Knerot
| Knerot | |||
| Systematikk | |||
| Rike: | Planteriket | ||
| Klasse: | Einfrøblada | ||
| Orden: | Aspargesordenen | ||
| Familie: | Orkidéfamilien | ||
| Slekt: | Goodyera | ||
| Art: | G. repens | ||
| Vitskapleg namn | |||
| Goodyera repens
(Linné) R.Br.
| |||
| Økologi | |||
| Habitat: | kalkrik skog | ||
| Utbreiing: | nordlege halvkule | ||
Knerot (Goodyera repens) er ei plante i knerotslekta Goodyera i orkidéfamilien (marihandfamilien) Orchidaceae.[1][2]
Utsjånad
endreKnerot er ein liten, grønkvit orkide med krypande jordstengel og ein rosett med eggforma blad nær bakken. Dei hårete, gulkvite einskildblomane sit i eit smalt, einsidig aks. Namnet på arten kjem frå at stengelen har eit «kne», ein knekk i rett vinkel nede ved bladrosetten.
Utbreiing
endreKnerot veks i skog over store delar av landet.[3] Frå 2021 er arten komen med på Norsk raudliste for artar som nær truga (NT).[4]
Arten finst òg i Sverige (status VU, svensk namn knärot),[5] i Danmark (LC, dansk namn knærod)[6] og i Finland (LC, finsk namn yövilkka).[7]
Knerot (engelsk namn creeping lady's-tresses) veks i den nordlege delen av Storbritannia. I den britiske raudlista har arten status som livskraftig (LC),[8] slik som lokalt i England.[9] Arten er ikkje nemnd for tiltak i Skottland.[10]
I Estland (estisk namn roomav öövilge) veks knerot over det meste av landet, mest i aust, og er rekna som livskraftig (LC).[11] I Latvia (latvisk namn ložņu saulenīte)[12] er arten temmeleg vanleg i barskog over heile landet og står ikkje som truga på den latviske raudlista.[13] I Litauen (litauisk namn šliaužiančioji sidabriukė) er arten ein av dei mest vanlege orkideane, mest i aust og sør.[14] Han er rekna som livskraftig.[15]
I Benelux er arten ein relativ nykomar (nederlandsk namn dennenorchis, fransk namn goodyère rampante) ein relativ nykomar som først vart funnen i Nederland i 1880. No veks han spreidde stader i landet, men er i tilbakegang. I Flandern i Belgia var han først registrert i 1942 og finst mest i nordaust. I Vallonia vart han registrert først gong i 1902 og er no svært sjeldan i sør.[16][17] I den nederlandske raudlista er arten rekna som sterkt truga (EN, bedreigd).[18] I Belgia er han ikkje raudlistevurdert i Flandern, men er rekna som sterkt truga (EN, en danger) i Vallonia.[19] I Luxembourg er han ein etablert framandart (EA, established alien) som er rekna som livskraftig (LC).[20]
Referansar
endre- ↑ «Artsdatabanken: Artsopplysningar knerot». Artsdatabanken. Henta 3. mars 2022.
- ↑ «Artsdatabanken: Namnetre knerot». Artsdatabanken. Henta 3. mars 2022.
- ↑ «Artskart: Knerot, registrerte funn etter 2010». Artsdatabanken. Henta 3. mars 2022.
- ↑ «Raudlista: Knerot». Artsdatabanken. 24. november 2021. Henta 3. mars 2022.
- ↑ «Artfakta naturvård: Goodyera repens knärot». Artdatabanken. Henta 6. mars 2022.
- ↑ «Naturbasen: Knærod Goodyera repens». Naturbasen. Henta 6. mars 2022.
- ↑ «LAJI: Goodyera repens». LAJI.FI. Henta 6. mars 2022.
- ↑ «GB Red List for vascular plants (revised Feb 2021)». Botanical Society of Britain & Ireland. 2021. Henta 9. mars 2022.
- ↑ «A Vascular Plant Red List for England» (PDF). Botanical Society of Britain & Ireland. 2014. Henta 9. mars 2022.
- ↑ «Scottish Biodiversity List». Scotland's Nature Agency / Buidheann Nàdair na h-Alba. 2020. Henta 9. mars 2022.
- ↑ «eElurikkus: Goodyera repens» (på estisk og engelsk). Tartu Ülikool (Tartu universitet). Henta 4. februar 2023.
- ↑ «Latvijas daba: ložņu saulenīte» (på latvisk). Enciklopēdija «Latvijas Daba». Henta 4. februar 2023.
- ↑ Torleif Ingelög, Roger Andersson og Martin Tjernberg, red. (1993). Red Data Book of the Baltic Region (på engelsk). Swedish Threatened Species Unit. Uppsala in co-operation with Institute of Biology, Riga. s. 25-68. ISBN 91-88506-00-2. Henta 4. februar 2023.
- ↑ Zigmantas Gudžinskas (2001). «Diversity, state, and protection of Orchidaceae species in Lithuania». Jour. Eur. Orch. 33 (1): 415–441. ISSN 0945-7909.
- ↑ Zigmantas Gudžinskas, Mindaugas Ryla (2006). Lietuvos gegužraibiniai (Orchidaceae) – Orchids (Orchidaceae) of Lithuania (på litauisk). Botanikos instituto leidykla. s. 18-19. ISBN 9986-662-28-1. Henta 4. februar 2023.
- ↑ «Verspreidingsatlas Vaatplanten: Goodyera repens». FLORON. Henta 20. januar 2024.
- ↑ «Verspreidingskaart: Dennenorchis – Goodyera repens». Waarnemingen.be. Henta 20. januar 2024.
- ↑ «Rode Lijst Vaatplanten 2012» (PDF). FLORON. Henta 15. januar 2024.
- ↑ «Liste des espèces wallonnes». Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. Henta 15. januar 2024.
- ↑ «Red List of the vascular plants of Luxembourg». Musée national d’histoire naturelle Luxembourg. Henta 15. januar 2024.
Bakgrunnsstoff
endre- (no) knerot hos Artsdatabanken
- (en) knerot i Encyclopedia of Life
- (en) knerot i Global Biodiversity Information Facility
- (sv) knerot hos Dyntaxa
- (en) knerot hos ITIS
- (en) knerot hos NCBI
- (en) knerot hos The International Plant Names Index
- (en) knerot hos Tropicos
- (en) Kategori:Goodyera repens – bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
- (en) Goodyera repens – galleri av bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
- Goodyera repens – detaljert informasjon på Wikispecies
