variëren

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  variëren    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• va·rië·ren, va·ri·eren

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘veranderen, wisselen’ voor het eerst aangetroffen in 1467
• afgeleid van het Franse varier (met het achtervoegsel -eren)

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
variëren	varieerde	gevarieerd
zwak -d	volledig

Werkwoord

variëren

1. overgankelijk doen veranderen

   • De druk en de temperatuur werden gevarieerd, maar het volume constant gehouden. 

2. absoluut van tijd tot tijd of geval tot geval veranderen

   • De kleur van de vleugels varieert bij deze vogel van donkergrijs tot zwart. 

3. inergatief (muziek) variaties maken op een thema

Synoniemen

• afwisselen, werken

Afgeleide begrippen

• variant, variatie, variator

Vertalingen

    1.   

Engels: vary (en) Frans: varier (fr)

Spaans: variar (es), cambiar (es)

Gangbaarheid

• Het woord variëren staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "variëren" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Nedersaksisch

Werkwoord

variëren

1. variëren; van tijd tot tijd of geval tot geval veranderen

Veluws

Werkwoord

variëren

1. variëren; van tijd tot tijd of geval tot geval veranderen