Nøytrino

Eit nøytrino er ein elementærpartikkel utan elektrisk ladning som første gong vart postulert av Wolfgang Pauli i 1931. Eit nøytrino er eit lepton, som elektronet. Symbol: ν (ny = gresk n). Vi kjenner i dag til tre nøytrino-typar. Elektron-nøytrinoet, myon-nøytrinoet og tau-nøytrinoet. Det er kjent at nøytrinoa har ein viss masse, men det er ukjent kor tunge dei er. Det at nøytrinoa har masse er eit lenge etterlengta avvik frå standardmodellen.

Den første gonge eit hydrogenboblekammer vart nytta til å finne eit nøytrino, den 13. november 1970. Eit nøytrino trefte eit proton i eit hydrogenatom. Kollisjonen skjedde der dei tre spora går frå til høgre på biletet.

Nøytrinoa vert produsert i mange reaksjonar, særleg i partikkelnedbryting. Det var faktisk gjennom eit omhyggeleg studium av radioaktive nedbrytingssreaksjonar at fysikarane kunne slutte seg til at nøytrinoet eksisterte. Fordi det vart produsert mange nøytrino då universet var ungt, og fordi nøytrinoa vert påverka lite av anna stoff, er det mange av dei i verdsrommet i dag. Sidan det er så mange av dei, kan dei kanskje gje eit viktig bidrag til den totale massen i universet, sjølv om dei kvar for seg er særs lette. Dei kan såleis kanskje påverke utvidinga av universet.

I september 2011 vart det kjent at forskarar ved CERN har indikasjon på at snøggleiken til nøytrinoar kan overgå lyssnøggleiken. Dette er ikkje stadfesta av andre eksperimenter (per des. 2011).

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Nøytrino» frå Wikipedia på bokmål, den 19. februar 2012.
  • Wikipedia på bokmål oppgav desse kjeldene: