Mercosur
Mercosur of Mercosul (in het Spaans: Mercado Común del Sur, Portugees: Mercado Comum do Sul, Guaraní Ñemby Ñemuha, Nederlands: Zuidelijke Gemeenschappelijke Markt) is een douane-unie tussen Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay. Venezuela was tussen 2012 en 2016 ook lid. Vanaf 2016 is Bolivia ook lid, maar wacht op instemming van Brazilië. Mercosur werd opgericht op 26 maart 1991.
| Mercosur | ||
|---|---|---|
| ||
| ||
donkergroen: volledig lid
lichtgroen: geassocieerd lidstaat donkerblauw: observerend lidstaat rood:geschorst lidstaat | ||
| Bestuurscentrum | Montevideo, Uruguay | |
| Oprichting | 26 maart 1991 | |
| Werktaal | Spaans, Portugees en Guaraní | |
| Oppervlakte | 14.869.775 km² | |
| Inwoners | 295 miljoen (Schatting 2023) | |
| Dichtheid | 19,84 inw/km² | |
| Tijdzone | UTC−2 tot −5 | |
| Website | http://www.mercosur.int | |
Doel
bewerkenHet doel van de organisatie is om vrije handel en vrij verkeer van goederen, personen en kapitaal te bevorderen. Het voorzitterschap wordt iedere zes maanden gewisseld. Mercosur is de op drie na grootste gemeenschappelijke markt ter wereld, na de Europese Unie (EU), de Verenigde Staten en Japan.
Geschiedenis
bewerkenMercosur kreeg zware klappen te verduren toen de Argentijnse economie in 2002 ineenzakte.
In december 2004 vormden de Andesgemeenschap en Mercosur samen de Unie van Zuid-Amerikaanse Naties, een organisatie naar het patroon van de Europese Unie.
In 2008 reageerde de organisatie op het patrouilleren van de Amerikaanse vierde vloot voor de Braziliaanse kust. De leiders van Mercosur waren het erover eens wat de reden van deze actie was, namelijk het streven van de Verenigde Staten om de recent gevonden voorraad aardolie voor de kust van Brazilië te beheersen. Brazilië heeft het voornemen de 200-mijlszone uit te breiden naar 350 zeemijl.[1]
In december 2016 werd het lidmaatschap van Venezuela geschorst.[2] Het land had sinds 2012 de tijd om diverse binnenlandse regelingen aan te passen op het gebied van, onder andere, de economie, mensenrechten en immigratie. Venezuela is er niet in geslaagd hieraan binnen de gestelde termijn, ondanks een verlenging, te voldoen en verliest daarmee zijn stemrecht in het samenwerkingsverband.[2]
Lidmaatschap
bewerkenLeden
bewerken
Argentinië (1991)
Brazilië (1991)
Paraguay (1991)
Uruguay (1991)
Venezuela (2012, geschorst in december 2016)
Bolivia (geassocieerd lid sinds 1996, lid per 2016)[3]
Het enige land dat nog moet instemmen met de toetreding van Bolivia is Brazilië. Na een jarenlange vertraging heeft de Braziliaanse senaat in november 2023 eindelijk ingestemd. Alleen president Lula moet nog een handtekening plaatsen en dan is de toetreding van Bolivia geregeld.[4]
In de onderstaande tabel zijn de belangrijke kenmerken van de leden opgenomen. Vooral Brazilië is een grote partij ten opzichte van de andere leden. Alle cijfers hebben betrekking op het jaar 2020.
| Staat[5] | Oppervlakte (× 1000 km²) |
Inwoners (× 1000) |
BNP (US$ miljard) |
BNP (in US$ per hoofd) |
BNP (in PPPUS$ per hoofd) |
|---|---|---|---|---|---|
 Brazilië |
8.515 | 200.978 | 1.476 | 7.345 | 15.806 |
 Argentinië |
3.761 | 45.388 | 389 | 8.572 | 20.793 |
 Paraguay |
407 | 7.253 | 35 | 4.885 | 12.834 |
 Uruguay |
176 | 3.531 | 54 | 15.198 | 22.638 |
 Bolivia |
1.099 | 11.630 | 37 | 3.173 | 8.324 |
Geassocieerde leden
bewerken
Observerende leden
bewerkenNieuw-Zeeland en Mexico zijn observerende leden.[7]
Nieuw-Zeeland (2010)
Mexico (niet beschikbaar)
Relatie met Europese Unie
bewerkenDe internationale handel tussen de Europese Unie (EU) en Mercosur is de afgelopen jaren snel in omvang gegroeid. De EU is de grootste investeerder in de landen van Mercosur en er is een programma waarbij de EU hulp biedt op het gebied van technologie en landbouw.
