draaien

Nederlands

naamwoord van handeling
zelfstandig	bijvoeglijk
draaien	draaiend
draai	gedraaid
gedraai	draaibaar
draaiing

Uitspraak

• Geluid:  draaien    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈdrajə(n) / (2 lettergrepen); /ˈdraːi̯ən/

Woordafbreking

• draai·en

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘keren, wenden’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1240

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
draaien	draaide	gedraaid
zwak -d	volledig

Werkwoord

draaien

1. ergatief om een middelpunt bewegen

   • De auto moest eerst draaien om de garage in te kunnen rijden. 
   • Martijn liet de tol hard draaien. 

   ▸ De fles was gelukkig groot genoeg en uiteindelijk kon ik met een zucht van verlichting de dop erop draaien.

   ▸ Ze moesten het materiaal dus verwarmen met vuur en bovendien een systeem bedenken om de stammen boven het vuur om te draaien op ongeveer dezelfde manier als zuiderlingen schapenlichamen boven open vuur roteerden.

2. ergatief lopen [5], naar behoren werken of functioneren, voortgang maken

   • Het bedrijf draait niet meer goed. 

3. overgankelijk, (techniek) manier van verspanen waarbij het te bewerken product op de draaibank ligt en ronddraait

   • Boren, frezen, draaien en kotteren zijn allemaal vormen van verspaningstechniek. 

4. ergatief, (figuurlijk) naar allerlei uitvluchten zoeken om maar niet de waarheid te hoeven vertellen

   • Hou nu op met draaien en vertel gewoon hoe het echt zit! 

Hyponiemen

   

aandraaien afdraaien bijdraaien dichtdraaien doldraaien doordraaien duimendraaien grijsdraaien indraaien ineendraaien kaaidraaien lorrendraaien losdraaien meedraaien nederdraaien omdraaien opdraaien opendraaien proefdraaien ronddraaien terugdraaien toedraaien uitdraaien vastdraaien verdraaien warmdraaien wegdraaien

Afgeleide begrippen

   

draai-inversieas draaibaar draaibank draaibeitel draaibeweging draaiboek draaiboom draaibord draaibrug draaicirkel draaidag draaideur draaiduizeligheid draaier draaierig draaierij draaigreep draaihals draaihek draaiing draaikever draaiknop draaikolk draaikont draailier draaimolen draaimoment draaiorgel draaiplateau draaipunt draaischakelaar draaischijf draaisluis draaisnelheid draaispiegelas draaispil draaispin draaispit draaistel draaistroom draaitabel draaitafel draaitol draaitrap draaiveld draaiventiel draaiziekte gedraai

Uitdrukkingen en gezegden

• [4] om de hete brij draaien
• [4] rond de pot draaien

Vertalingen

    1. om een middelpunt bewegen   

Duits: drehen (de) Engels: turn (en), spin (en)

Frans: tourner (fr) Spaans: girar (es)

Onderstaande vertalingen dienen nagekeken te worden en omgezet in de bovenstaande tabellen. Nummers na de vertalingen komen niet noodzakelijk overeen met de opgegeven definities. Voor meer uitleg zie WikiWoordenboek:Hoe vertalingen nakijken.

    Vertalingen: na te kijken   

Albanees: kthen (sq) Catalaans: girar (ca) Chinees: 轉動 (zh), 转动 (zh) (zhuǎndòng) Deens: vende (da) Esperanto: turni (eo) Fins: kääntää (fi) Hongaars: fordít (hu), fordul (hu), megfordul (hu), kanyarodik (hu) Ido: turnar (io) Iers: cas (ga), cor (ga), fill (ga)

Italiaans: girare (it) Japans: 曲る (ja) magaru) (まがる Koreaans: 돌다 (ko) (dolda) Kroatisch: obrnuti (hr), obrtati (hr), okrenuti (hr) Pools: kręcić (pl) Portugees: girar (pt) Russisch: вращать (ru) (vraščát’) Telugu: తిప్పు (te) (tippu), తిరుగు (te) (tirugu), చుట్టు (te) (chuTTu) Zweeds: vända (sv)

Zelfstandig naamwoord

de draaien mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord draai

Gangbaarheid

• Het woord draaien staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "draaien" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.