Trøffel

Trøflar er knollforma soppar som veks under jorda og ofte er høgt skatta for si gode lukt og smak. Ein finn trøffel i ordenen Tuberales, der slekta Tuber blir kalla «ekte trøflar». Dei beste mattrøflane veks hovudsakleg mellom 40. og 46. breiddegrad i Europa. Dei høgast skatta artane er den svarte, vortete Périgord-trøffelen, Tuber melanosporum og den kvite, glatte Piemonte-trøffelen, T. magnatum. Det veks også trøflar lenger mot nord, som raudbrun trøffel (T. rufum), som også finst i Noreg, men ikkje har mykje matverdi.

Kvit Oregon-trøffel, Tuber gibbosum.

Trøffeljakt med gris.

Vokster og dyrking

Trøflar dannar sopprot, mykorrhiza, med tre. Dei dannar sporesekkar innvendig, i buktande gangar som gjev soppkjøtet ein marmorert utsjånad. Ordet «trøffel» kjem frå fransk truffe som har samanheng med det latinske tumere, 'å svulma'.

Dei beste mattrøflane veks hovudsakleg i kalkjord med eik. Trøffelkultur finst særleg i Spania, Portugal, Frankrika, Italia og på Balkan. Ein har drive med trøffeldyrking sidan 1800-talet gjennom å planta nøtter frå trøffelinfiserte eiketre. I dag skjer dyrkinga hovudsakleg ved at ein podar soppmycel i småtre før ein plantar dei ut. Til å lukta fram trøflar slik at ein kan hausta bruker ein dresserte hundar eller svin. I løpet av ein god dag kan ein finna 10–12, av og til heile 20 kg trøflar. Dei beste trøffelkulturane gjev rundt 100 kg årleg per hektar.

Bilete

• 
  Périgord-trøffel
• 
  Oppskoren Périgord-trøffel
• 
  Kvit trøffel (Tuber borchii)
• 
  Oppskoren kvit trøffel

Bakgrunnsstoff

Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Trøffel

Kjelder

«trøfler» i Store norske leksikon, snl.no.

• «trøffel» i Nynorskordboka.
  Denne matartikkelen som har med landbruk å gjere, er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.