In 2010 zijn onderhandelingen begonnen over een handelsovereenkomst. De export van de EU naar Mercosur bestaat vooral uit industriegoederen, terwijl de EU vooral agrarische producten uit Mercosur importeert. Op 28 juni 2019 kondigde EU-commissaris voor handel Cecilia Malmström aan beide partijen een politiek akkoord over meer vrijhandel hadden gesloten, met als voordelen voor Europa de verregaande verlaging of afschaffing van importheffingen op industriële goederen als auto’s, machines en medicijnen.[8] Het Mercosur-handelsblok zou dan weer profiteren van een stelselmatige liberalisering van de meeste heffingen op landbouwproducten, met name rundvlees, suiker en pluimvee, hoewel er invoerquota zouden blijven gelden.[9]
Dit principeakkoord is echter nog helemaal geen uitgewerkt, laat staan goedgekeurd, verdrag. Er is heftige kritiek vanuit de Europese landbouwsector die een verlaging van de standaarden inzake volksgezondheid en dierenwelzijn vreest.[10] De milieubeweging is ook ongerust, onder meer omdat bepaalde chemisch bestrijdingsmiddel, die in Europa zijn verboden, in Zuid-Amerika legaal gebruikt kunnen worden en dus onrechtstreeks op ons bord belanden.[11] Het Europees Parlement verwierp in een rapport van 7 oktober 2020, de huidige overeenkomst wegens niet verenigbaar met de EU-normen voor klimaatbeleid en milieubescherming,[12] en Europees ombudsvrouw Emily O'Reilly oordeelde in maart 2021 dat “de duurzaamheidsbeoordeling had moeten zijn voltooid vóór het sluiten van de handelsovereenkomst”.[13] De gemaakte afspraken inzake sociale kwesties en milieu zijn ook niet afdwingbaar, omdat het akkoord geen handelssancties voorziet.[8]
In november 2023 was er nog hoop om tot een finale overeenstemming te komen tijdens een bijeenkomst op 7 december 2023 in Rio de Janeiro.[14] Hiermee zou worden voorkomen dat de overwinning van de extreemrechtse libertariër Javier Milei in Argentinië de handelsovereenkomst zou doen ontsporen. Milei treedt op 10 december 2023 aan als president en hij heeft in zijn campagne zich fel gekeerd tegen Mercosur en de overeenkomst met de EU. Volgens Milei is Mercosur een “fenomenale mislukking” en noemde het een “douane-unie van slechte kwaliteit die handelsverstoringen veroorzaakt en haar leden schaadt”.[15] Hij wil Argentinië uit de Mercosur halen en de deal met de EU blokkeren.[16] In januari 2024 riep de Franse president Macron, mede onder druk van de aanhoudende boerenprotesten, de Europese Commissie op om het vrijhandelsakkoord in zijn huidige vorm niet goed te keuren.[17]
Zie ook
bewerkenExterne links
bewerken- (en) World Trade Law Oprichtingsdocument Mercosur
- (es) International Democracy Watch Ushuaia Protocol mbt Democratische beginselen (1998)
- ↑ 'Volop scepsis over vierde vloot Amerika', de Volkskrant, 31 juli 2008
- ↑ a b (en) Mercopress Venezuela suspended from Mercosur, 3 december 2016. Gearchiveerd op 14 september 2024.
- ↑ (en) Latin Correspondent Bolivia joins 48th Mercosur Summit, as EU deal remains pending, 23 juli 2015, geraadpleegd op 16 december 2015
- ↑ (en) Mercopress Bolivia's full Mercosur membership greenlighted, 29 november 2023, geraadpleegd op 30 november 2023. Gearchiveerd op 1 december 2023.
- ↑ IMF: World Economic Outlook October 2023, cijfers hebben betrekking op het jaar 2020
- ↑ De West Suriname en Guyana officieel Geassocieerd Lid Mercosur, 20 juli 2015, geraadpleegd op 14 december 2015
- ↑ (es) Gobierno Bolivariano de Venezuela Se formaliza adhesión de Venezuela al Mercosur, 15 juli 2014
- ↑ a b Vrijhandelsakkoord tussen de Europese Unie en de Mercosur-landen - Impact op de Belgische economische sectoren. FOD Economie (15 januari 2021). Gearchiveerd op 21 maart 2021.
- ↑ EU en Mercosur bereiken akkoord over handelsverdrag. Europese Commissie (28 juni 2019). Geraadpleegd op 10 juli 2019.
- ↑ Deal EU-Mercosur wacht moeilijk pad. nrc.nl (2 juli 2019). Gearchiveerd op 14 september 2024. Geraadpleegd op 10 juli 2019.
- ↑ De handelsovereenkomst tussen EU en Mercosur: een vergiftigde deal. De Morgen (10 juli 2019). Gearchiveerd op 10 juli 2019. Geraadpleegd op 10 juli 2019.
- ↑ Europarlement stemt tegen Mercosur-deal. Nieuwe Oogst (8 oktober 2020). Gearchiveerd op 25 januari 2021. Geraadpleegd op 10 maart 2021.
- ↑ (en) Ombudsman: Sustainability assessment should have been completed before EU-Mercosur trade deal agreed by negotiators. Europese Ombudsman (19 maart 2021). Gearchiveerd op 19 maart 2021.
- ↑ (en) Reuters EU-Mercosur talks speed up before Milei takes office -trade experts, 20 november 2023, geraadpleegd op 4 december 2023
- ↑ (en) Politico Milei’s win in Argentina hits hopes for EU’s Latin America trade deal, 20 november 2023, geraadpleegd op 4 december 2023. Gearchiveerd op 27 december 2023.
- ↑ (en) Reuters Argentina's new government wants to strike EU-Mercosur deal 'someday, somehow', 4 december 2023, geraadpleegd op 4 december 2023
- ↑ (en) France has the power to block Mercosur trade deal, Le Maire says. politico.eu (31 januari 2024). Gearchiveerd op 14 september 2024.
