negentig

Telwoord (afr)
	0

Nederlands


0	0	9	0

negentig,
op een abacus

Uitspraak

Geluid: negentig (hulp, bestand)
IPA: / ˈneɣə(n)təx / (3 lettergrepen)
- (Noord-Nederland): /ˈne.χə(n).təχ/
- (Vlaanderen, Brabant): /ˈne.ɣə(n).təx/
- (Limburg): /ˈne.ɣə(n).tɪx/

Woordafbreking

ne·gen·tig

Woordherkomst en -opbouw

erfwoord via Middelnederlands negentich van Oudnederlands nigontig, als telwoord voor het eerst aangetroffen in de Lex Salica (509-800); afgeleid van negen ht met het achtervoegsel -tig ^[1]^[2]^[3]

Hoofdtelwoord

negentig

"90", het getal tussen negenentachtig en eenennegentig, negen maal tien
1. om een hoeveelheid aan te geven
  - De totale kosten bedragen negentig euro en zevenendertig cent.
  ▸ Dit is een merkwaardige uitvinding die door middel van uv-licht alle parasieten en bacteriën in het water binnen negentig seconden uitschakelt.^[4]
2. om een plaats in een volgorde aan te geven
  - Het juiste antwoord op opgave negentig is "42".

Schrijfwijzen

90 (decimaal)
1011010 (binair)
5A (hexadecimaal)
XC (Romeins)

Afgeleide begrippen

negentigen (oude verbogen vorm na sommige voorzetsels)
genegentigen

zelfstandig naamwoord samengesteld met "negentig" ht

bijvoeglijk naamwoord samengesteld met "negentig" ht

bijwoord

negentigmaal

rangtelwoord

negentigste, negentigsten

hooftelwoorden samengesteld met "negentig" ht als linkerdeel

hooftelwoorden samengesteld met "negentig" ht als rechterdeel

Vertalingen

1. het getal 90

Afrikaans: negentig ^(af)
Albanees: nëntëdhjetë ^(sq)
Arabisch: تسعين ^(ar) (tísʕé:n)
Atjehs: sikureueng plôih
Baskisch: laurogeita hamar ^(eu)
Bosnisch: devedeset ^(bs)
Bretons: dek ha pevar-ugent ^(br)
Bulgaars: деветдесет ^(bg) (devetdeset)
Catalaans: noranta ^(ca)
Chinees: 九十 ^(zh) (jiǔshí)
Deens: halvfems ^(da)
Duits: neunzig ^(de)
Engels: ninety ^(en)
Esperanto: naŭdek ^(eo)
Fins: yhdeksänkymmentä ^(fi)
Frans: quatre-vingt-dix ^(fr), (België, Zwitserland) nonante ^(fr)
Fries: njoggentich ^(fy)
Galicisch: noventa ^(gl)
Grieks: ενενήντα ^(el) (enenínda)
Gujarati: નેવું ^(gu) (néboun)
Hebreeuws: תשעים ^(he) (tiším)
Hindi: नब्बे ^(hi) (nabbé)
Hongaars: kilencven ^(hu)
Indonesisch: sembilan puluh ^(id)
Interlingua: novanta ^(ia)
Inupiak: sisamakipiaq qulit ^(ik)
Italiaans: novanta ^(it)
Japans: 九十 ^(ja) (ku-jū, kyū-jū)
Karatsjai-Balkarisch: токъсан
Koerdisch: not ^(ku), nod ^(ku), nehwed ^(ku)
Koreaans: 아흔 ^(ko) (aheun)

Kroatisch: devedeset ^(hr)
Latijn: nonaginta ^(la)
Litouws: devyniasdešimt ^(lt)
Luxemburgs: nonzeg ^(lb)
Nedersaksisch: negentich ^(nds)
Noors: nitti ^(no)
Novial: ninanti
Oekraïens: дев'ятдесят ^(uk) (dewjatdes'at) klassiek, дев'яносто ^(uk) o o (dewjansto) Sovjet-Oekraïens
Ossetisch: нæуæдз
Papiaments: nobenta
Pools: dziewięćdziesiąt ^(pl)
Portugees: noventa ^(pt)
Roemeens: nouăzeci ^(ro)
Russisch: девяносто ^(ru) (devjanósto)
Sanskriet: नवतिः ^(sa) (navatí)
Servisch: деведесет ^(sr) (devedeset)
Sloveens: devetdeset ^(sl)
Slowaaks: deväťdesiat ^(sk)
Spaans: noventa ^(es)
Swahili: tisini ^(sw)
Tataars: tuqsan ^(tt)
Tetun: sianulu
Tsjechisch: devadesát ^(cs)
Turks: doksan ^(tr)
Oedmoerts: укмыстон
Waals: nonante ^(wa)
Welsh: nawdeg ^(cy) (10-tallig), deg a phedwar ugain ^(cy) (20-tallig)
Wolof: juróom-ñeent-fukk ^(wo)
Zweeds: nittio ^(sv)

Zelfstandig naamwoord

de negentig v / m

dat wat in een (rang)ordening met 90 is aangeduid
- Het is weer de negentig die het niet doet, kunnen we die niet simpel vervangen?
- Haar eenennegentigste verjaardag was een belangrijk moment, want haar leven werd heel anders toen ze de negentig eenmaal voorbij was.

de negentig mv

groep van 90 eenheden
- De negentig zijn natuurlijk blij, maar laten we ook denken aan het verdriet van de vier die zijn afgewezen.

Gangbaarheid

Het woord negentig staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "negentig" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.^[5]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
↑ negentig op website: Etymologiebank.nl
↑ "negentig" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Afrikaans

Uitspraak

geluid

Hoofdtelwoord

negentig

negentig

[1] Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).

[qnegentig-2] negentig op website: Etymologiebank.nl

[p{{{1}}}-3] "negentig" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

[Alleen,_De_Pacific_Crest_Trail_te_voet_van_Mexico_naar_Canada-4] 
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers

[5] Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Telwoord (nl)
0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
10	11	12	13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26	27	28	29
30	31	32	33	34	35	36	37	38	39
40	41	42	43	44	45	46	47	48	49
50	51	52	53	54	55	56	57	58	59
60	61	62	63	64	65	66	67	68	69
70	71	72	73	74	75	76	77	78	79
80	81	82	83	84	85	86	87	88	89
90	91	92	93	94	95	96	97	98	99
100	200	300	400	500	600	700	800	900	1000
10⁶	10⁹	10¹²	10¹⁵	10¹⁸	10²¹	10²⁴	10²⁷	10³⁰	10³³
10³⁶	10³⁹	10⁴²	10⁴⁵	10⁴⁸	10⁵¹	10⁵⁴	10⁵⁷	10⁶⁰	10⁶³
10⁶⁶	10⁶⁹	10⁷²	10⁷⁵	10⁹⁹	10¹⁰⁰	10¹²⁰	10³⁰³	10³⁰⁰³	∞

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	negentig	negentigs
verkleinwoord	negentigje	negentigjes

Telwoord (afr)
0
1	11	10	100	10³
2	12	20	200	10⁶
3	13	30	300	10⁹
4	14	40	400
5	15	50	500
6	16	60	600
7	17	70	700
8	18	80	800
9	19	90	900