veelvraat

Nederlands

Gulo gulo

Uitspraak

• Geluid:  veelvraat    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈvelvrat / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• veel·vraat

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘marterachtig roofdier’ voor het eerst aangetroffen in 1710
• 1710; samenstelling van  veel  en  vraat , als leenvertaling van Nederduits Veelfraat, ontwikkeld uit Middelnederduits veelvratz (Reinke de Vos, 1498), vēlevrās, vēlevrāt, aanvankelijk villevrās, ontleend aan Oudnoors fjeldfross, letterlijk ‘bergkater’, door volksetymologie geassocieerd met Mnd. vele, vēl ‘veel’ en vrāt ‘gulzigaard; het vreten’. Onder invloed van Duits Vielfraß ‘Gulo gulo; gulzigaard’ ontstond de leenbetekenis ‘gulzigaard’ (sedert 1849).

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	veelvraat	veelvraten
verkleinwoord	veelvraatje	veelvraatjes

Zelfstandig naamwoord

de veelvraat m

1. (roofdieren) bepaald soort zoogdier, Gulo gulo , een marterachtig roofdier, de grootste in de familie Mustelidae

   ▸ Met zijn gewicht tot 35 kilo is de veelvraat (ook wel warg genaamd) de zwaarste Europese marterachtige. Hij kan een lengte van maximaal 85 cm. hebben met een staart van 15 cm. Hij heeft donkere haren met lichte vlekken op de kop en gele aan de zijkant.

2. (vlinders) dagactieve nachtvlinder en rups Macrothylacia rubi 
3. vraatzuchtig, gulzig persoon of dier, een gulzigaard

   • Een luieraar en een luiwammes verschillen evenveel van elkaar als een lekkerbek en een veelvraat. Keek naar het verheven genot van parende libellen. Hoorde zelfs hun vleugels, een extatisch geluid, als flapperend papier tussen de spaken van een fiets. Tuurde naar een hazelworm die rond de wortels waar ik lag een miniatuur-Amazone verkende. Stilte? Niet helemaal, nee. 

Hyperoniemen

• marterachtigen, roofdieren, zoogdieren, viervoeters, gewervelden, chordadieren, dieren

Hyponiemen

• zwarte veelvraat

Afgeleide begrippen

• veelvraatrups, veelvraatslak, veelvraatvouwmot

Verwante begrippen

marterachtigen:

•  Amerikaanse marter  
•  Amerikaanse nerts  
•  Amerikaanse otters  
•  Aziatische das  
•  bergwezel  
•  Birmese zonnedas  
•  boommarter  
•  Borneose zonnedas  
•  bunzing  
•  Chinese zonnedas  
•  das  
•  dassen  
•  Europese nerts  
•  fits  
•  fluwijn  
•  fret  
•  geelbuikwezel  
•  gestreept stinkdier  
•  gestreepte bunzing  
•  gevlekte bunzing  
•  grison  
•  hermelijn  
•  honingdas  
•  Japanse das  
•  Japanse marter  
•  Japanse otter  
•  Javaanse wezel  
•  Javaanse zonnedas  
•  Kaapse otter  
•  kleine marters  
•  kleinklauwotter  
•  kustotter  
•  langstaartotter  
•  langstaartwezel  
•  Maleise bonte marter  
•  marter  
•  marters  
•  mink  
•  naaktzoolwezel  
•  nerts  
•  nilgirimarter  
•  otter  
•  otters  
•  Patagonische wezel  
•  reuzenotter  
•  rivierotter  
•  rugstreepwezel  
•  sabeldier  
•  sabelmarter  
•  Siberische wezel  
•  skunk  
•  slanke otter  
•  steenmarter  
•  steppebunzing  
•  stinkdier  
•  stinkotter  
•  Sumatraanse otter  
•  tayra  
•  varkensdas  
•  vismarter  
•  visotter  
•  vlekhalsotter  
•  West-Europese das  
•  wezel  
•  witnekwezel  
•  zeemink  
•  zeeotter  
•  zilverdas  
•  zuidelijke rivierotter  
•  zwartvoetbunzing  +

Vertalingen

    1. bepaald soort zoogdier, Gulo gulo   

Bulgaars: росомаха (bg) (rosomaha) v, лакомец (bg) (lakomek) v Cree: ᑮᐦᑲᐧᐦᐋᐦᑫᐤ (cr) (kîhkwahâhkêw) Deens: jærv (da) Duits: Vielfraß (de) m Engels: wolverine (en) Estisch: ahm (et) Faeröers: jarvur (fo) m Fins: ahma (fi) Frans: glouton (fr) m, (Canada) carcajou (fr) m Inuktitut: ᖃᕝᕕᒃ (iu) (qavvik) IJslands: jarfi (isl) Lakota: škečáthaŋka (lkt) Lets: tinis (lv), āmrija (lv) Litouws: ernis (lt)

Mongools: нохой зээх (mn) (nokhoi zeekh) Montagnais: kuàkuàtsheu Navajo: niłchiis Nederduits: Veelfraat (nds) m Noordelijk Sami: geatki Noors: jerv (no) m Ojibwe: gwiingwa'aage Pools: rosomak (pl) Russisch: росомаха (ru) (rosomácha) m Spaans: glotón (es) m Turks: kutup porsuğu (tr), ayı porsuğu (tr), obur (tr) West-Vlaams: veelvroate (vls) Zweeds: järv (sv)

Gangbaarheid

• Het woord veelvraat staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "veelvraat" herkend door:

97 %	van de Nederlanders;
97 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.