint de bouw tegen jaareinde 2022 en de productie kan in 2025 beginnen.[7] Deze eerste fase zal zo'n 3000 banen opleveren. Dit is een eerste stap en Intel ziet bij deze locatie veel potentie om de capaciteit verder uit te breiden.[7] In maart volgde ambitieuze investeringsplannen in Europa, waaronder een nieuwe chipfabriek in Maagdenburg.[8] De bouw kan in 2023 starten en dan kan de productie vier jaar later beginnen. De investeringen worden geraamd op € 17 miljard en er komen 3000 arbeidsplaatsen. Verder wordt de bestaande fabriek in Ierland uitgebreid en in Italië wordt € 4,5 miljard euro geïnvesteerd in een fabriek die chips gaat verpakken.
In februari 2022 werd de overname van de Israëlische chipproducent Tower Semiconductor bekendgemaakt.[9] Intel wil hier € 5,3 miljard voor betalen. Tower Semiconductor maakt voor andere chipleveranciers processors die uiteindelijk hun bestemming vinden voor de automotive-industrie, consumentenelektronica en voor medische en industriële apparatuur.[9] Naast Israël, heeft Tower fabrieken in de Verenigde Staten, Italië en Japan.[9] Intel zich actiever worden als fabrikant die processors voor andere chipleveranciers maakt.
In augustus 2024 raakte bekend dat het bedrijf zo’n 15.000 medewerkers zou ontslaan, vanwege tegenvallende bestellingen. Volgens beursanalisten “heeft Intel inzake kunstmatige intelligentie de boot gemist.”[10]
Resultaten
bewerkenIntel was tot 2023 een bijzonder winstgevend bedrijf. De sprong in de omzet en werknemers in 2011 was vooral het gevolg van overnames die zijn gepleegd, waaronder McAfee. In de jaren 2019-2021, investeerde het bedrijf gemiddeld US$ 16,5 miljard.
In het derde kwartaal 2024 leed Intel een nettoverlies van US$ 17 miljard, een record.[11] Het bedrijf verkeert in problemen en voert een ingrijpend herstructureringsplan uit. Als onderdeel van dit plan nam Intel een voorziening van US$ 2,8 miljard aan herstructureringskosten en schreef ook US$ 16 miljard af op de waarde van activa gerelateerd aan de Intel 7 processor en op goodwill betaald voor Mobileye.
| Jaar[12] | Omzet | Bedrijfsresultaat | Nettoresultaat | Werknemers |
|---|---|---|---|---|
| 1985 | $ 1.365 | $ −60 | $ 2 | 21.300 |
| 1990 | $ 3.921 | $ 858 | $ 650 | 23.900 |
| 1995 | $ 16.202 | $ 5.252 | $ 3.566 | 41.600 |
| 2000 | $ 33.726 | $ 10.395 | $ 10.535 | - |
| 2005 | $ 38.826 | $ 12.090 | $ 8.664 | 99.900 |
| 2010 | $ 43.623 | $ 15.588 | $ 11.464 | 82.500 |
| 2015 | $ 55.355 | $ 14.002 | $ 11.420 | 107.300 |
| 2016 | $ 59.387 | $ 12.874 | $ 10.316 | 106.000 |
| 2017 | $ 62.761 | $ 17.936 | $ 9.601[13] | 102.700 |
| 2018 | $ 70.848 | $ 23.316 | $ 21.053 | 107.400 |
| 2019 | $ 71.965 | $ 22.035 | $ 21.048 | 110.800 |
| 2020 | $ 77.867 | $ 23.678 | $ 20.899 | 110.600 |
| 2021 | $ 79.024 | $ 19.456 | $ 19.868 | 121.100 |
| 2022 | $ 63.054 | $ 2.334 | $ 8.017 | 131.900 |
| 2023 | $ 51.228 | $ 93 | $ 1.675 | 124.800 |
Zie ook
bewerkenExterne link
bewerken- ↑ a b c NRC Handelsblad Kroes legt Intel recordboete van ruim 1 miljard op, 13 mei 2009. Gearchiveerd op 11 april 2016.
- ↑ Computable Intel ontloopt Europese megaboete na slepende rechtszaak, 25 oktober 2024, geraadpleegd op 6 november 2024
- ↑ a b c Computable Intel rondt overname van McAfee af, 1 maart 2011. Gearchiveerd op 24 juni 2023.
- ↑ (en) New York Times Intel Sells Majority Stake in McAfee Security Unit to TPG, 7 september 2016, geraadpleegd op 9 november 2021. Gearchiveerd op 9 november 2021.
- ↑ a b c (en) The Wall Street Journal Intel Agrees to Buy Altera for $16.7 Billion, 1 juni 2015. Gearchiveerd op 5 april 2023.
- ↑ (en) BBC Intel buys driverless car technology firm Mobileye, 13 maart 2017, geraadpleegd op 22 oktober 2021. Gearchiveerd op 8 augustus 2023.
- ↑ a b c Hardware Info Intel gaat twee chipfabrieken bouwen in Ohio, 21 januari 2022, geraadpleegd op 16 maart 2022. Gearchiveerd op 21 januari 2022.
- ↑ NRC Intel bouwt chipfabriek van 17 miljard euro in Maagdenburg, 15 maart 2022, geraadpleegd op 16 maart 2022. Gearchiveerd op 16 maart 2022.
- ↑ a b c Techzine Intel koopt chipproducent Tower Semiconductor voor 5,3 miljard euro, 15 februari 2022, geraadpleegd op 27 maart 0222. Gearchiveerd op 15 februari 2022.
- ↑ Beurs afgelopen week in mineur, vooral de techfondsen. nos.nl (2 augustus 2024). Gearchiveerd op 2 augustus 2024.
- ↑ (en) CNBC Intel shares jump 7% on earnings beat, uplifting guidance, 31 oktober 2024, geraadpleegd op 5 november 2024
- ↑ (en) Diverse jaarverslagen Intel. Gearchiveerd op 26 juni 2023.
- ↑ Resultaat fors lager door incidenteel hoge winstbelasting
