Industria manufacturiera
L’industria manufacturiera es l'ensemble deis activitats industrialas de transformacion, d'installacion e de reparacion de bens. Per aquò, necessita l'utilizacion o la mesa en òbra de matèrias premieras, d'equipaments (maquina, otís, etc.), de procès de transformacion fisica o quimica e de trabalh. Economicament, es lo còr dau sector segondari e de l'industria modèrna.
Istòria
modificarDe la Preïstòria a l'Antiquitat
modificar
L'utilizacion de materiaus naturaus (fusta, pèira, òs, etc.[1][2]) per fabricar d'otís es atestada dempuei la Preïstòria. Per exemple, de descubèrtas paleontologicas realizadas sus lo site d'Olduvai en Tanzania mòstran l'existéncia de procès primitius de transformacion de matèrias premieras i a 2,3 milions d'ans. De sites en Etiopia semblan egalament indicar l'existéncia de procès similars i a 2,5 milions d'ans[3]. Lo desvolopament progressiu dei capacitats intellectualas deis ominids menèt a un perfeccionament continü dei metòdes de fabricacion e a una complexificacion creissenta dei bens produchs[4]. En particular, Homo sapiens o Homo neanderthalensis foguèron capables de produrre d'otís relativament sofisticats tre lor aparicion.
La Revolucion Neolitica veguèt una mutacion prefonda dei tecnicas utilizadas per leis èssers umans amb l'aparicion de la metallurgia e de la terralha dins mai d'una region[5]. La descubèrta dau bronze foguèt una etapa decisiva car permetèt de fabricar d'otís ben pus solids que la pèira[6]. Lo passatge dau bronze au fèrre (e mai que mai a l'acier) aguèt de consequéncias similaras[7]. De mai, entraïnèt l'aparicion de la siderurgia qu'es totjorn una branca majora de l'industria manufacturiera actuala.
L'aparicion dei premiereis Estats entraïnèt aquela d'industrias d'una talha novèla. Per exemple, sièis dei maquinas simplas èran ja conegudas en Mesopotamia[8]. De mai, durant aqueu periòde, foguèt inventada la ròda[9]. La capacitat de mobilizacion dei sobeirans antics permetèt de produrre de quantitats fòrça importantas de bens, especialament en Mesopotamia, en Egipte, en China e dins l'Empèri Roman. Per exemple, au sègle I apC, lei Romans produguèron 15 000 t de coire[10], 80 000 t de plomb[11] e 82 500 t de fèrre[12]. Aquelei nivèus foguèron pas passats avans la Revolucion Industriala[13]. Per sostenir aqueleis esfòrç, de procès e d'installacions importantas foguèron utilizadas. Pasmens, l'existéncia d'una man d'òbra servila aisament disponiblas limitèt lo desvolopament tecnic.
L'Edat Mejana e lo Periòde Modèrne
modificarEn Euròpa, l'Edat Mejana veguèt un certan declin de l'activitat industriala. Dins aquò, aqueu declin demorèt limitat e mai d'una region venguèron de centres industriaus importants (Flandra, nòrd d'Itàlia, Boèmia, etc.). China demorèt la region pus industrializada gràcias ai descubèrtas de son elèit intellectuau (papier, textil, siderurgia, etc.). Pasmens, lo conservatisme dei dinastias que succediguèron ai Mongòls entraïnèt pauc a cha pauc una estagnacion tecnologica. Sei sabers se difusèron pauc a pauc vèrs l'oèst gràcias ai cambis amb lo mond arabi. Après la crisi dau sègle XIV (Guèrra de Cent Ans, pèsta negra, etc.), aquò permetèt una renaissença de l'industria europèa, principalament dins lei domenis de la metallurgia (adopcion de l'aut-fornèu), de la produccion de papier e dau textil (premiera maquina en França en 1598)[14].
La Revolucion Industriala
modificar
La Revolucion Industriala es un procès lòng que comencèt a la fin dau sègle XVIII en Anglatèrra. Lo tèrme es de còps utilizat au plurau – lei Revolucions Industrialas – car divèrseis evolucions tecnologicas transformèron radicalament l'industria durant lo sègle XIX. La transicion regardèt la generalizacion de l'usatge de maquinas (mai que mai de maquinas-otís), l'aumentacion regulara de la talha d'aquelei maquinas, la descubèrta de procès quimics novèus que permetèron d'industrializar de produccions novèlas, la generalizacion de l'utilizacion de la maquina de vapor o de l'energia idraulica e la mecanizacion creissenta deis activitats productivas. La consequéncia principala foguèt una aumentacion sensa precedents de la produccion que trebolèt lei basas de la societat (renforçament dau poder de la borgesiá, aparicion de la classa obriera, dau liberalisme, dau comunisme, etc.). Lo Reiaume Unit, Belgica, França, Alemanha, lo nòrd d'Itàlia e leis Estats Units d'America foguèron lei centres d'aquelei revolucions[15]. Aquò explica encara lor importància industriala.
A partir deis ans 1830-1840, la Revolucion Industriala pertoquèt lei transpòrts (naviri de vapor, desvolopament dau tren[16]) e l'electricitat venguèt una fònt d'energia majora per lei maquinas. Aquò permetèt desenant ai poissanças industrialas d'exportar sei bens dins lo mond entier. Aquò aguèt d'efiechs majors sus lei societats non industrialas que conoguèron de dificultats importantas en causa de la concurréncia entre produchs industriaus estrangiers e produchs artesanaus locaus. De mai, lo capitalisme venguèt associat a l'idèa d'industria en causa de son ròtle dins lo desvolopament deis usinas e dei rets de transpòrt. Enfin, a partir de la fin dau sègle XIX, l'aparicion dei maquinas agricòlas marquèt lo començament de l'exòdi rurau[17]. Ansin, a la fin dau sègle XIX, l'industria manufacturiera èra venguda lo còr de la poissança economica de l'Euròpa Occidentala e deis Estats Units e sei repercussions èra a tocar l'ensemble de la planeta (corsa ai matèrias premieras, contraròtle dei rotas maritimas internacionalas, rivalitats economicas, cèrca de mercats novèus, etc.).
