kanaal

Nederlands

Niet te verwarren met: Kanaal

Uitspraak

• Geluid:  kanaal    (hulp, bestand)
• IPA: / kaˈnal / (2 lettergrepen); /ka'naːl/

Woordafbreking

• ka·naal

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘kunstmatige waterweg’ voor het eerst aangetroffen in 1376
• Van Frans canal en Latijn canalis (pijp, goot, kanaal). Op zijn beurt van Grieks kanna (riet). Verwant met Hebreeuws qane (riet) en Arabisch qanah (riet).

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kanaal	kanalen
verkleinwoord	kanaaltje	kanaaltjes

Zelfstandig naamwoord

het kanaal o

1. (waterbeheer) gegraven waterweg, (scheepvaartkanaal)

   ▸ Als een slordige s in spiegelbeeld was het kanaal over de stadsplattegrond gekalkt door een dronken ontwerper die sadistisch lachte toen hij zag hoe zijn ingreep de stad zo goed als onbegaanbaar had gemaakt voor de flanerende edelen met hun satijnen schoentjes en die pas de volgende dag, weer nuchter, besefte dat hij geheel tegen zijn bedoeling in een magnifieke waterweg had geschapen die alle delen van de stad op een mooie, trage manier met elkaar verbond.

2. (waterbeheer) een (natuurlijke) tak van een rivier in een rivierdelta

   • De Wolga vertakt in de laatste kilometers voor de uitmonding in een tal van kanalen. 

3. (elektrotechniek) (informatica) in de informatietheorie een entiteit tussen zender en ontvanger met een bandbreedte via welke het (na bemonstering) mogelijk is een aantal bits per seconde aan informatie over te dragen. (zie communicatiekanaal, radiokanaal, satellietkanaal, televisiekanaal, transmissiekanaal, videokanaal)
4. in meest algemene zin: een transportmogelijkheid voor materie of informatie

Hyponiemen

   

afleidingskanaal afvoerkanaal afwateringskanaal afzetkanaal Albertkanaal annerveenschekanaal Beatrixkanaal betaalkanaal bevloeiingskanaal bliksemkanaal blokkanaal Boudewijnkanaal Brentakanaal brugkanaal buitenkanaal Calandkanaal calciumkanaal Centrumkanaal communicatiekanaal chatkanaal darmkanaal datatransmissiekanaal distributiekanaal Dortmund-Eemskanaal Eems-Jadekanaal Eemskanaal eexterveenschekanaal Eriekanaal filmkanaal galkanaal gietkanaal Hartelkanaal hoofdkanaal informatiekanaal inundatiekanaal irrigatiekanaal juicekanaal Julianakanaal lieskanaal luchtkanaal maag-darmkanaal Markkanaal Merwedekanaal Musselkanaal Netekanaal Noordzeekanaal Oranjekanaal Panamakanaal rookkanaal ruggenmergkanaal schoorsteenkanaal socialemediakanaal spijsverteringskanaal sportkanaal Spoykanaal spraakkanaal Stadskanaal Starkenborghkanaal stieltjeskanaal stookkanaal Suezkanaal televisiekanaal tochtkanaal toevoerkanaal traankanaal transmissiekanaal trendkanaal tv-kanaal Twentekanaal uitwateringskanaal verbindingskanaal verkoopkanaal verversingskanaal videokanaal voedingskanaal wervelkanaal Wilhelminakanaal windkanaal wortelkanaal zeekanaal zijkanaal

Afgeleide begrippen

   

kanaalbrug kanaalcodering Kanaaleiland kanaalgeld kanaalharing kanaalkiezer kanaalmanager kanaalpand kanaalpeil kanaalpoging kanaalscheiding Kanaaltunnel kanaaltwee kanaalverbinding kanaalweg Kanaalzone kanaalzwemmen Kanaalzwemmer kanaallijn kanalenkiezer

Vertalingen

    1.   

Albanees: kanal (sq) Baskisch: ubide (eu) Bretons: kanol-dour (br) Bulgaars: канал (bg) Catalaans: canal (ca) Chinees: 运河 (zh) Deens: kanal (da) Duits: Kanal (de) m Engels: canal (en) Esperanto: kanalo (eo) Fins: kanava (fi) Frans: canal (fr) Fries: kanaal (fy) Galicisch: canal (gl) Guarani: yrape (gn) Hebreeuws: תעלה (he) Iers: canáil (ga) Indonesisch: bandar (id), saluran (id)

Italiaans: canale (it) m Japans: 運河 (ja) Koreaans: 운하 (ko) Kroatisch: kanal (hr) Latijn: canalis (la) Noors: kanal (no) Oekraïens: kанал (uk) Papiaments: kanal Pools: kanał (pl) Portugees: canal (pt) Russisch: канал (ru) m Slowaaks: kanál (sk) Spaans: canal (es) Thai: คลอง (th) Tsjechisch: průplav (cs) Welsh: camlas (cy) Zweeds: kanal (sv)

Gangbaarheid

• Het woord kanaal staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kanaal" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Fries

Zelfstandig naamwoord

kanaal

1. (waterbeheer) kanaal