Zero (kunst)

ZERO is een beweging in de moderne kunst in de periode van 1958 tot 1966.

Geschiedenis

Zero was een kunstenaarsgroep die in 1958 in Düsseldorf werd opgericht door Heinz Mack en Otto Piene. Het woord 'zero' betekende in de woorden van Piene: "een zone van stilte en van pure mogelijkheden voor een nieuw begin”. In 1961 voegde Günther Uecker zich bij de groep. ZERO, geschreven met hoofdletters, staat voor de internationale beweging, met artiesten uit Duitsland, Nederland, België, Frankrijk, Zwitserland en Italië. De beweging wordt gewoonlijk geïnterpreteerd als een reactie op het abstracte expressionisme door te beweren dat kunst geen kleur, emotie en individuele expressie mag hebben. De Zero-groep onderhield talrijke internationale contacten, onder anderen met de Italiaan Lucio Fontana, de Fransman Yves Klein (die het belang van de pure kleurwaarneming beklemtoonde) en de Zwitser Jean Tinguely (kinetische kunst, roterende objecten). In Nederland werd Zero vertegenwoordigd door de leden van de Nederlandse Nul-beweging met Henk Peeters als promoter. De Zero-groep viel in 1966 uiteen.

ZERO sluit aan bij het constructivisme en vertoont verwantschap met de op-art. De stroming was een voorloper van de conceptual art, land art, minimal art.

Kenmerken

De kenmerken van ZERO zijn licht, beweging en monochrome schilderkunst. Om met licht en schaduw te spelen maken de kunstenaars vaak gebruik van spijkers, reliëf en geribbelde oppervlakten. Er is geen scherpe grens meer tussen schilderkunst en beeldhouwkunst. Men streeft ook naar een symbiose van natuur, kunst en techniek, een immaterieel effect en ruimtelijke expansie.

Onderzoek

De ZERO foundation werd in 2008 opgericht door Mattijs Visser met Zero-kunstenaars Heinz Mack, Otto Piene en Günther Uecker en Museum Kunstpalast in Düsseldorf. De stichting heeft op zich genomen de werken en documenten van de Zero-groep te onderzoeken, te bewaren en te presenteren. Het 0-INSTITUTE richt zich op de internationale ZERO-bewegingen uit de jaren zestig en doet onderzoek met het doel om in digitale vorm informatie te publiceren over kunstenaars, schrijvers, tentoonstellingen en curatoren. Het instituut bouwt aan een internationaal web-archief met foto's, correspondentie en essays, historisch en recent.

Zero kunstenaars

De belangrijkste kunstenaars van ZERO zijn:^[1]

Nederland: Armando, Jan Henderikse, Henk Peeters, Jan Schoonhoven, Herman de Vries, Stanley Brouwn
België: Pol Bury, Walter Leblanc, Jef Verheyen, Paul Van Hoeydonck
Duitsland: Hermann Bartels, Hermann Goepfert, Gerhard von Graevenitz, Gotthard Graubner, Hans Haacke, Oskar Holweck, Adolf Luther, Heinz Mack, Otto Piene, Uli Pohl, Hans Salentin, Günther Uecker
Italië: Agostino Bonalumi, Enrico Castellani, Giani Colombo, Dadamaino, Piero Dorazio, Lucio Fontana, Francesco Lo Savio, Piero Manzoni, Almir Mavignier, Turi Simeti, Nanda Vigo
Frankrijk: Bernard Aubertin, Arman, Yves Klein
Japan: Akira Kanayama, Yayoi Kusama, Sadamasa Motonaga, Saburo Murakami, Shozo Shimamoto Kazuo Shiraga, Atsuko Tanaka, Tsuruko Yamazaki, Jiro Yoshihara, Michio Yoshihara
Zwitserland: Christian Megert, Daniel Spoerri, Jean Tinguely
Venezuela: Jesus Rafael Soto

Tentoonstellingen (selectie)

ZERO in NY, Sperone Westwater Gallery, New York

ZERO, Guggenheim, New York

Günther Uecker, Gropiusbau, Berlin

1958: Das rote Bild, zevende tentoonstelling op 24 april, Atelier Otto Piene, Düsseldorf. Daarbij verscheen: ZERO, Nr. 1.
1958: Vibration, achtste tentoonstelling op 2 oktober 1958. Daarbij verscheen: ZERO, Nr. 2.
1959: dynamo 1, Galerie Renate Boukes, Wiesbaden
1961: ZERO. Edition, Exposition, Demonstration, Galerie Schmela, Düsseldorf
1961: Bewogen Beweging, Stedelijk Museum, Amsterdam
1962: exposition nul, Stedelijk Museum, Amsterdam
1963: Mack, Piene, Uecker, Museum Haus Lange, Krefeld
1964: documenta, Kassel
1964: Mack, Piene, Uecker. ZERO, Howard Wise Gallery, New York
1964: Group ZERO. Mack Piene Uecker, Washington Gallery of Modern Art, Washington D.C.
1965: Mack, Piene Uecker, Kestner-Gesellschaft, Hannover
1966: ZERO in Bonn. Mack, Piene, Uecker, Städtische Kunstsammlungen, Bonn
1979: Zero internationaal Antwerpen
2004: ZERO.1958–1968 tra Germania e Italia, Palazzo delle Papesse, Siena
2005: Zero Interest! Galleria Civica di Arte Contemporanea, Trento
2006: ZERO, Museum der Moderne, Salzburg
2006: ZERO, Museum Kunstpalast, Düsseldorf
2008: ZERO, Sperone Westwater Gallery, New York
2008/9: ZERO lebt, kunsthalle weishaupt, Ulm
2010: ZERO bis unendlich, Schauwerk Sindelfingen
2011: nul=0 Nederlandse Avant Garde in een internationale context 1961-1966], Stedelijk Museum Schiedam, Schiedam^[2]
2014: Countdown to Tomorrow, Guggenheim, New York
2015: ZERO, Martin-Gropius-baus, Berlin
2015: Zero: Let Us Explore the Stars, Stedelijk Museum Amsterdam

Publicaties

ZERO in NY, the ZERO foundation/Sperone Westwater, New York/Düsseldorf/Gent 2008, ISBN 9789076979731
ZERO. Internationale Künstler Avantgarde der 50er/60er Jahre met teksten van Jean-Hubert Martin, Valerie Hilling, Catherine Millet en Mattijs Visser, Museum Kunst Palast, Düsseldorf/Cantz, Ostfildern 2006, ISBN 3980906043

Zie ook

Externe links

Referenties

↑ Uit de publicatie Museum Kunst Palast: ZERO – Internationale Künstler-Avantgarde der 50er/60er Jahre.
↑ nul=0 Nederlandse Avant Garde in een internationale context 1961-1966

[1] Uit de publicatie Museum Kunst Palast: ZERO – Internationale Künstler-Avantgarde der 50er/60er Jahre.

[2] ul=0 Nederlandse Avant Garde in een internationale context 1961-1966

[1]

[2]