tafel

vervoeging van
	tafelen

Nederlands

Uitspraak

Geluid: tafel (hulp, bestand)
IPA: / ˈtafəl / (2 lettergrepen); /ˈtafəɫ/

Woordherkomst en -opbouw

van Latijn tabula, in de betekenis van ‘meubelstuk’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901 ^[1] ^[2]

Zelfstandig naamwoord

de tafel v / m

(meubel) een meestal rechthoekig, soms rond meubelstuk met poten, bedoeld om dingen op te zetten of te leggen
- Zullen we de tafel buiten zetten? Dan kunnen we vanavond buiten eten.
- Vader, moeder en de kinderen zitten rond de tafel om een spelletje te spelen
register[1], lijst[1], tabel
- Oorspronkelijke aanwijzende tafel der grondeigenaren en der ongebouwde en gebouwde vaste eigendommen, benevens van derzelver inhouds-grootte, klassering en belastbaar inkomen, volgens het kadaster (Documenttitel in diverse Nederlandse archieven)
(wiskunde) rekenreeks
- In de lagere school leert men de tafels van vermenigvuldiging
(techniek) plat stuk materiaal, plaat[1], paneel, vlak
- De objecttafel is het deel van de microscoop waar het preparaat op gelegd wordt. (In deze betekenis anno 2012 nog gangbaar)
- Een tafelberg is een berg met een vlakke top
- Toen hieuw hij twee stenen tafelen, gelijk de eerste (Exodus 34:4)
(verouderd), schilderij, in deze betekenis afgeleid van plank, plaat. Vgl. tafereel^[3]

Uitdrukkingen en gezegden

[1]: Aan de groene tafel zitten

In het bestuur zitten

[1]: Aan tafel gaan

De maaltijd beginnen

[1]: als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel

Als de leiding afwezig is, wordt er al gauw onwenselijk gedrag vertoond

[1]: De mogelijkheid/optie ligt op tafel.

De mogelijkheid of optie is er

[1]: De tafel eer aandoen

Zich te goed aan eten

[1]: Iets van tafel vegen

Een gespreksonderwerp afkappen/een voorstel geen doorgang laten vinden

• Hogeschool Saxion is absoluut niet te spreken over het plan voor de herziening van de bekostiging van het hoger onderwijs in Nederland. Dat zegt bestuursvoorzitter Anka Mulder. Als die plannen doorgaan, gaat er jaarlijks 4 miljoen euro minder naar de hogeschool. „Dat kunnen wij niet accepteren, dit voorstel moet van tafel.” ^[4]

[1]: Ter tafel brengen

een gespreksonderwerp beginnen

[1]: Zijn benen ( of voeten) onder een andermans tafel (moeten) steken

iemand anders voor je levensonderhoud laten betalen

Vertalingen

1. een meubelstuk met poten, bedoeld om dingen op te zetten of te leggen

2. tabel

Engels: table ^(en), tabulation ^(en)

Spaans: tabla ^(es) v

iets van tafel vegen

Duits: etwas vom Tisch wischen

Werkwoord

tafel

eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van tafelen
- Ik tafel.
gebiedende wijs van tafelen
- Tafel!
(bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van tafelen
- Tafel je?