bewaren

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  bewaren    (hulp, bestand)
• IPA: / bəˈwarə(n) / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• be·wa·ren

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘houden, handhaven’ voor het eerst aangetroffen in 1220.
• Middelnederlands bewāren ‘het oog houden op, bewaren, beschermen, zorgen, in acht nemen’, afleiding op be- van wāren ‘bewaken, zorgen voor, bewaren, letten op’ (waaruit verouderd waren ‘in het oog houden, bewaken’), zelf afgeleid van het zn. wāre ‘opmerkzaamheid, hoede, zorg, aandacht’. Evenzo afgeleid zijn Nederduits bewohren ‘behouden’, Duits bewahren, Fries bewarje ‘bewaren’ en Engels beware ‘zich hoeden voor’.

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
bewaren	bewaarde	bewaard
zwak -d	volledig

Werkwoord

bewaren

1. overgankelijk ervoor zorgen dat iets niet verloren raakt; behouden

   • Hij bewaarde de papieren van de werkgever. 

   ▸ Met veel moeite wist Chantal haar evenwicht te bewaren.

2. behouden om het later te kunnen gebruiken

   • Hij had al zijn geschreven en ontvangen brieven bewaard zodat hij later een autobiografie zou kunnen schrijven. 

Hyponiemen

• vrijwaren

Antoniemen

• verliezen, kwijtraken

Afgeleide begrippen

   

bewaarbaar bewaarbibliotheek bewaarder bewaardrift bewaarduivel bewaarengel bewaargever bewaargeving bewaarhouding bewaarkluis bewaarkool bewaarkosten bewaarloon bewaarmiddel bewaarnemer bewaarneming bewaarplaats bewaarplicht bewaarschool bewaarstelling bewaarster bewaartemperatuur bewaartermijn bewaartijd bewaarwijn bewaring

Uitdrukkingen en gezegden

• Die zijn lichaam ( of zijn lijf) bewaart, bewaart geen rotten appel

• In de kleinste potjes bewaart men de beste zalf

Vertalingen

    1. ervoor zorgen dat iets niet verloren raakt   

Duits: erhalten (de), aufbewahren (de) Engels: keep (en), save (en), preserve (en), conserve (en), maintain (en) Frans: garder (fr), conserver (fr), préserver (fr)

Noors: oppbevare (no), ta vare på (no) Nynorsk: oppbevare (nn), ta vare på (nn) Spaans: guardar (es), conservar (es), preservar (es)

Gangbaarheid

• Het woord bewaren staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "bewaren" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.