Crosaire

Un crosaire es un naviri de guèrra de talha granda qu'es dotat d'un armament poderós capable d'operar dins totei lei domenis dau combat navau (comandament, combat còntra d'autrei naviris de superficia, lucha antiaeriana, lucha antisosmarina, escòrta...). Aparegut dins lo corrent dau sègle XIX, èra un vaissèu destinat au combat sus de teatres luechencs o coma cuirassat de segond reng. Conoguèt mai d'una mutacion per l'adaptar a l'aparicion dau cuirassat de tipe Dreadnought, dau sosmarin, dau pòrta-avions e dau missil. Existís donc de tipes fòrça diferents de crosaire.

Crosaire estatsunidenc USS Port Royal.

Dempuei leis ans 1960, lo crosaire es armat de missils, de torpilhas, d'aeronaus e de mejans antisosmarins e es dotat de sistèmas de deteccion avançats dins totei lei domenis de l'espècte electromagnetic. Es generalament destinat a de missions antisosmarinas o a l'ataca d'esquadras enemigas (subretot de grops aeronavaus). Pasmens, en causa de la dificultat per protegir un naviri d'una tala talha, son usatge es vengut rar e la màger part dei marinas militaras modèrnas an remplaçat sei crosaires per de destroièrs o de fregatas pesucs.

Istòria

De l'aparicion dau concèpte au desvolopament dau croisaire de batalha

Generalitats

Crosaire HMS Shannon en 1875.

Lo tèrme « crosaire » es una invencion dau sègle XIX que designava de fregatas leugieras pauc armadas capablas de realizar de missions lòngas. Aqueleis unitats devián evitar lo combat còntra lei naviris de linha e s'escapar gràcias a una velocitat superiora. A partir deis ans 1850, aquelei fregatas venguèron cuirassadas e foguèron dichas « fregatas de crosiera », apelacion lèu abreujada en « crosaire ». Foguèron encargadas dei missions devoludas ai fregatas e ai corvetas de la marina de vela :

• l'ataca e la proteccion dei rotas comercialas.
• la reconoissença e lei liames au sen d'una flòta de combat.
• lo mantenement d'una preséncia navala fòrta dins lei colonias alunchadas.

Aquela diversitat necessitava d'aver un armament complèt e poderós e lo croisaire venguèt un vaissèu intermediari entre lo cuirassat e lo destroièr (o lo còntra-torpilhaire). Pasmens, aquò entraïnèt l'aparicion de tres tipes diferents de croisaire : lo crosaire protegit, lo croisaire cuirassat e lo crosaire auxiliar.

Lo crosaire protegit

Lo crosaire protegit es un tipe de naviri brèvament aparegut vèrs 1870. Èra equipat d'un armament intermediari (100 a 150 mm) e d'un blindatge mejan que protegissiá lei partidas vitalas dau vaissèu. Rapidament obsolèt, foguèt remplaçat per lei crosaires cuirassats. Pasmens, lei crosaires protegits construchs foguèron utilizats fins ais ans 1910. Certaneis unitats menèron de missions segondàrias durant la Premiera Guèrra Mondiala.

Lo crosaire cuirassat

Crosaire cuirassat SMS Blücher avans la Premiera Guèrra Mondiala.

Lo crosaire cuirassat es un tipe de naviri utilizat entre 1875 e 1910. De còps considerat coma un cuirassat de segond reng, èra dotat d'un armament principau poderós (200 a 250 mm), d'un armament segondari mejan (150 mm) e d'un blindatge capable d'arrestar d'obús tirats per una artilhariá similara a la sieuna. De mai, aviá una velocitat sufisenta per escapar a la perseguida d'un cuirassat. Lei crosaires cuirassats venguèron obsolèts amb l'aparicion dau crosaire de batalha e dei cuirassats de tipe Dreadnought. Subiguèron de pèrdas importantas durant la Premiera Guèrra Mondiala e l'idèa foguèt abandonada après lo conflicte.

Lo crosaire auxiliar

Lo crosaire auxiliar designa de naviris marchands rapids transformats en crosaire dins lo quadre d'una guèrra. Mens armat e mens protegit qu'un crosaire convencionau, èra destinat a de missions d'escòrta o de proteccion dei rotas maritimas. Per aquò, recebián un armament mejan capable de dissuadir un crosaire enemic d'atacar. Aqueu tipe de crosaire foguèt fòrça utilizat durant lei doas guèrras mondialas.

Lei croisaires leugiers e pesucs

Crosaire pesuc Suffren en 1927.

Lei limits mostrats per lei croisaires cuirassats durant la Premiera Guèrra Mondiala entraïnèron una transformacion dei crosaires durant l'entre doas guèrras. Aquò menèt a l'aparicion de dos tipes de crosaires dichs « crosaires leugiers » e « crosaires pesucs ». Pasmens, lo destriament èra pauc clar e lei dos tipes de crosaire èran encargats de missions similaras. La diferéncia principalament èra lo calibre de l'artilhariá principala (130 a 155 mm per lei crosaires leugiers e 150 a 200 mm per lei crosaires pesucs). Per lo rèsta, lei crosaires dau periòde avián una cadéncia de tirs rapida, un blindatge mejan e una velocitat auta. Durant la Segonda Guèrra Mondiala, aguèron un ròtle polivalent liat a la lucha antiaeriana, a la lucha antisosmarina e au combat navau. Per aquò, mai d'un crosaire recebèt de mejans de deteccion coma de radars o de sonars.

Lo crosaire modèrne

Crosaire Kirov en 1989.

Après la Segonda Guèrra Mondiala, l'aumentacion de la menaça aeriana e la generalizacion progressiva dau missil entraïnèron una mutacion prefonda dau crosaire. L'artilhariá navala perdiguèt son importància e foguèt remplaçada per de mejans de deteccion e per de batariás de missils. L'artilhariá antiaeriana foguèt tanben renfòrçada avans d'èsser egalament remplaçada per de sistèmas de missils. D'autra part, la disparicion dei cuirassats laissèt lo crosaire coma naviri de combat pus important dei flòtas modèrnas. Ansin, lei croisaires modèrnes dèvon aver la capacitat de menar una partida dei missions devoludas ai cuirassats, especialament après l'aparicion de missils antinaviris de portada lònga.

Aquelei constrenchas menèron a la mesa en plaça dau crosaire modèrne qu'es un naviri ofensiu de 7 000 a 30 000 t dotat d'un armament poderós fondat sus de missils de portada lònga. En particular, foguèt lo cas de l'URSS qu'especializèt sei crosaires dins la lucha antisosmarina o dins l'ataca de grops aeronavaus. La classa emblematica d'aqueu periòde es aquela dei crosaires gigants Kirov qu'èran equipats de 20 missils antinaviris (susceptibles de portar una ogiva nucleara), de 10 tubes lançaires de torpilhas, d'una artilhariá antiaeriana (compres 136 missils antiaerians), de sistèmas antisosmarins e de tres elicoptèrs. En fàcia, leis Estats Units desvolopèron una classa de crosaires lançaires de missils (classa Ticonderoga) amb de capacitats d'intercepcion antiaeriana e antimissil importantas. Leis autrei nacions abandonèron pauc a pauc lei crosaires que foguèron remplaçats per de destroièrs pesucs tenent un armament polivalent.

Liames intèrnes

• Marina militara.
• Naviri de guèrra.