Toni Morrison

Toni Morrison
	in 1998
Algemene informatie
Volledige naam	Chloe Ardelia Wofford
Pseudoniem(en)	Toni Morrison
Geboren	18 februari 1931
Geboorteplaats	Lorain (Ohio)
Overleden	5 augustus 2019
Overlijdensplaats	New York
Land	Verenigde Staten
Werk
Jaren actief	1964-2017
	(en) IMDb-profiel
	Website
Portaal	Literatuur

Toni Morrison (Lorain (Ohio), 18 februari 1931 - New York, 5 augustus 2019) was een Amerikaanse schrijfster.^[1]

In 1993 ontving ze de Nobelprijs voor Literatuur voor haar oeuvre. In 2012 ontving zij de hoogste civiele Amerikaanse onderscheiding: de Presidential Medal of Freedom. Een aantal van haar boeken wordt gezien als klassiekers van de Amerikaanse literatuur, waaronder The Bluest Eye, Beloved (waarmee zij een Pulitzerprijs won), en Song of Solomon. Haar stijl is bijzonder door thema's van epische proporties, levendige dialogen en tot in detail uitgewerkte Afro-Amerikaanse personages.

Vroege jaren

Ze werd geboren als tweede in een gezin met vier kinderen als Chloe Anthony Wofford in Lorain, Ohio. Ze was een verwoed lezer, en haar vader vertelde haar veel volksvertellingen uit zijn cultuur.

Ze studeerde letteren aan de Howard-universiteit in Washington en het was daar, dat ze haar naam veranderde naar "Toni", naar haar doopnaam "Anthony", met als reden dat mensen het lastig vonden om Chloe uit te spreken. Ze ontving haar BA in Engels in 1953 en studeerde daarna voor haar MA aan de Cornell-universiteit.

Docentschappen

Na haar afstuderen gaf ze Engels aan de Texas Southern University in Houston en keerde daarna terug naar Howard om les te geven. In 1958 trouwde ze met Harold Morrison. Ze kregen twee kinderen, maar scheidden in 1964. Na haar scheiding verhuisde ze naar Syracuse (New York), waar ze als redacteur werkte. Als redacteur voor Random House speelde ze een belangrijke rol in het onder de aandacht brengen van Afro-Amerikaanse literatuur.

Ze gaf ook les aan de State University of New York. In 1984 kreeg ze een Albert Schweitzer leerstoel toegewezen aan de Universiteit van Albany in New York. Vanaf 1989 was ze lange tijd de Robert F. Goheen^[2] professor in de Letteren aan de Princeton-universiteit. In mei 2006 nam ze afscheid. In 2005 kreeg ze een eredoctoraat van de Universiteit van Oxford.

In april 2006 was ze te gast op het PEN World Voices in New York, een festival dat jaarlijks wordt georganiseerd door de voorzitter van PEN America, Salman Rushdie. Onder de genodigden waren behalve Morrison ook auteurs David Grossman, Jeanette Winterson, Margaret Atwood, Anne Provoost en Orhan Pamuk.

Boeken

The Bluest Eye (Het blauwste oog) (1970)

De hoofdpersoon van het boek is Pecola Breedlove, een jonge zwarte vrouw die iedere avond bidt dat ze een schoonheid met blauwe ogen wil worden, net als Shirley Temple. Haar familie heeft verschillende problemen, en ze denkt dat alles in orde zou zijn, als ze maar blauwe ogen had. Het boek is controversieel, niet alleen om het onderwerp, maar ook om de structuur. Morrison gebruikt een niet-chronologische structuur en meerdere vertellers zodat een versplinterde en veelzijdige benadering ontstaat.

Sula (1973)

Sula gaat over twee zwarte vriendinnen, Sula en Nel, en hun leven in Medallion, Ohio. Een moeder steekt er haar junkie-zoon in brand met kerosine.^[3] Het boek werd genomineerd voor de National Book Award.

Song of Solomon (Het lied van Solomon/De hemelvaart van Solomon) (1977)

Haar derde boek, Song of Solomon, bracht haar in het spotlicht. Het boek was een van de keuzes in de Amerikaanse "Boek-van-de-maand" club - dit was de eerste keer dat een Afro-Amerikaanse schrijver hiervoor werd gekozen na Richard Wrights Native Son in 1940. Het boek volgt het leven van Macon "Milkman" Dead III, van zijn geboorte tot zijn dood, in een stad ergens in Michigan. Het boek won de National Book Critics Circle Award.

