Dei kilikiske portane
Dei kilikiske portane eller Gülekpasset er ein fjellovergang gjennom Taurusfjella mellom dei låge slettene i Kilikia og Anatolia-platået, via ei smal kløft som Gökolukelva renn gjennom. Det høgaste punktet er kring 1000 meter over havet.[1]
| Dei kilikiske portane | |||
| Gülek Boğazı | |||
| fjellovergang | |||
 Gülekpasset i Tyrkia
| |||
| Land |  Tyrkia
| ||
|---|---|---|---|
| Provins | provinsen Mersin | ||
| Fjellkjede | Taurusfjella | ||
| Høgd | 1 050 moh. | ||
| Koordinatar | 37°19′40″N 34°47′40″E / 37.32778°N 34.79444°E | ||
| Gjennomfartsåre | O21, E90 | ||
 Dei kilikiske portane 37°17′07″N 34°47′10″E / 37.285277777778°N 34.786111111111°E | |||
  Kart som viser Dei kilikiske portane.
| |||
| Wikimedia Commons: Cilician Gates | |||
Dei kilikiske portane har vore viktige transportvegar for handel og militæret i tusenvis av år.[2] Tidleg på 1900-talet vart det bygd ein smalsporsjernbane gjennom passet og i dag går Tarsus-Ankara-egen (E90, O-21) gjennom dei.
Sørenden av Dei kilikiske portane er om lag 44 km nord for Tarsus og nordenden fører til Kappadokia.
Historie
endreYumuktepe (dagens Mersin), som vaktar Adanasida av passet, er frå 4500 fvt. og er ein av dei eldste festningsbusetnadane i verda. I antikken drog både hittittane, grekarane, Aleksander den store, romarane, mongolane og krossfararane over passet under felttoga sine. Bibelen skriv at heilage Paulus av Tarsus og Silas reiste denne vegen gjennom Syria og Kilikia.
Då tyske ingeniørar arbeidde på jernbanelinja mellom Haydarpaşaterminalen i Istanbul, ved breidda av Marmarahavet, og Bagdad, klarte dei ikkje å følgje den gamle vegen over passet. I staden måtte dei byggje ei rekkje viaduktar og tunnelar, noko som vert rekna som ein av dei store underverka i jernbanebygging. Ruta opna i 1918 og linja transporterte osmanske tropper og krigsmateriell til fronten i Mesopotamia i dei siste månadane av første verdskrigen.
Kjelder
endre- Denne artikkelen bygger på «Cilician Gates» frå Wikipedia på engelsk, den 7. august 2012.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene: