straf

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  straf    (hulp, bestand)
• IPA: / strɑf / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• straf

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘stijf, krachtig’ voor het eerst aangetroffen in 1401. Het substantief met de betekenis "maatregel ter vergelding" dateert van ruim een eeuw later (ca. 1557). Waarschijnlijk is het substantief afgeleid van het gelijkluidende bijvoeglijk naamwoord, of van het werkwoord. Uiteindelijk waarschijnlijk ontleend aan Middelhoogduits strafe.
• Etymologisch verwant met o.a. Fries straf, Oudnoords stjarfi. Binnen het Nederlands misschien met strepen en/of met stropen of sterven, maar geen van deze etymologische verbanden is erg zeker. Er zijn evenmin cognaten buiten het Germaans bekend. Mogelijk verder te herleiden tot Indo-Europees *strēpōn-, maar ook deze laatste vorm is alleen maar speculatief.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	straf	straffen
verkleinwoord	strafje	strafjes

Zelfstandig naamwoord

de straf v / m

1. (juridisch) onprettige maatregel of behandeling ter vergelding van een misdaad of overtreding

   ▸ Gelukkig werd er alleen wiet gevonden, dat wel geconfisqueerd werd maar waar verder geen straffen voor werden uitgedeeld.

2. (figuurlijk) een vervelende ervaring in het algemeen

   ▸ Het moest geen straf zijn om zuinig te leven, maar juist een leuke ervaring.

Hyponiemen

   

boetstraf celstraf doodstraf galeistraf geldstraf gevangenisstraf hechtenisstraf hoofdstraf kettingstraf leerstraf lijfstraf schandstraf taakstraf tijdstraf vermogensstraf vrijheidsstraf weekendstraf werkstraf

Afgeleide begrippen

   

strafbaar strafbal strafbank strafbeding strafbepaling strafbeschikking strafblad strafboete strafcel strafcorner strafdossier strafexercitie strafexpeditie straffeloos straffen straffer strafgeding strafgericht strafgevangenis strafheid strafhof strafinrichting strafkamer strafkamp strafkolonie strafkorting straflijst strafmaat strafmaatregel strafminuut strafonderbreking strafonderzoek strafontheffing strafontslag strafoplegging strafpeloton strafpleiter strafport strafproces strafpunt strafrecht strafrechter strafregel strafregister strafschop strafseconde strafstudie straftijd straftolk straftraining strafvermindering strafvervolging strafvordering strafwerk strafwerktuig strafwet strafworp strafzaak strafzitting

Vertalingen

    1. onprettige maatregel of behandeling ter vergelding van een misdaad of overtreding   

Afrikaans: straf (af) Bulgaars: наказание (bg) o Duits: Strafe (de) v Engels: punishment (en), penalty (en) Fins: rangaistus (fi) Frans: punition (fr) v Hebreeuws: ענישה (he) v Italiaans: punizione (it) v Japans: 罰 (ja) batsu) (ばつ Koerdisch: ceza (ku) m, siza (ku) m

Koreaans: 벌 (ko) (beol) Latijn: punitio (la) Perzisch: جزا (fa) (ceza) Portugees: punição (pt) Roemeens: pedeapsă (ro) v Spaans: pena (es) v, penitencia (es) v, castigo (es) v Telugu: శిక్ష (te) (Siksha), దండన (te) (daMDana) Turks: ceza (tr) Zweeds: straff (sv) o

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	straf	straffer	strafst
verbogen	straffe	straffere	strafste
partitief	strafs	straffers	-

Bijvoeglijk naamwoord

straf

1. onbuigzaam, star
2. streng, strikt, weinig vrijheid toelatend

   • Een straf beleid. 

3. krachtig, sterk [1]

   • Straffe koffie. 

4. sterk [3], weinig geloofwaardig

   • Straffe verhalen. 

5. strak
6. geconcentreerd, onafgewend

   • Iemand straf aankijken. 

7. bars, grof [5], ruw [2]

Vertalingen

    1. Sterk   

Afrikaans: straf (af)

Werkwoord

vervoeging van
straffen

straf

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van straffen
   

   • Ik straf. 

2. gebiedende wijs van straffen
   

   • Straf! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van straffen
   

   • Straf je? 

Gangbaarheid

• Het woord straf staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "straf" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	straf	strawwe

Zelfstandig naamwoord

straf

1. straf

stellend	attributief	vergrotend	overtreffend
straf	strawwe	strawwer	strafste

Bijvoeglijk naamwoord

straf

1. straf, streng

   «'n Strawwe winter.»

   Een strenge winter.

stamtijd
infinitief	voltooid deelwoord
straf	gestraf
	volledig

Werkwoord

straf

1. overgankelijk straffen

   «Sy vroulike aansig is sagter en eerder beïnvloedend as strawwend.»

   Zijn vrouwelijk aspect is zachter en eerder beïnvloedend dan straffend.