Tar Baby (Zwarte Lokvogel) (1981)

Tar Baby speelt zich af in het grote Caraïbische huis van een blanke miljonair. Thema's in het boek zijn rassenidentiteit, seksualiteit, klasse en familierelaties.

Beloved (Beminde) (1987)

Beloved is losweg gebaseerd op het leven en de rechtszaak van Margaret Garner. Sethe is een voormalige slaaf, die tijdens haar ontsnapping Beloved, haar tweejarige dochter, ombrengt zodat deze haar leven niet in slavernij hoeft door te brengen. De dochter speelt niettemin een rol in het verhaal. Het boek volgt de traditie van de slavenverhalen, maar spreekt ook over de pijnlijke en taboe-onderwerpen zoals seksueel en ander geweld.

Het boek kreeg de Pulitzerprijs voor fictie en werd verfilmd in 1998, met Oprah Winfrey en Danny Glover. Morrison gebruikte het verhaal van Margaret Garner opnieuw voor de opera Margaret Garner. In mei 2006 bekroonde de New York Times het boek als de beste Amerikaanse roman van de laatste 25 jaar.

Jazz (1992)

Dit boek gebruikt een bijzondere vertelstijl om de improvisatie, die zo gewoon is in de jazzmuziek, na te bootsen. Het verhaal gaat over een ouder wordend stel, dat de liefde voor elkaar verliest. De man schiet uiteindelijk zijn maîtresse dood. Tijdens de begrafenis bewerkt zijn echtgenote het lijk met een mes.

Paradise (Het Paradijs) (1998)

Dit is het eerste boek dat ze uitbracht nadat ze de Nobelprijs ontving. Het verhaalt over de geschiedenis en sociale onrust in een klein geheel-zwart stadje, vanaf het moment dat de stad ontstaat, tot de seksuele en sociale revolutie in het midden van de 20e eeuw. De hoofdstukken in het boek zijn vernoemd naar de vrouwelijke hoofdpersonen. Dit boek werd omwille van het opruiende karakter verboden in Amerikaanse gevangenissen.

Love (Liefde) (2003)

Love is het verhaal van Bill Cosey, een fascinerende, doch overleden, hoteleigenaar. Het gaat eigenlijk om de mensen om hem heen, die ook lang na zijn dood nog door hem worden beïnvloed. De hoofdfiguren zijn Christine, zijn kleinkind, en Heed, zijn weduwe. De twee zijn van dezelfde leeftijd, en waren eens vrienden, maar 40 jaar na Cosey's dood zijn ze gezworen vijanden, alhoewel ze nog steeds in hetzelfde huis wonen. Morrison gebruikte opnieuw de fragmentarische vertelstijl, en het verhaal komt pas op het eind helemaal bij elkaar.

A Mercy (Een daad van barmhartigheid) (2008)

In A Mercy verrijkt een 17de-eeuwse Amerikaanse kolonist zich in de rumhandel, waarna hij een protserig huis bouwt, dat vervolgens als decor dient voor het verhaal in deze roman van Toni Morrison, waarin de "oerzonden" van de Amerikaanse cultuur worden blootgelegd: de slavernij en de bijna-uitroeiing van de American Natives ("indianen").^[4]

Andere werken

Kinderboeken (met haar zoon Slade Morrison)

Who's Got Game?: The Mirror or the Glass? (2007)
Who's Got Game?: Poppy or the Snake? (2004)
Who's Got Game?: The Ant or the Grasshopper (2003)
Who's Got Game?: The Lion or the Mouse? (2003)
The Book of Mean People (2002)
The Big Box (2002)

Korte verhalen

Recitatif (1983)
(2 februari 2015). Sweetness. The New Yorker 90 (47): 58–61

Toneelstukken

Dreaming Emmet (opgevoerd in 1986)

Libretto

Margaret Garner (opera) (voor het eerst opgevoerd in 2005)

Historische boeken

The Black Book (1974)
Playing in the Dark (Spelen in het donker) (1993)
The Dancing Mind: Speech Upon Acceptance of the National Book Foundation Medal for Distinguished Contribution to American Letters (1996)
Remember: The Journey to School Integration (april 2004)
The Origin of Others (De herkomst van anderen) (2017) ISBN 9789403129907