L'industria manufacturiera modèrna
modificar
L'industria manufacturiera modèrna apareguèt au començament dau sègle XX. D'innovacions importantas contunièron de regardar lei tecnologias emplegadas coma la generalizacion de l'electricitat, la miniaturizacion, l'aparicion de mòdes de transpòrt novèu (automobila, camion, avion) lo desvolopament de l'informatica o, pus recentament, l'arribada d'internet. Dins aquò, l'evolucion pus importanta dau periòde es l'integracion dau racionalisme scientific dins l'organizacion industriala. Henry Ford es lo pionier pus conegut d'aquela produccion « sabenta » amb lo fordisme que li permetèt de produrre la premiera veitura de massa[18].
Après la Segonda Guèrra Mondiala, aquò donèt naissença a de concèptes pus avançats d'organizacion de la produccion e una importància pus gròssa a la qualitat, una sosdisciplina de l'engenhariá encargada d'estudiar la respònsa d'una entrepresa a un ensemble de constrenchas. La companhiá japonesa Toyota foguèt un dei vectors d'aquela transformacion que se difusèt dins lo mond a partir de la fin deis ans 1980. Durant aqueu periòde, una autra evolucion majora foguèt lo desvolopament de la robotizacion que permet de fisar de pretzfachs durs e repetitius a de maquinas. Aquò entraïnèt una reduccion deis efectius d'obriers, çò que menèt a una transformacion importanta dei relacions de poder dins lei mitans industriaus.
Annèxas
modificarLiames intèrnes
modificarBibliografia
modificar- (en) David A. Hounshell, From the American System to Mass Production, 1800–1932: The Development of Manufacturing Technology in the United States, Johns Hopkins University Press, 1984.
- (en) David S. Landes, The Unbound Prometheus, Press Syndicate of the University of Cambridge, 1969.
- (en) William Rose, The Most Powerful Idea in the World: A Story of Steam, Industry and Invention, University Of Chicago Press, 2012.
- (en) George Rogers Taylor, The Transportation Revolution, 1815–1860, 1951.
Nòtas e referéncias
modificar- ↑ (en) Thomas Plummer, « Flaked Stones and Old Bones: Biological and Cultural Evolution at the Dawn of Technology », American Journal of Physical Anthropology. Yearbook of Physical Anthropology., sup. 39, n° 47, 2004, pp. 118-164.
- ↑ (en) Zsuzsanna Tóth, « The First Neolithic Sites in Central/South-East European Transect, Volume III: The Körös Culture in Eastern Hungary », dins Alexandra Anders e Zsuzsanna Siklósi, Bone, Antler, and Tusk tools of the Early Neolithic Körös Culture, BAR International, 2012.
- ↑ (en) Jean de Heinzelin, J. D. Clark, T. White, W. Hart, P. Renne, G. Woldegabriel, Y. Beyene e E. Vrba, « Environment and Behavior of 2.5-Million-Year-Old Bouri Hominids », Science, vol. 284, n° 5414, abriu de 1999, pp. 625-629.
- ↑ (en) William A. Haviland, Cultural Anthropology: The Human Challenge, The Thomson Corporation, 2004, p. 77.
- ↑ (en) John Merson, The Genius That Was China: East and West in the Making of the Modern World, The Overlook Press, 1990, p. 69.
- ↑ (en) Lincoln Paine, The Sea and Civilization: A Maritime History of the World, Random House, 2013.
- ↑ (en) Jane C. Waldbaum, From Bronze to Iron, Paul Astöms Förlag, 1978, pp. 56-58.
- ↑ (en) Peter Roger Stuart Moorey, Ancient Mesopotamian Materials and Industries: The Archaeological Evidence, Eisenbrauns, 1999.
- ↑ (en) D. T. Potts, A Companion to the Archaeology of the Ancient Near East, Blackwell Publishing Ltd, 2012, p. 285.
- ↑ (en) Andrew Wilson, « Machines, Power and the Ancient Economy », The Journal of Roman Studies, vol. 92, 2002, pp. 1-32.
- ↑ (en) S. Hong, J. P. Candelone, C. C. Patterson e C. F. Boutron, « Greenland ice evidence of hemispheric lead pollution two millennia ago by greek and roman civilizations », Science, vol. 265, n° 5180, 1994, pp. 1841-1843.
- ↑ (en) Paul T. Craddock e John Peter Oleson, Mining and Metallurgy. The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World, Oxford University Press, 2008, p. 108.
- ↑ (en) François de Callataÿ, « The Graeco-Roman economy in the super long-run: Lead, copper, and shipwrecks », Journal of Roman Archaeology, n° 18, 2015, pp. 361-372.
- ↑ (en) William Rose, The Most Powerful Idea in the World: A Story of Steam, Industry and Invention, University Of Chicago Press, 2012, p. 237.
- ↑ (en) David S. Landes, The Unbound Prometheus, Press Syndicate of the University of Cambridge, 1969.
- ↑ (en) George Rogers Taylor, The Transportation Revolution, 1815–1860, 1951.
- ↑ (en) David E. Nye, Electrifying America: Social Meanings of a New Technology, The MIT Press 1990.
- ↑ (en) David A. Hounshell, From the American System to Mass Production, 1800–1932: The Development of Manufacturing Technology in the United States, Johns Hopkins University Press, 1984, p. 288.